richtlijn Vroegtijdige psychosociale interventies na rampen - Impact

Richtlijntekst publieksdeel
2 Richtlijntekst publieksdeel
Doelstelling vroegtijdige psychosociale interventies
Na rampen, terroristische aanslagen en andere schokkende gebeurtenissen herstellen de meeste
getroffenen op eigen kracht. Toch ontwikkelt een aanzienlijke groep getroffenen lange-termijnrampgerelateerde
psychische klachten en/of psychische stoornissen. Vroegtijdige psychosociale
interventies worden aangeboden om het welbevinden van getroffenen te waarborgen en psychopathologie
te voorkomen. De werkgroep beveelt aan dat vroegtijdige psychosociale interventies
de volgende doelen dienen:
• Bevorderen van natuurlijk herstel en het gebruik van natuurlijke hulpbronnen;
• Signaleren van getroffenen die behoefte hebben aan acute psychische hulp;
• Zo nodig doorverwijzen en zo nodig behandelen van getroffenen die behoefte hebben
aan acute psychische hulp.
Screening
Van screening wordt gesproken wanneer een specifieke onderzoeksmethode voor vroege opsporing van
bepaalde aandoeningen op grote schaal aan de bevolking wordt aangeboden. Op basis van de huidige
stand van zaken beveelt de werkgroep vroegopsporing van getroffenen met een verhoogd risico op een
posttraumatische stress-stoornis (PTSS) niet aan. Screening aan de hand van de diagnose acute stressstoornis
en PTSS vragenlijsten wordt momenteel niet zinvol geacht. Voor de opsporing van latente
klachten en vroegtijdige symptomen in de eerste zes weken bestaat namelijk onvoldoende bewijs.
In veel gevallen zijn stressreacties in deze periode ‘normale reacties op abnormale gebeurtenissen’.
Daarnaast spreekt de literatuur zich niet eenduidig uit over de waarde van de diagnose acute stressstoornis
(ASS) in de eerste maand na een schokkende gebeurtenis als voorspeller voor een latere
posttraumatische stress-stoornis (PTSS). Verder onderzoek naar de effectiviteit van populatiebrede
screening na een traumatische gebeurtenis is nodig. De eventuele negatieve effecten en het meest
geschikte moment van screening moeten worden onderzocht voordat een vragenlijst op grote schaal
wordt ingezet ten behoeve van populatiebrede screening. Eveneens moet onderzoek worden verricht
naar de effectiviteit van het herhalen van screening in de eerste zes weken na een ramp, terroristische
aanslag of andere schokkende gebeurtenis.
Aanvullend onderzoek naar de bruikbaarheid van screeningsinstrumenten gebaseerd op risicofactoren
voor vroegopsporing van getroffenen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van traumagerelateerde
psychische stoornissen is nodig.
De werkgroep beveelt hierbij aan niet-Nederlandstalige (meestal Engelstalige) screeningsinstrumenten
te vertalen en vervolgens te valideren onder Nederlandstalige getroffenen.
Screening op traumagerelateerde problematiek die later dan zes weken na een collectieve
schokkende gebeurtenis plaatsvindt, acht de werkgroep mogelijk wel zinvol maar dit valt buiten het
bestek van deze richtlijn. De constatering dat screening in de eerste zes weken niet raadzaam is,
neemt echter niet weg dat in deze periode wel degelijk (individuele) signalering moet plaatsvinden
van getroffenen die behoefte hebben aan psychische hulp. In geval van psychische stoornissen moet
adequate diagnostiek en behandeling wordt verricht. Informatie over kinderen moet zowel via het
kind als de ouders/verzorgers worden verzameld.
13