07 magazine Leef!

Op de vraag hoe zij omgaan met bewonderaars kijken ze
me ietwat meewarig aan. ‘Overdreven respect voor kunstenaars
is niet reëel. Want het komt voort uit een idee
dat die ander van je heeft. En vaak klopt dat idee niet. De
een kan goed boekhouden, de ander schrijft heel mooi en
weer een ander tekent prachtig of maakt mooie beelden.’
‘Maar kunst maakt wel iets los‘, zegt Maja. ‘Het haalt de
kijker uit zijn format. Als kunstenaar vertolk je iets. Je
verbreekt grenzen. Je maakt het onzichtbare zichtbaar.
Kennelijk ook als ik in interviews probeer uit te leggen
hoe ik werk. Van de week kreeg ik een mail van iemand
die zei: ‘Mijn gevoelens zijn me duidelijk geworden door
jouw woorden’. Ze had een oud interview van mij met
Bibeb gelezen (Bibeb: pseudoniem van Elisabeth Maria
Lampe-Soutberg, overleden in 2010, bekend journaliste
van Vrij Nederland die veel kunstenaars heeft geïnterviewd,
DH). Dat is natuurlijk wel fijn om te horen.’
Tegelijkertijd heeft Maja al vele malen verteld, ook in andere
interviews, dat ze met niemand rekening houdt als ze
aan het werk is, noch goedkeurig zoekt. ‘Ook met mezelf
houd ik geen rekening. Ik overschrijd grenzen. Als ik familie
of vrienden zou laten meekijken tijdens het werken
kom ik tot niets. Dat is soms confronterend. Zoals bij mijn
‘gebonden figuren’ in de jaren ’70-’80. Ik was er zelf soms
ook bang voor. Het is dat mijn galeriehouder, die een keer
langskwam in mijn atelier, het werk wilde hebben. Anders
g
Toen besefte ik ik kan
alles maken wat ik wil
had ik het bij me gehouden. Maar ik dacht toen, hij zal wel
gelijk hebben.’ Voor Roesja is dat anders. ‘Voor mij werkt
het wel geruststellend dat mijn interne stemmen het
goedkeuren wat ik doe. Ze kijken mee. Het is een soort
dialogue intérieur. Ik laat het over me heenkomen.’
Maja en Roesja benadrukken dat zij naast hun kunstenaarschap
ook gewoon leven als ieder ander. Ook zij moeten
boodschappen doen, koken, en hebben een familie- en
sociaal leven. En toch lijkt het nét wat anders. Zoals het
voorbeeld dat Roesja gaf over haar actie als vierjarige. Of
hoe het voor Maja begon. Toen ze voor het eerst als klein
meisje van 11 jaar in een rood badpakje, vlak na de oorlog,
op het strand kwam. En zij, net als haar oudere broers, een
zakmes bij zich had. ‘Zo‘n prachtig, rood Zwitsers zakmes.
Ik raapte een stuk drijfhout op en maakte er een bootje
van. Tóen besefte ik, ik kan alles maken wat ik wil.’
11