Traject naar werk voor analfabete anderstaligen - Partners - VDAB

worden en weinig uren vakopleiding en praktijk, maar dat die verhouding stilaan omgekeerd wordt naar het
einde van de opleiding toe. Er kunnen echter volkomen verantwoorde overwegingen zijn om al van in het begin
veel uren opleiding te geven en weinig uren taalles. Die overwegingen kunnen van praktische aard zijn, kunnen
te maken hebben met de vaardigheden van de begeleiders, met de leerstijlen van de cursisten, met de eisen
van de werkvloer, enzovoort
Het spreekt voor zich dat er intensief overleg nodig is tussen de vakdocent en taaldocent. Hoe meer beide
programma’s op elkaar afgestemd worden, hoe groter het leerrendement. Vak- en taaldocent dienen dus te
overleggen over de inhoud van het taalprogramma en over de taalproblemen van individuele cursisten. Ook kan
de taaldocent tips geven aan de vakdocent hoe die met talige problemen op de opleidingsvloer kan omgaan.
Taalgericht vakonderwijs
Het principe van geïntegreerde scholing is dat cursisten zo snel mogelijk, ook met een beperkte
taalvaardigheid, aan de vakopleiding kunnen beginnen. Het is immers veel efficiënter om taal te leren,
vertrekkende vanuit concrete handelingssituaties, waarbij de taal een middel wordt en niet meer als doel
beschouwd wordt. De cursisten hebben de taal nodig om een opleiding te leren en nadien aan het werk te
kunnen en de taal wordt dan ook geleerd vanuit dit perspectief. Wanneer de cursist, terwijl hij de taal leert
ook al een deel van het vak kan leren, heeft dit alleen maar voordelen. Niet alleen wordt de inhoud van de
vaktaal veel concreter en herkenbaarder, ook kunnen de taallessen veel doelgerichter ingevuld worden. Op de
opleidingsvloer zijn er meer mogelijkheden om al doende, in combinatie met de vakkundige vaardigheden, de
taal te leren. Dit veronderstelt echter wel dat er op de opleidingsvloer taalgericht vakonderwijs gegeven wordt.
De vakdocent moet oog hebben voor de beperkte taalvaardigheid van de cursisten en die taalvaardigheid via
de praktijksituaties naar een hoger niveau optillen.
De volgende zaken zijn daarbij essentieel:
• Interactief onderwijs: waarbij cursisten zoveel mogelijk tot communicatie aangezet worden. Zo kunnen
cursisten gestimuleerd worden om te vertellen wat ze doen, om uitleg te vragen aan medestudenten
of zelf opdrachten te geven enzovoort.
• Contextrijk vakonderwijs: hierbij worden de technieken die aangeleerd worden, steeds in een ruimer
geheel gekaderd en gelinkt met al opgedane kennis. Door handelingen in een ruime context aan te
bieden worden de handelingen betekenisvol en concreet. Om dit te doen staat de taal weer centraal
en krijgen de cursisten een ruim en betekenisvol taalaanbod, wat essentieel is voor een goede
taalverwerving.
• Begrijpelijk taalaanbod: voldoende taalondersteuning is dus noodzakelijk. Die taalondersteuning kan
op verschillende manieren gebeuren. Visuele ondersteuning, herhaling en parafraseren zijn hiervan
enkele voorbeelden.
Nederlands op de opleidingsvloer (Nodo)
Bij Nederlands op de opleidingsvloer staat de docent Nederlands samen met de vakinstructeur op de
opleidingsvloer. De taak van de docent Nederlands bestaat erin om individuele cursisten te ondersteunen bij
het begrijpen van de opdrachten en om uitleg te geven bij het uitvoeren van hun eigen opdrachten. Deze taak
is in principe remediërend van aard. De taaldocent gaat in op taalproblemen en taalaspecten die zich op de
opleidingsvloer voordoen.
Daarnaast heeft de taaldocent de taak om de vakdocent te ondersteunen in het taalgericht vakonderwijs. De
taaldocent kan de vakdocent didactische aanwijzingen geven waardoor zijn vaklessen meer taalgericht worden.
Uiteraard is een goede teamspirit tussen vakdocent en taaldocent noodzakelijk. De focus blijft liggen op de
vakopleiding, maar de taaldocent zorgt ervoor dat de taal geen hinderpaal is voor de cursisten en dat ze tijdens
de opleiding hun taalniveau kunnen verhogen.
9