Het dialect van Ommen - De Taal van Overijssel
Het dialect van Ommen - De Taal van Overijssel
Het dialect van Ommen - De Taal van Overijssel
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
een aa geworden (zie 2.9.), maar som s een aa, bijv. in snotteraap 'snotaap, kwajongen'<br />
en twaalven 'twaalf'.<br />
M et een oudwestgerm aanse lange a correspondeert de oo <strong>van</strong> schale 'schaal'. Meestal<br />
is de oudwestgerm aanse lange o in het <strong>dialect</strong> <strong>van</strong> <strong>Ommen</strong> echter een oo geworden<br />
(zie 2.21.); het woord schale zal dus wel als zodanig uit het Nederlands zijn<br />
overgenomen.<br />
Leenwoorden met een aa zijn aventuur 'avontuur', -balie in wassebalie 'wastobbe',<br />
daansen 'dansen', egaal'e gaal, gelijk' (bijv. in: 't Is m ij egaal geliek'ket is mij hetzelfde'),<br />
kaante ‘kant’, kapabel 'capabel', kraante 'krant', sjaal 'sjaal' en vekaansie 'vakantie'.<br />
2.24. ij<br />
<strong>De</strong> ij is een tweeklank die in het Nederlands niet voorkomt, en wordt uitgesproken als<br />
de /'<strong>van</strong> ned. pit, gevolgd door een j.<br />
Een oudwestgerm aanse lange /' ligt ten grondslag aan de ij <strong>van</strong> blij 'blij', brij 'pap,<br />
brij', sn ijen 'sneeuwen', spijen 'spuw en', vrij 'vrij', vrijen 'vrijen', en waarschijnlijk ook<br />
<strong>van</strong> zije 'zeef'.<br />
Uit een korte i ontstond de ij <strong>van</strong> b ij 'bij' (vz) en m ij (ook wel: mie) 'mij'. <strong>Het</strong><br />
achtervoegsel -ije in een woord als slikkerije 'snoepgoed' en lekkerije 'het lekken' is<br />
ontstaan door diftongering (in een tweeklank overgaan) <strong>van</strong> het achtervoegsel -ie, dat<br />
als zodanig aan het Frans is ontleend.<br />
In n ij 'nieuw ' komt de ij waarschijnlijk uit de oudwestgerm aanse tweeklank iu; b ij in<br />
bijenstal 'bijenstal' gaat terug op de westgerm aanse vorm *bi(j)o:n.<br />
2.25. ei en ij<br />
In feite gaat het hier, als in het Nederlands, om één tweeklank. <strong>Het</strong> verschil in<br />
schrijfwijze correspondeert niet met een verschil in uitspraak, maar is gebaseerd op de<br />
schrijfwijze in het Nederlands.<br />
<strong>De</strong>ze tweeklank komt in het <strong>dialect</strong> <strong>van</strong> <strong>Ommen</strong> dikwijls voor als voortzetting <strong>van</strong> de<br />
oudwestgerm aanse ai, bijv. in alfscheid 'helft' en ofscheid 'afscheid', arbeiden 'werken,<br />
ook: werken <strong>van</strong> een koe tijdens het kalven', beide 'beide', boekweite 'boekweit' en<br />
weite 'tarwe', ei 'ei', eide 'heide', geil 'welig; dreigend (<strong>van</strong> de lucht)', klei 'klei', klein<br />
'klein', leiden ‘leiden', reize 'reis; keer, maal', steigeren ‘steigeren', veilig 'veilig', We/s<br />
'vlees', weide 'weide', weigeren 'w eigeren' en weinig 'weinig'.<br />
36
Change language