Pieter Lamoré en Anneke Vermeulen Cochleaire ... - Fenac

ARTIKELENCochleaire implantatie entweetaligheidPieter Lamoré en Anneke VermeulenSamenvattingEen keuze voor cochleaire implantatie (Cl) bij een jong doof kind wordt vaakgezien als een keuze vóór gesproken taal en tégenNederlandseGebarentaal (NGT) en daarmee als een keuze voor integratie in de horendewereld in plaats van in de Dovencultuur. Anderen benadrukken echter datCl geen keuze voor een bepaald taalaanbod inhoudt. Kennelijk is er geenovereenstemming over welke effecten op de taalontwikkeling men van Cl kanverwachten. Dit leidt er toe dat ouders die een beslissing moeten nemenbetreffende de begeleiding van hun jonge dove kind te maken hebben tweekeuzeprocessen, een "taaidiscussie" en een "Cl discussie", die niet op elkaarzijn afgestemd zijn. Na een inventarisatie van de verschillende soortenonderwijs aan dove kinderen in Nederland en de effecten daarvan op deontwikkeling van gesproken taal bij kinderen met een Cl, komen de auteursop basis van beschikbare evaluatiegegevens tot de conclusie dat in alletaalsettings aan de voorwaarden voor optimaal implantaatgebruik kan wordentegemoet gekomen. De verschillende aspecten hiervan en de praktischeimplicaties worden besproken. Integratie - in enige praktische vorm - vanhoorontwikkeling en NGT, dus parallelle tweetaligheid, is de enige mogelijkheidde aan het begin genoemde tegenstelling de wereld uit te helpen. Indat geval hebben dove kinderen de mogelijkheid zowel in de wereld van dedoven als in die van de horenden te functioneren.1. InleidingEen keuze voor cochleaire implantatie(Cl) bij een jong doof kind wordtvaak gezien als een keuze vóórgesproken taal en tégen NederlandseGebarentaal (NGT) en daarmee alseen keuze voor integratie in de horendewereld in plaats van in de dovencultuur.Anderen benadrukken echterdat Cl geen keuze voor een bepaaldtaalaanbod inhoudt. Kennelijk is ergeen overeenstemming over welkeeffecten op de taalontwikkeling menvan Cl kan verwachten.Dit gebrek aan overeenstemmingleidt tot een probleem wanneerouders een beslissing moeten nemenbetreffende de begeleiding van hunjonge dove kind. Zij krijgen dan temaken met keuze voor een bepaaldevorm van communicatie én met eenkeuze m.b.t. Cl. Deze twee keuzeprocessen,de "taaidiscussie" en de "Cldiscussie" zijn, als gevolg van hetzojuist geconstateerde gebrek aanovereenstemming, niet op elkaarafgestemd.Op alle scholen voor dovekinderen is een keuze voortweetaligheid mogelijk.De taaidiscussie wordt vooralgevoerd op basis van linguïstischeargumenten, maar ook overwegingenbetreffende de sociaal-emotioneleontwikkeling van het jonge dovekind spelen een belangrijke rol. Eenkernpunt is het streven naar een zovroeg en volledig mogelijke verwervingvan een taal. In de hedendaagsepraktijk wordt vaak gekozen voorNGT, mede omdat gesproken taalvoor dove kinderen in de eerstelevensjaren niet tot een bruikbarecommunicatie uit kan groeien, alsgevolg van hun beperkte mogelijkhedenom te horen. De wijze waarop deontwikkeling van het horen en hetaanbod van gesproken taal het bestingebouwd of toegevoegd zou kunnenworden speelt bij deze keuzevaak een ondergeschikte rol.De toepassing van de nieuwemedisch-technologische ontwikkelingvan Cl heeft geleid tot een tweedediscussie. Toepassing van Cl bijjonge dove kinderen leidde tot eenenorme uitbreiding van de hoorcapaciteiten.De kinderen die een implantaatkregen, bleken vaak in staat snel-VHZ . jaargang 41 nummer 4 . december 2000