Het dialect van Ommen - De Taal van Overijssel

Sterke werkwoorden hebben verschillende uitgangen voor de verleden tijd: de 2e pers.
enk. en de Ie, 2e en 3e pers. meerv. gaan uit op -en, maar de 1e pers. enk. op -e en 3e
pers. enk. op -0. W anneer onderwerp en persoonsvorm van plaats wisselen, verdwijnen
de -e van de 1e pers. enk., de -en van de 2e pers. enk. en de -n van de 1e pers.
meervoud. Evenals in het Nederlands hebben sterke werkwoorden klinkerwisseling in
de verleden tijd:
ik leupe, leup ik 'liep'
ij leupen, leup ij
ie leup, leup e
wi'j leupen, leupe w ij
ijlu: leupen, leupen ielu:
zie leupen, leupen zie
5.4. De sterke werkwoorden
5.4.1. Inleiding
De sterke werkwoorden worden door de historische gram matici ingedeeld in 6 klassen,
met verschillende ablautreeksen (ablaut is een bepaald soort klinkerwisseling, zie bijv.
Van Bree 1977, par. 35.3.). In deze 6 groepen zal ik ook de sterke werkwoorden in het
dialect van Ommen trachten in te delen. Van elk werkwoord geef ik de volgende
stamtijden (wanneer die niet allemaal in het materiaal van de schriftelijke enquête te
vinden waren, heb ik ze nagevraagd):
1. de infinitief (het hele werkwoord)
2. de 3e pers. enk. o.t.t.
3. de 3e pers. enk. o.v.t.
4. de 1e (2e en 3e) pers. mv. o.v.t.
5. het verleden deelwoord.
Doorgaans wordt in de ablautreeksen de 3e pers. enk. o.t.t. niet genoemd, maar om dat
in het dialect van Ommen (en veel andere Oostnederlandse dialecten) de 3e pers. enk.
o.t.t. van veel sterke werkwoorden gekenmerkt wordt door klinkerwisseling, heb ik deze
stamtijd aan de reeks toegevoegd (zoals ook Sassen 1953: 111 e.v. deed).
In het navolgende overzicht zal blijken dat veel van oorsprong sterke werkwoorden
inmiddels zwakke vormen hebben gekregen. Het omgekeerde verschijnsel: een zwak
werkwoord dat sterk wordt, komt in een enkel geval ook voor.
60