Margarine Vetten Oliën - ISPT Institute for Sustainable Process ...

3.1 Innovaties in proces-efficiëntie –
Energiebewust procesbeheer
3.1.1 Inleiding energiebewust Studiebelasting procesbeheer
Kosten
De cursus omvat een studiebelasting van circa 15 uur the- De kosten bedragen bij een deelname van 12 personen
orie en 25 uur praktijk (on the job) gedurende een looptijd 1290 euro per persoon (excl. BTW). Bij een kleiner aantal
Energiebewust gedrag van heeft 6 maanden. Aan betrekking zelfstudie zal circa 10 uur moeten op optimaal proces-
deelnemers kunnen de kosten worden aangepast. VAPRO
worden besteed. Tevens dienen de bedrijfsmentoren reke-
kan in voorkomende gevallen ook bemiddelen in het saning
te houden met voldoende tijd ter begeleiding van de
beheer. Met optimaal procesbeheer wordt het menvoegen optimaliseren van medewerkers van diverse bedrijven van tot
cursisten.
een plenaire groep van 12 personen. Begeleiding/
coaching vindt dan nog steeds per bedrijf plaats.
De toegevoegde waarde van deze cursus
het productieproces binnen de kaders van vastgestelde Ook is het mogelijk de cursus uit te criteria
breiden op basis van
bedoeld.
voor uw bedrijf
■ Energiebesparing door toegenomen kennis/scholing
van operators
■ Kostenbesparing
■ Goed opgeleide operators die breed inzetbaar zijn
■ Gemotiveerde operators
individuele bedrijfswensen met andere VAPRO-modules.
In voorkomende gevallen bestaat de mogelijkheid tot
subsidie. VAPRO kan u hierover nader informeren.
Cursusaanvang
De cursus kan worden gegeven vanaf december 2011,
■ Toegenomen inzicht in (duurzame) bedrijfsprocessen afhankelijk van voldoende deelname. Exacte cursusdata
Optimaal procesbeheer van vindt operators nu al plaats in de MVO-sector: de
zijn in overleg.
■ Een bijdrage aan de duurzaamheid van de MVO-sector
gewenste producten worden volgens de strenge kwaliteitseisen
Interesse?
van de afnemer geproduceerd. Bel of schrijf voor meer informatie, Minimaal het aanmelden of inschrijven energieverbruik voor de cursus met Frank Bergmans van het is Productschap MVO,
telefoon: +31(0)70 3195150, bergmans@mvo.nl en/of Dirk de Knecht van VAPRO (+31(0) 6 5235 1504, D.d.Knecht@vapro.nl).
echter een betrekkelijk nieuw criterium naast de conventionele
Amperelaan 4d
Loire 150
2289 CD Rijswijk
2491 AK Den Haag
Postbus 3095
Postbus 24090
2280 GB Rijswijk
2490 AB Den Haag
criteria als hygiëne, kwaliteit, (voedsel)veiligheid, snelheid en
T 070-3195150
T 070-3378300
E bergmans@mvo.nl
E info@vapro.nl
I www.mvo.nl
I www.vapro.nl
continuïteit. Er wordt nog maar beperkt gestuurd op het criterium
energieverbruik. Dit geeft VAPRO-modules potentie om het proces dusdanig te
Deze cursus is door VAPRO ontwikkeld in opdracht van het Productschap MVO in het kader van de MJA3 Routekaart energiebesparing
voor deze sector. Een gedeelte van de cursus bestaat uit reeds bestaand VAPRO-lesmateriaal (VAPRO-A en VAPRO-B). De nieuwe
optimaliseren dat een significante modules hebben specifiek betrekking energiebesparing op de MVO-sector alsmede energiemanagement. Tevens kan zijn er voor worden
deze MVO-cursus MVOspecifieke
leerwerkopdrachten ontwikkeld. Na afronding van de cursus kunnen de cursisten doorstromen naar een reguliere VAPROopleiding.
Bij een eventueel vervolg kan de cursist dan versneld de reguliere VAPRO-opleidingen volgen.
gerealiseerd.
De Routekaart heeft voor een bottom-up benadering gekozen
oftewel: energiebewust gedrag bevorderen bij de procesoperator.
