JV - Award for Best Belgian Sustainability Report

Prijs voor thesis over reservoirs voor mycobacteriënITG-onderzoekster Lies Durnez won met haar doctoraatsthesis (The role ofrodents and insectivores in the epidemiology of mycobacteria in Africa) detweejaarlijkse Henri Schoutedenprijs van de Koninklijke Academie.Durnez bewees dat in Afrika kleine knaagdieren en insectenetertjes een rol spelen als reservoir voorMycobacterium avium, genetische neven van de verwekker van tuberculose bij mensen. Ze ontwikkelde ookbetere detectietechnieken voor mycobacteriën in het algemeen.Er zijn een hele reeks mycobacteriën, die bij mensen onder andere tuberculose, melaatsheid en Buruli ulcusveroorzaken, en bij runderen tuberculose en paratuberculose. Je zou die ziekten kunnen uitroeien door allepatiënten tegelijk te vaccineren of te behandelen, maar dat lukt niet als de verwekkers zich kunnen verstoppenin een dierlijk reservoir.Het is bijna ondoenbaar om overal alle mogelijke diersoorten te vangen en te onderzoeken of ze drager zijnvan mycobacteriën. Lies Durnez onderzocht als eerste ter wereld de knaagdieren en insectivoren in Afrikaop mycobacteriën. Motorfietsen en 4x4 bleken daarbij even essentieel als de nieuwe moleculaire methodendie ze ontwikkelde om haar vangst te analyseren. Daarmee kon ze aantonen dat de kleine zoogdieren die zein Afrika onderzocht géén wijkplaats bieden aan de verwekker van rundertuberculose (Mycobacterium bovis),een ziekte die veel economische schade aanricht en bovendien geregeld ook mensen treft. Evenmin vond zeMycobacterium ulcerans, de oorzaak van afzichtelijke open Buruli-wonden bij mensen.Wel vond Durnez leden van het Mycobacterium avium-complex, een groep van nauw verwante ondersoorten.Bij mensen veroorzaken die onder andere het Lady Windermere syndroom (chronische longpathologie). enbij herkauwers paratuberculose (chronische darmontsteking). Durnez vond de ziekteverwekkers niet enkel inde knaagdieren, maar ook in hun uitwerpselen en in hun huidparasieten, wat het alleen maar waarschijnlijkermaakt dat de ziekte weer op mensen kan overspringen.Jan JacobsLies Durnez verzamelt kleine knaagdieren in Benin. Achterop haar bromfietsheeft ze een zak om levende ratten en muizen te transporteren. Terbescherming tegen beten draagt ze zware leren handschoenen.48 | ONDERZOEK