ZOLarium 23 - Ziekenhuis Oost-Limburg

EIGEN ONDERZOEKBaarmoederhalskanker onderzochtNog steeds meer vragendan antwoordenDR. GREGG VAN DE PUTTE, gynaecoloog-oncoloog,promoveerde zopas tot doctor in de medischewetenschappen aan de medische faculteit van de universiteitvan Oslo. Met zijn thesis ‘Prognostic factors in early stagesquamous cell cervical carcinoma’ zocht hij naar defactoren die het verloop of de uitkomst van baarmoederhalskankerbepalen.Korte schets:Wereldwijd is baarmoederhalskanker de tweede meestvoorkomende kanker bij vrouwen. Door het gebrek aanscreening ligt de frequentie in de ontwikkelingslandendramatisch hoger dan in de meer ontwikkelde landen.Baarmoederhalskanker treft voornamelijk jonge vrouwen.Het is de meest frequente doodsoorzaak doorkanker bij vrouwen tussen de 20 en de 39 jaar, ook inde meer ontwikkelde landen.In deze landen wordt de ziekte in de helft van degevallen ontdekt in een vroeg stadium, doch ongeveeréén op zeven zal overlijden. Het is belangrijk om dezegroep te identificeren zodat ze agressiever kunnen behandeldworden en zodat deze agressievere behandeling kanvermeden worden in de overige zes op zeven gevallen,gezien de belangrijke neveneffecten.Factoren die het verloop of de uitkomst van eenziekte bepalen worden prognostische factoren genoemd.In deze thesis werden verschillende eiwitten, geproduceerdin de kankercellen, onderzocht op hun prognostischvermogen. De proteïnen werden gekozen opbasis van hun eventuele betekenis in het ontstaan vaneen kankercel.Vergeleken met normale cellen, delen kankercellensneller en onafhankelijk. Dit betekent dat hun celcyclus(levenscyclus, delingscyclus) versneld is en ongecontroleerd.In deze thesis werden verschillende eiwittenonderzocht die een weerspiegeling zijn van dezecyclus (BM28 en Ki-67) en zowel activatoren (CyclinA, Cyclin E and Cyclin D3) als inhibitoren van de celcyclus(p27, p21 en p16).Een ander kenmerk van kankercellen bestaat erindat ze kunnen uitzaaien. Hiervoor moeten ze kunnenloskomen van het hoofdgezwel. Belangrijke eiwitten inhet hechten van cellen zijn E-cadherin, α-, β-, and γ-6ZOLariumjanuari - februari - maart 2007catenin. Verlies van de functie van één van deze eiwittenkan de uitzaaiing bevorderen en de tumor meeragressief maken.Niet enkel het sneller en onafhankelijk vermenigvuldigenmaar ook de onsterfelijkheid is een eigenschapvan kankercellen. Normale cellen zijn geprogrammeerdom te sterven. Eiwitten die hier belangrijk zijn, wordenapoptose-(gereguleerde celdood) eiwitten genoemd. Deeiwitten Bcl-2 and Bcl-xL verhinderen celdood terwijlBax de celdood stimuleert.Al deze eiwitten werden onderzocht op hun relatietot herval of sterfte, maar bleken niet in staat om die uitkomstin het geval van vroege kankers te voorspellen.Totnogtoe is het meest gebruikte model om de uitkomstvan vroegtijdig baarmoederhalskanker te bepalengebaseerd op tumorgrootte, diepte van ingroei in debaarmoederhalswand en ingroei in de bloed- of lymfevaten.Dit model werd echter nooit onafhankelijk getest.Uit een test die in het laatste deel van deze thesis werduitgevoerd, bleek dat het model betrouwbaar is. Tegelijkwerd een eenvoudiger model voorgesteld. Dit dient eerstgetest in een onafhankelijke patiëntenpopulatie vooraleerhet betrouwbaar kan gebruikt worden.Dr. Gregg Van de Putte