Download rapport - Biax Consult

BIAXiaal 435 35
De matrix van het materiaal lijkt te bestaan uit (matig) voedselrijk laagveen. Dit geldt
voor beide monsters. Uit de vele resten van brandnetels en planten uit de categorie
‘Pioniers van stikstofrijke, natte bodems’ in vondstnummer 07.0147 leiden we af dat het
veenoppervlak ook al voor de overstroming door de mens is beïnvloed. De verstoring van
het natte/vochtige milieu heeft geleid tot het verschijnen van de bovenvermelde
plantensoorten. Er zijn geen duidelijke aanwijzingen voor intensieve grondbewerking. In
dat geval hadden we meer eenjarige stikstofliefhebbers uit de categorie ‘Planten van
voedselrijke akkers en tuinen’ verwacht. Het veenoppervlak is waarschijnlijk op een
extensieve manier geëxploiteerd. Het is heel goed mogelijk dat het begraasd werd.
Hierdoor kan de aanwezigheid van storingsplanten en de planten van stikstofrijke, natte
standplaatsen worden verklaard. Ook de aanwezigheid van de brandnetels en enkele
braamstruiken past goed in het beeld van een extensief begraasd (en daardoor ook
geëutrofieerd) en hier en daar verruigd veenoppervlak.
De samenstelling van vondstnummer 07.0148 komt in grote lijnen overeen met het
hierboven beschreven monster, maar er zijn enkele opvallende verschillen. Ten eerste zijn
de eenjarige stikstofliefhebbers uit de categorie ‘Planten van voedselrijke akkers en
tuinen’ beter vertegenwoordigd. Hieruit leiden we af dat op de betreffende locatie na de
afzetting van de klei sprake was van intensievere grondbewerking. We kunnen hierbij
denken aan akker- of tuinbouw. Een ander opvallend verschil tussen beide monsters is het
grote aandeel van veenmos in vondstnummer 07.0148. Veenmos was niet aanwezig in de
oorspronkelijke veenbodem vóór de overstroming. We nemen niet aan dat het mos is
aangevoerd met de overstroming en denken dat het misschien bewust door de
IJzertijdbewoners met de klei is vermengd om deze beter bewerkbaar te maken. Als dit
inderdaad het geval is, dan is het veenmos op een andere locatie in de omgeving
verzameld.
Het grote aantal zaden van vetmuur dat in beide monsters is aangetroffen, is
waarschijnlijk afkomstig van sierlijke vetmuur, ook wel krielparnassia genoemd (Sagina
nodosa). Dit plantje komt voor in niet te dichte, mosrijke moerasvegetaties. Uit het
recente voorkomen van sierlijke vetmuur blijkt dat de plantjes alleen overleven als de
vegetatie door spitten of maaien open wordt gehouden. 45
De monsters uit vondstzone 09
In vondstzone 09 is een cluster spitsporen en kuilen met veenmos vastgesteld. Uit een van
deze kuilen is een monster 09.1584 verzameld. De grondsporen zijn afgedekt met een
niveau dat op basis van veldwaarnemingen wordt geïnterpreteerd als een menglaag. Uit
deze laag is vondstnummer 09.1553 afkomstig (zie figuur 10).
Ook in deze monsters zijn geen resten van cultuurgewassen aangetroffen. De bramen
die zo kenmerkend waren voor het oppervlak (vóór de overstroming) in vondstzone 07
ontbreken ook. De samenstelling van beide monsters komt zeer veel overeen en wijkt in
belangrijke mate af van de grondbewerkingssporen in vondstzone 07.
Het monster uit de kuil (09.1584) lijkt niet de oorspronkelijke veenvormende vegetatie
te representeren zoals dat bijvoorbeeld het geval is met vondstnummer 7.0147. In het
monster zijn voornamelijk resten van graslandplanten, storingsindicatoren en een aantal
soorten van natte, stikstofrijke bodems aangetroffen. Het lijkt erop dat deze soorten een
begraasde vegetatie aan het veenoppervlak representeren. Ook is een grote hoeveelheid
veenmos in het monster aangetroffen.
De soortensamenstelling van het monster uit de menglaag (09.1553) lijkt niet
wezenlijk te verschillen van het monster uit de kuil. Ook in dit monster is een grote
hoeveelheid veenmos gevonden.
Mogelijk representeren de spitsporen een lokale ontginningsfase van het terrein. Bij de
latere bodembewerkingsactiviteiten is het niveau van de diepste spitsporen niet bereikt
waardoor deze buiten het bereik van de menglaag zijn gebleven.
45 Weeda et al. 1985, 195.