richtlijn Vroegtijdige psychosociale interventies na rampen - Impact

Organisatie
Onderwijsprofessionals moeten bovendien een beroep kunnen doen op gedragsdeskundigen die hen
alert maken op kinderen met een verhoogd risico op verwerkingsproblemen en op verschijnselen van
klinisch evidente problematiek. Verdergaande hulp voor kinderen die de groepsgewijze normaliserende
aanpak niet verdragen en onrust scheppen in de groep moet dicht bij school en thuis beschikbaar zijn.
7.3 Collectieve preventieve en community-based interventies
Na een ramp worden zowel collectieve (op nivo van groepen getroffenen) als individuele vroegtijdige
psychosociale interventies aangeboden. Strikt genomen vallen collectieve vroegtijdige interventies
buiten het bestek van deze richtlijn. Omdat ze echter essentieel onderdeel van het integrale pakket
aan psychosociale zorg na rampen, worden ze hier wel behandeld.
Ook getroffenen pleiten voor het opzetten van één aanspreekpunt voor vragen en problemen na
een ramp of schokkende gebeurtenis. Zij denken hierbij aan interventies zoals een buddysysteem,
een éénloketsysteem of de inzet van slachtofferhulp.
Zonder volledigheid te betrachten zijn een aantal voorbeelden van collectieve interventies: een
éénloketfunctie zoals een Informatie- en Adviescentrum (IAC) of een virtueel Informatie- & Verwijscentrum,
berichtgeving in de media, een platform voor getroffenen, een gespecialiseerd GGZ-team,
gezondheidsonderzoek en het te voeren overheidsbeleid. Hieronder worden een aantal aanbevelingen
gedaan voor enkele van de genoemde collectieve interventies.
7.3.1 Informatie- en Adviescentrum (IAC)
Een IAC dient in de week na een ramp te worden opgericht. Het IAC levert zelf geen hulp. Daar worden
de hulpverleningsinstellingen voor aangewezen. Een IAC is de enige organisatie die op basis van
een ramp ontstaat en die tevens verantwoordelijk is voor het wel en wee van de getroffenen. Een IAC
dient daarom steeds op de hoogte te zijn van hoe het met de getroffenen is, om op basis daarvan de
hulpverlening te activeren en bij te sturen. Het IAC moet dus voortdurend informatie verwerven, maar
ook informatie en advies geven aan de getroffenen en hulpverleningsinstanties. Een ramp is te vergelijken
met een epidemie, waarbij ook een bepaalde aanpak nodig is om grote aantallen mensen te
bereiken. De getroffenen zijn groot in aantal, maar ze zitten doorgaans wel met dezelfde vragen.
Door het gebruik van de media kan men in korte tijd alle getroffenen goed bereiken. De termijn
waarin een IAC actief is kan variëren. In Noorwegen is ervaring opgedaan met een kortdurend IAC
(Weisath, 1991), in Enschede en Volendam met een IAC voor een termijn van 3-5 jaar (Gersons e.a.,
2004; Vereniging Nederlandse Gemeenten, 2004; Gezondheidsraad, 2006). Na de vuurwerkramp in
Enschede werd gekozen voor een lange termijn in de verwachting dat de extra structuur die het IAC
vormt voor het controleherstel van getroffenen dan voldoende effect heeft gesorteerd. In hoeverre
een IAC op de lange duur van nut is om de gevolgen van een ramp te beperken zal uit verder onderzoek
moeten blijken.
De belangrijkste werkzaamheden van een IAC zijn:
• het bereiken en contact onderhouden met alle getroffenen (outreach);
• het verzamelen van alle vragen van de getroffenen;
• het zoeken naar en het geven van antwoorden op de vragen;
• de monitoring van de toestand van de getroffenen;
• het adviseren over welke hulp wanneer gewenst is.
71