Download rapport - Biax Consult

BIAXiaal 288 25
4.4 17 E EEUW
grotere kans om in een in de tuin aanwezige waterput terecht te komen dan in een
(afgesloten, inpandige) latrine.
Ook aanwijzingen voor het houden van dieren en locale textielverwerking zijn in de
beerput niet gevonden.
Het basisvoedsel van de 17 e -eeuws bewoners bestond uit boekweit, rogge en (mogelijk)
tarwe. Dit werd aangevuld met een grote verscheidenheid aan fruitsoorten, groenten en
kruiden. Tussen deze voedingsmiddelen is een aantal soorten gevonden die meestal in
verband worden gebracht met een relatief hoge sociale status. Dat zijn komkommer,
granaatappel, perzik, gele kornoelje en peper. Aanwijzingen voor tuinen, dierenhouderij
of nijverheid zijn niet gevonden, maar dit kan weer heel goed het gevolg zijn van de
context waarin de vondsten zijn gedaan.
Dat de bewoners van de Prinsenhof in de 15 e en 17 e eeuw zoveel fruit aten, is opvallend
omdat dit volgens de toenmalige gezondheidsleer als ongezond beschouwd werd. De
meeste medicijnmeesters (Tregement der ghesontheyt) waren van mening dat ‘Deghene
die ghesont bliven wylt en sal ghemeynlijck niet veel fruyten noch wermoesen eten’. 91
Ondanks het feit dat het eten van fruit dus als ongezond werd beschouwd, werd het
toch veel gegeten. Blijkbaar namen de bewoners (kloosterzusters) het wat de voeding
betreft niet zo nauw met de officiële gezondheidsregels en hadden ze hun eigen ideeën
over wat gezond was en wat niet. Bovendien was het dan misschien officieel wel
ongezond, zo smaakte het beslist niet!
Uiteraard zal het fruitaanbod niet het hele jaar zo gevarieerd zijn geweest. Het zal sterk
afhankelijk geweest zijn van het seizoen, hoewel een aantal soorten waarschijnlijk ook
wel in geconserveerde vorm gegeten werd. Zo werden bijvoorbeeld appels, peren,
walnoten, pruimen, kersen en aalbessen gekonfijt. 92 Morellen (zure kers) werden vaak aan
draden geregen en gedroogd. 93 Op deze manier konden ze ook in de winter nog gegeten
worden. Veel fruit zal ook verwerkt zijn geweest in geleien, marmelade en siroop.
De grote hoeveelheden vijgen en krenten of rozijnen zijn waarschijnlijk tijdens een van
de vele vastenperiodes gegeten.
De meeste voedingsmiddelen kunnen in locale tuinen of boomgaarden verbouwd zijn
geweest. Een aantal producten is betrokken via internationale handel. Dat zijn vijgen,
krenten/rozijnen, granaatappels, olijven en peper. Gezien het feit dat Brugge in de 14 e en
15 e eeuw de belangrijkste aanvoerhaven van specerijen en zuidvruchten in Noordwest-
Europa was, is het opvallend dat in de monsters uit die tijd zo weinig exotische
voedingsmiddelen zijn gevonden. 94 Weliswaar werd de leidende positie in de
specerijenhandel van Brugge in 16 e eeuw overgenomen door Antwerpen, maar de
aanvoer in Brugge zal vanaf die tijd toch niet geheel zijn gestaakt.
Hoewel we enige aanwijzingen hebben voor luxe eetgewoonten op de Prinsenhof tijdens
de 17 e eeuw, zijn verantwoord uitspraken over sociale status van de vroegere bewoners
op dit moment nog riskant omdat we nog geen representatief deel van het bodemarchief
in Brugge hebben onderzocht. We weten hierdoor nog niet wat normale, algemeen
gebruikte voedingsmiddelen in de stad zijn tijdens een bepaalde periode, en wat
bijzondere en daardoor mogelijk dure voedingsmiddelen waren. 95
91 Baudet 1904, 103.
92 Zie 'De Verstandige Confituur-maker’ in de ‘Verstandige kok of sorghvuldige Huys-houdster’.
93 Burema 1953, 159.
94 Van Uytven 1992; Laurioux 1992.
95 Wachten op publicatie van veel Brugse gegeven van Cooremans.