07 magazine Leef!

Hangend bed
Deze man is een verhalenverteller pur sang. Geen wonder dat
hij vlak voor zijn pensionering werd benaderd door dokter
Schut. Daar kon Bram het bijzonder goed mee vinden. De
man had veel oude spullen van de instelling op zolder bewaard.
En hij vroeg Bram om, na het vertrek van Schut, de
verhalen erbij te vertellen en de rondleidingen te verzorgen.
En zo ontstond ruim twintig jaar geleden het museum, op de
zolder van het eerste hoofdgebouw. Het is het oudste gebouw
wat nu nog staat en waar de nachtbewaking is gevestigd.
‘Er staat bijvoorbeeld een bed. Of liever gezegd, er hangt
een bed. De eerste directeur, Juch, had hele vooruitstrevende
ideeën. Hij had gezien dat vuil zich ophoopt rond de poten
van een ziekenhuisbed. Dat zijn de plekken waar de mop van
de verpleging niet bij kan komen met schoonmaken. En dus
bedacht hij een hangend bed. Dat is toch mooi! Gelukkig is er
zo’n bed bewaard gebleven. Dat komt vast ook in het nieuwe
museum te hangen.’
Zonder hekken
‘Die Juch, dat was een bijzondere man. Dat blijkt ook wel uit
het feit dat hij geen hekken om het terrein wilde. Juist in een
tijd waarin mensen met een verstandelijke beperking nog
werden weggestopt was dat natuurlijk wel heel vooruitstrevend.
En ze zijn er ook echt niet gekomen hè, die hekken. Je
kon hier altijd zo verder lopen. Kijk en dan kom je weer een
mooi verhaal tegen…’Zijn ogen fonkelen: ‘Ik raakte een tijdje
geleden aan de praat met een man. Blijkt die hier als kleine
jongen aan de overkant te hebben gewoond. Die wist mij te
vertellen dat er in 1923 op een dag een paar zwarte auto’s
over het pad reden - een weg mocht je het eigenlijk nog niet
noemen - waar hij met zijn vriendjes achteraan had gerend.
Want auto’s waren toen nog een bezienswaardigheid. Later
hoorde hij van zijn vader dat dat de heren van ’s Heeren Loo
waren geweest. Om het terrein te kopen.’ Bram straalt van oor
tot oor. ‘Zo’n verhaal, dat is toch prachtig? Dat voeg ik dan
weer toe.’
Bram van museum!
‘Hoe vaak ik rondleidingen verzorgde? Dat hing een beetje
af van het aantal vragen, maar vaak toch wel iedere twee weken.
Bijvoorbeeld voor personeelsdagen, familiefeesten of de
vrouwenbond of zo. Ja, en ook voor bewoners. Het gebeurt
nog wel een enkele keer dat ik over het terrein fiets en dat
een van de bewoners naar me roept: ‘Hé Bram van Muséum!’
Zijn stem schalt door de kamer, ik zie het helemaal voor me.
‘Een collega heeft ook een keer een rondleiding gekregen,
samen met zijn familie. Na afloop kwam hij naar me toe.
‘Nu snap ik waarom jij dit werk doet. Ik heb verhalen gehoord
die ik helemaal niet kende.’ Kijk...daar doe je het voor.’
Christelijke instelling
‘Er stond ook een vitrinekast in het museum, met schriften en
rapporten. Want er was een opleiding aan het instituut verbonden.
Er lag een cijferlijst tussen met geweldige cijfers.
Achten en negens. Maar ook ene vijf. Dat was voor het vak
godsdienst. Dat meisje moest weg, mocht de opleiding niet
vervolgen. Ik had hier een keer een rondleiding, waar een
mevrouw aanwezig was die nu in Nieuw-Zeeland woont.
‘Dat gebeurde ook bij mij, ’vertelde die vrouw.’ Het ongeloof
–letterlijk en figuurlijk- is kennelijk zichtbaar op mijn gezicht.
‘Ja, vergis je niet. Het is een christelijke instelling en het was
jarenlang een stréng christelijke instelling, dus dat gold ook
voor het personeel. Er was ook veel meer personeel uit Katwijk
dan uit Noordwijk. Dat had daar misschien wel mee te
50
Zorgmuseum ’s Heeren Loo,
locatie Willem van den Bergh Stichting
Provinciale Staten van Zuid-Holland wilden in de jaren ‘20 een instelling voor
mensen met een verstandelijke beperking. ‘s Heeren Loo opende daarom in
1924 in Noordwijk de Dr. Mr. Willem van den Bergh Stichting, op protestants christelijke
grondslag. De vestiging in Noordwijk werd vernoemd naar de predikant uit
Voorthuizen, een van de grondleggers van ‘s Heeren Loo Ermelo. De eerste directeur
in Noordwijk was Jacob Juch. Op het terrein van de Stichting in Noordwijk is
een museum aanwezig, daar worden al meer dan twintig jaar rondleidingen verzorgd.
Het museum is recent verhuisd naar ’t Kruispunt, waar zaterdag 31 oktober
a.s. de feestelijke heropening plaatsvindt.Het museum moet het verhaal van de
instelling doorgeven, en is daarmee een verbindend element tussen de geschiedenis
en de toekomst. Iedereen die graag onder het genot van een kopje thee of koffie
verhalen wil beluisteren en informatie delen is van harte welkom. Het museum
zal bovendien gebruikt gaan worden als ontmoetingsruimte voor ouderen (Marente,
Zonnebloem en voormalig medewerkers van Willem van den Bergh). De organisatie
is trots op de betrokkenheid en de passie van alle mensen die bij het museum
zijn betrokken. Zij willen het verhaal van de Willem van den Berghstichting overbrengen.
Om mensen met elkaar te verbinden, en de verhalen levend te houden.
FYSIO IN DE JAREN DERTIG LOOPOEFENINGEN