ZOLarium 23 - Ziekenhuis Oost-Limburg

IN DE KIJKERNieuwigheden in hetVÓÓR de 18de eeuw kon de urine alleen maarbeoordeeld worden op basis van uitzicht, geuren smaak. De ziekten diabetes mellitus (suikerziekte)en diabetes insipidus (onvermogen omde urine te concentreren ten gevolge van onvoldoendeantidiuretisch hormooneffect) verwijzenbijvoorbeeld naar een diagnosestelling op basisvan smaak. ‘Diabetes’ is het Griekse woord voorvloed en verwijst naar een dagelijks zeer grooturinedebiet. ‘Mellitus’ is het Latijnse woord voorzoet en verwijst naar een grote hoeveelheid suikerin de urine. Sterk verdunde urine bevat danweer weinig afvalstoffen en wordt smaakloos (inhet Latijn ‘insipidus’). Het waren de ‘piskijkers’die deze kunst van de uroscopie beoefenden.is er de discussie vanaf welk percentage dysmorfe rodebloedcellen van glomerulaire hematurie mag gesprokenworden. Voor een betrouwbaar onderzoek is ook versheidvan het urinestaal (onderzoek binnen het uur naurinelozing) een absolute noodzaak.Sinds april 2006 verloopt het urinesedimentonderzoekgeautomatiseerd door het gebruik van een flowcytometer(UF-100TM van Sysmex Corporation) incombinatie met een automatische Dipstickreader(URISYS 2400 van Roche Diagnostics), en met resultatenbewakingdoor een software expertprogrammawaarvan de instellingen kunnen aangepast worden.24Gelukkig werd vanaf de 18-19de eeuw scheikundigeen microscopische analyse van urine mogelijk. Maar declinicus wil steeds meer. Hij wenst niet alleen snelle maarook maximale informatie. Bij vaststelling van eiwit in deurine (proteïnurie) en/of rode bloedcellen in de urine(hematurie) wenst hij hierover niet alleen kwantitatievemaar ook kwalitatieve informatie: wat is de identiteitvan het eiwit?, is de hematurie afkomstig van de nierenzelf (glomerulaire hematurie) of van de afvoerwegen?De klinisch bioloog moet deze informatie trachten televeren tegen een zo laag mogelijke arbeidskost in combinatiemet een zo hoog mogelijke precisie.Daarom werd in het ZOL het urine-onderzoek inbelangrijke mate geautomatiseerd. De analyses verlopensneller, de arbeidskost per analyse neemt af, en deresultaten zijn minder onderzoekersafhankelijk. Dit doetde precisie toenemen.Flowcytometer UF-100ZOLariumjanuari - februari - maart 2007Geautomatiseerd morfologisch urine-onderzoekmet behulp van flowcytometer, automatischeDipstickreader en een expertprogrammaVóór april 2006 gebeurde in ons ziekenhuis het morfologischonderzoek van bijvoorbeeld de rode bloedcellenin urine door middel van een microscopische studievan het urinesediment. Met zulk onderzoek kan men eenonderscheid maken tussen dysmorfe rode bloedcellen,en rode bloedcellen met een normale vorm. Wanneerde rode bloedcellen overwegend dysmorf zijn, is ditsuggestief voor glomerulaire hematurie. Het resultaatis echter sterk onderzoekersafhankelijk, en bovendienAutomatische dipstickreader Urysis 2400