MER Buizenzone - Provincie Groningen

Huidige situatie en autonome ontwikkeling
Hieronder is een beschrijving opgenomen van de afzonderlijke landschapstypen en de hieraan
verbonden kernkarakteristieken.
Dijkenlandschap
Het dijkenlandschap is gelegen aan de noordzijde van het studiegebied. De begrenzing van dit
landschapstype komt in grote lijnen overeen met het voormalige stroomgebied van de Fivel. Het
noordelijke dijkenlandschap, dat is ontstaan in de Late Middeleeuwen, wordt gekenmerkt door
grootschalige openheid, onderbroken door parallelle (oude) dijken met daarlangs monumentale
boerderijen. De begrenzing van het dijkenlandschap loopt globaal vanaf Zeerijp de Tolweg, via
de Godlinzerweg en Godlinze (zelf een wierdedorp), via de Kornhornsterweg naar de Spijkster
Oudedijk. Vanaf Spijk loopt de zuidelijke grens van het dijkenlandschap via de Grote en de
Kleine Dijkstraat in de richting van de Oudedijk te Hoogwatum. De noordelijke begrenzing van
het dijkenlandschap bestaat uit de Kwelder- en de Robbenplaatweg. Ten noorden van deze
wegen ligt de recente Eemshaven.
De Fivel heeft een belangrijke rol gehad in de vorming van het huidige dijkenlandschap. Hoewel
de oorspronkelijke Fivel nagenoeg geheel is bedekt met een laag jongere zeeklei, zijn restanten
van deze meanderende waterloop nog steeds aanwezig in de vorm van de enkele oude maren
of herkenbare laagten in het landschap. Binnen het studiegebied hebben, uitgaande van het
POP3 de volgende maren een landschappelijke waarde (zie kaart paragraaf 4.2).
• Groote Tjariet;
• Kleine Tjariet;
• Spijksterriet.
In het POP3 zijn deze maren en natuurlijke laagten aangemerkt als te beschermen kernkarakteristieken.
De feitelijke ontginning van het dijkenlandschap heeft hoofdzakelijk vanuit zuidelijke
richting plaatsgevonden. Hierdoor is een stelsel ontstaan van opeenvolgende dijken en dijkrestanten.
Binnen de grenzen van het dijkenlandschap zijn oude dijken aanwezig ter hoogte van de
Lage Trijnweg, de Dijkweg/Oostpolderweg, de Polen(dijk)weg, de Robbenplaatweg en de Kwelderweg.
De laatste wegen vormen hierbij de begrenzing van de Oostpolder (1840). De voormalige
zeedijk ten zuiden van de Oostpolder (de Dijkweg) is binnen het POP3 aangemerkt als een
landschappelijk en cultuurhistorisch waardevolle “oude dijk”. De provincie streeft hierbij naar het
behoud en het herstel van deze dijken (inclusief samenhangende elementen als oude kolken,
schotbalkloodsjes e.d.).
Het dijkenlandschap kenmerkt zich door een grote mate van openheid. De agrarische bebouwing
is over het algemeen gekoppeld aan de oorspronkelijke dijkenstructuur. Daarnaast is in de
omgeving van Vierhuizen en ten oosten van de Kleine Tjariet sprake van enkele grootschalige
boerderijen die vrij in het open landschap liggen. Het open karakter van het dijkenlandschap
wordt versterkt door de beperkte aanwezigheid van opgaande beplanting. Binnen het dijkenlandschap
zijn bomen vooral aanwezig rond wegen en op/rond agrarische erven bij boerderijen.
De huidige inrichting van het dijkenlandschap is met zijn overwegend rechtlijnige en grootschalige
verkaveling sterk gericht op het agrarisch gebruik (veelal akkerbouw). Ook de wegenstructuur
binnen dit landschapstype heeft een sterk rechtlijnig karakter. Het opstrekkende verkavelingspatroon
in de Oostpolder is zodanig kenmerkend voor dit karakter, dat dit patroon door de
provincie Groningen is aangemerkt als een te beschermen kernkarakteristiek.
Wierdenlandschap
Ten zuiden van de lijn Godlinze, Spijk en Hoogwatum gaat het dijkenlandschap over in het veel
oudere wierdenlandschap. De overgang van het oude wierdenlandschap met het jongere dijkenlandschap
is hierbij aan te merken als de oude noordelijke kustlijn. Het wierdenlandschap is
vanaf circa 700 voor Christus ontstaan op oude kwelderwallen en –ruggen. De kwelderwallen
liepen oorspronkelijk langs de kust door tot aan Borgsweer ten zuiden van Delfzijl. Met de ontwikkeling
van het bedrijventerrein Oosterhorn is het oorspronkelijke wierdenlandschap ten zuiden
van Delfzijl sterk verstoord. De kwelderafzettingen hellen vanaf de lijn Godlinze, Spijk en
Hoogwatum in de richting van het Damsterdiep af. Het huidige Damsterdiep vormt dan ook de
zuidelijke grens van het huidige wierdenlandschap.
293705, revisie 01
Pagina 64 van 127