Vroege schoolverlaters in Vlaanderen Evolutie van de ...

Indicatorensysteem ongekwalificeerde uitstroomTabellen per geboortecohortebestaat uit een reeks tabellen voor de geboortecohorten van de geboortejaren 1977 toten met 1985. Voor die cohorten beschikken we over ‗volledige‘ informatie—dat wilzeggen: van op 16-jarige leeftijd tot en met 22-jarige leeftijd—over de verschillendecomponenten van het kwalificatiecriterium. De tabellen tonen hoe elke cohorte jaar najaar de verschillende soorten kwalificaties accumuleert. De evolutie—over de tabellenen dus over de geboortejaren heen—van het totaal aantal kwalificaties op 22-jarigeleeftijd, per type kwalificatie, is voorgesteld in enkele grafieken na de tabellenreeks.Op p. 201, tenslotte, vindt men een overzicht van de voorafgaande rapporten over deongekwalificeerde uitstroom, waarop dit rapport verderbouwt.Begrippen en definitiesDe basisindicatoren van voortijdig schoolverlaten die in dit rapport berekend worden(Figuur 1 en Figuur 2), hebben betrekking op leeftijdsgenoten, dat wil zeggen: deleden van eenzelfde geboortecohorte 18 op een bepaalde leeftijd 19 . Deze indicatorendrukken de grootte van de ongekwalificeerde uitstroom uit als een percentage van deomvang van die geboortecohorte. 20 Dit rapport spreekt over het onderwijs in deVlaamse Gemeenschap 21 . Figuur 3 toont de hier gebruikte schattingen van de omvangvan de Vlaamse geboortecohorten.18 Leeftijdsgenoten hebben hetzelfde geboortejaar en vormen een geboortecohorte. Meer uitleg overwat we precies bedoelen met de doorstroming van een geboortecohorte door het Vlaams onderwijssysteem,is te vinden op pp. 1–7 van het rapport Geboortecohorten doorheen het Vlaams Onderwijs:Evolutie van 1989–1990 tot 2001–2002 van G. Van Landeghem en J. Van Damme (Steunpunt LOA,rapport nr. 16). Zie http://www.steunpuntloopbanen.be.19 Een voorbeeld. De leden van de geboortecohorte van 1981 bereiken hun tweeëntwintigste verjaardagin kalenderjaar 2003. Als 22-jarigen verwerven ze studiebewijzen op het einde van het schooljaar2002–2003. De regel voor leeftijdsaanduidingen in verband met het behalen vangetuigschriften/diploma‘s is dus dat de leeftijd gelijk is aan het kalenderjaar (waarin de studiebewijzenbehaald worden) minus het geboortejaar.20 In het geval van studiebewijzen behaald door meisjes drukt het percentage uit over welk aantal hetgaat in vergelijking met de omvang van de volledige meisjescohorte van hun geboortejaar. Aantallenstudiebewijzen voor jongens worden vergeleken met de omvang van de jongenscohorte in kwestie. Alser geen onderscheid wordt gemaakt volgens sekse, dan wordt het percentage berekend ten opzichte vande volledige geboortecohorte.Een geboortecohorte van jongens of een geboortecohorte van meisjes bestaat uit enkele tienduizendenpersonen (zie Figuur 3)—bijvoorbeeld: ongeveer 35000 meisjes van geboortejaar 1980. Eén procent(1%) verwijst dus naar enkele honderden getuigschriften—ongeveer 350 in het geval vangetuigschriften uitgereikt aan meisjes geboren in 1980. Eén tiende van een procent (0,1%) gaat dusover enkele tientallen personen—35 in het geval van de meisjescohorte van 1980.21 Het is mogelijk geboorten te tellen in België of in de drie Gewesten, maar niet in deGemeenschappen. Een bijkomende complicatie is dat we geboortecohorten volgen gedurende hunonderwijsloopbaan. We moeten dus ook rekening houden met migratie—tussen het Vlaamsonderwijssysteem en andere Belgische of buitenlandse systemen—en met overlijdens. Eenpragmatische definitie van de omvang van een geboortecohorte op een gegeven leeftijd, telt het aantal16