MER Buizenzone - Provincie Groningen

Huidige situatie en autonome ontwikkeling
• Godlinzermaar;
• Spijkstermaar;
• Losdorpermaar;
• Leege Maar
• Bierumermaar;
• Grote Heekt;
• Uitwierdermaar.
In het gebied liggen ook het Eenumermaar, het Krewerdermaar en het Leermenstermaar. Deze
maren zijn niet aangemerkt als karakteristieke waterlopen. Zoals aangegeven vormt de loop
van het Damsterdiep de zuidelijke grens van het wierdenlandschap.Hoewel het Damsterdiep
niet is aan te merken als een maar, is deze watergang wel aangemerkt als karakteristieke waterloop.
De kernen Appingedam en Delfzijl zijn géén wierdendorpen. Beide steden hebben zich
vanaf 1100 – 1300 langs de oever van het Damsterdiep als haven- en handelsplaatsen ontwikkeld.
Wegdorpenlandschap op zeeklei
Ten zuiden van het Damsterdiep gaat het wierdenlandschap over in het wegdorpenlandschap
op zeeklei. In dit gebied liggen verschillende inversieruggen (met klei opgevulde restanten van
voormalige rivierbeddingen of kreken) en oude oeverwallen. Ten zuiden van dit overgangsgebied
was oorspronkelijk sprake van een omvangrijk hoogveengebied. De kern van dit hoogveengebied
lag ten zuiden en ten oosten van het huidige Schildmeer. Tot circa 250 na Christus
heeft hier nog menselijke bewoning plaatsgevonden op huiswierden. Na deze periode zijn deze
huiswierden door het stijgen van de zeespiegel verlaten. De hoger gelegen gebieden zijn vervolgens
door klei en veen afgedekt. In de middeleeuwen is vanaf de 10e eeuw het zeekleigebied
vanuit de meest zuidelijke wierdenreeks ten noorden van het hoogveengebied weer in ontginning
genomen. Hierbij zijn ook enkele van de verlaten huiswierden in het overgangsgebied
weer in gebruik genomen.
Figuur 4.24
Wegdorpenlandschap ten zuiden van Damsterdiep
Bij de ontginning is gebruik gemaakt van de hoger gelegen gebieden om wegen aan te leggen.
Voor de ontwatering werd gebruik gemaakt van bestaande laagten (o.a. nabij Garreweer) en
nieuw gegraven waterlopen als “de Groeve” die de verbinding vormt tussen Appingedam en het
Schildmeer. De ontginning van het gebied heeft hierbij hoofdzakelijk plaatsgevonden vanuit de
wegen. Bij deze ontginning is mede door het relatief hooggelegen en droge karakter van het
293705, revisie 01
Pagina 66 van 127