Traject naar werk voor analfabete anderstaligen - Partners - VDAB

Een maatschappelijk kwetsbare doelgroep
Een geïntegreerd opleidingstraject voor laaggeletterde anderstaligen richt zich naar een heel kwetsbare groep in de
samenleving. De overgrote meerderheid van deze cursisten is recent gemigreerd naar België en in het kader daarvan
worden zij geconfronteerd met heel wat problemen op het vlak van huisvesting, verblijfsstatuut, aanpassen aan de
nieuwe omgeving, onderwijs voor de kinderen, inzicht krijgen in de regelgeving en sociale voorzieningen, …. Niet
alleen zijn zij nieuw in België, maar bovendien zijn zij heel laaggeschoold, wat betekent dat het voor hen heel moeilijk
is om de vele problemen die ze op hun weg tegenkomen aan te pakken.
Als gevolg daarvan wordt het opleidingstraject meer dan bij andere groepen verstoord of beïnvloed door
psychosociale, financiële of motivationele problemen. Docenten zien bij cursisten hiervan wel signalen, maar hebben
onvoldoende ruimte om daarop in te gaan en de cursisten hierbij te helpen of te ondersteunen. Dit is trouwens
ook de taak van de trajectbegeleider. Regelmatig overleg met de trajectbegeleider is dus noodzakelijk. Er zijn
best twee vormen van overleg. Een eerste overleg is meer ad hoc en informeel: als er zich problemen voordoen bij
cursisten nemen docent en trajectbegeleider contact op met elkaar om een plan van aanpak te bespreken en elkaar
te informeren. Het is echter ook belangrijk om een structureel overleg in te bouwen om de cursisten voldoende
op te volgen en alle noodzakelijke informatie aan alle begeleiders door te geven. Het overleg vindt plaats bij de
start van de opleiding, enkele keren tijdens de opleiding en bij het einde van de opleiding onder de vorm van
een cursistenbespreking. Op die manier wordt er tijd en ruimte vrijgehouden om de cursisten in al hun facetten te
bespreken en optimaal te begeleiden. Bij het begin van het traject geeft de trajectbegeleider alle nodige informatie
door aan de docenten zodat die van bij de start een beeld hebben van hun cursisten en daarmee rekening kunnen
houden. Tijdens de opleiding wordt de trajectbegeleider op de hoogte gehouden van de vorderingen van de cursist
zodat die een beeld heeft van de sterke en zwakke punten van de cursist, dit in een individueel contact met de
cursist kan meenemen en al kan uitkijken naar mogelijke tewerkstellingskansen voor de cursist. En op het einde van
de opleiding houd je een eindevaluatie met alle betrokkenen om zo een goede aansluiting op verdere tewerkstelling
mogelijk te maken.
Voorwaarde 1B: Organiseer structureel overleg tussen de trajectbegeleider en de docenten om de
vorderingen van de cursisten regelmatig te bespreken.
Een samenwerking tussen meerdere organisaties
De geïntegreerde opleidingen voor laaggeletterde anderstaligen die in Vlaanderen georganiseerd werden, zijn
telkens samenwerkingen geweest tussen verschillende organisaties. Steeds was er een centrum voor basiseducatie
bij betrokken en één of meerdere opleidingscentra (VDAB en derdenorganisaties). Ook het onthaalbureau kan
een belangrijke bijdrage leveren aan het geïntegreerd opleidingstraject. Een samenwerking tussen verschillende
organisaties is boeiend en biedt een grote meerwaarde omwille van de diverse expertises, organisatievormen en
culturen maar veronderstelt ook heel wat overleg om de wederzijdse verwachtingen duidelijk te krijgen, om te
komen tot een gemeenschappelijke visie en om correcte afspraken te maken. Een dergelijke afstemming lukt alleen
maar als dit structureel is ingebouwd. Niet alleen de fysieke maar ook de organisatorische afstand kan voor heel
wat misverstanden en onvoldoende communicatie zorgen wat zware gevolgen kan hebben voor de kwaliteit van de
opleiding op het vlak van organisatie, inhoud van het programma en opvolging van de cursisten.
Een samenwerking tussen meerdere organisaties is ook sterk aan te raden om financiële redenen. Momenteel
(2009) voorziet de Vlaamse overheid niet expliciet in een financiële ondersteuning van dergelijke trajecten. Bekijk
daarom welke organisaties vanuit hun kernopdracht een bijdrage kunnen leveren en via welke organisaties er
extra ondersteuning kan komen. We denken hierbij momenteel aan het systeem van maatwerk bij de centra
voor basiseducatie, de inzet van trajectbegeleiders van de onthaalbureaus en het inschakelen van het Europees
Integratiefonds via de huizen van het Nederlands.
Voorwaarde 1C: Organiseer regelmatig overleg met de verantwoordelijken van de verschillende organisaties
om duidelijke taken en verantwoordelijkheden af te bakenen en de neuzen in dezelfde richting te krijgen.
21