Hoewel energiemanagement de nodige aandacht krijgt
in het kader van de MJA heeft de rol van de operator te weinig
aandacht gekregen. De operator is namelijk de spin in het web:
hij kent de processen, de procedures, de producten en kan snel
schakelen met belanghebbenden op of dichtbij de werkvloer. Op
deze wijze wordt kennis ook breder verspreid binnen het bedrijf
(breder dan alleen het energieteam).
Innovaties in gedrag zijn niet alleen van belang voor de MVOsector
maar ook voor andere procesindustrieën. De sector
streeft dan ook naar samenwerking met partijen buiten de sector
om op efficiënte wijze tot energiebesparing te komen.
3.1.2 Mogelijkheden energiebewust procesbeheer
Het is belangrijk dat de operator zich bewust is van het belang
van energie-efficiëntie want zonder energiebesef kan nieuw
gedrag niet succesvol worden gestimuleerd. In samenwerking
met VAPRO heeft het Productschap MVO tijdens het Routekaarttraject
een cursus ontwikkeld, “De energiebewuste operator”
(zie ook Figuur 6 en bijlage 5 Factsheet MVO-VAPRO cursus
‘De energiebewuste operator’). De cursus, gebaseerd op het
Competentie Gericht Onderwijs (CGO)-model (zie kader 5),
maakt de procesoperator bewust van zijn handelen en de impact
die zijn handelen heeft op het energieverbruik.
Voorafgaand aan de cursus kunnen de operators hun beginkennis
toetsen door een gratis online test. De output van de
test wordt gebruikt om in samenwerking met het management
de cursus op maat te maken, bijvoorbeeld door meer aandacht
MVO / VAPRO-cursus
De energiebewuste operator
■ Speciaal ontwikkeld voor operators werkzaam in de sector van margarine, vetten en oliën (MVO) in het kader van
de Meerjarenafspraken energiebesparing (MJA3)
■ Aandacht voor energiebewustzijn en competentieontwikkeling van de MVO-operator
■ Focus op bedrijfsprocessen, zoals crush en raffinage, verwerken van slachtbijproducten, margarine- en saus-
productie en oleochemie
■ Combinatie van theorielessen en leerwerkopdrachten
■ Eindpresentatie van energieverbetervoorstellen
■ Ontwikkeling cursus door VAPRO en MVO, begeleid door Atos Consulting
■ Uitvoering cursus door VAPRO
■ Na afronding cursus mogelijkheid tot het instromen in een regulier VAPRO-programma
De theorielessen op hoofdlijnen
Start december 2011
bij voldoende inschrijving
Energiebeheer: ● Introductie energie ● Energiegebruik● MVO en overheid
MVO-processen: ● Crush ●Raffinage ● Verwerking slachtbijproducten ●Margarine- en sausproductie ● Oleochemie
Procestechniek met onder meer: ● Verdampen ● Drogen ● Mengen ● Zeven ● Malen ● Extractie ● Raffinage ● Utilities
Procesbeheersing met onder meer: ● Regelingen en procesbeheersingssystemen ● Meten en Monitoring
Energie met onder meer: ● Warmte en warmteoverdracht ● Smelten, verdampen ● Warmtewisselaars
Rekenvaardigheid: ● Rekenen met eenheden ● Ratio’s en rendementen ● Grafieken en grafieken lezen
Milieu: ● Ons handelen en milieu ● Fossiele en duurzame energie ● Duurzaamheid
De onderwerpen van de leerwerkopdrachten zijn o.a.
● Onnodig energieverbruik ● Energieverbruik op de productieafdeling ● Energie hergebruiken ● Specifiek energiegebruik
● Energieverbeterplan en berekenen van energiebesparing ● Energie in context bedrijfsfilosofie ● Kwaliteit en rendement
● Energiegegevens verzamelen, verwerken en analyseren
Figuur 6 Brochure ‘De energiebewuste operator’
Routekaart MVO
te besteden aan een onderwerp waarop de operators slecht
hebben gescoord. De cursus bestaat uit theorie en praktijkopdrachten
(ook wel leerarrangementen). De cursus maakt
gebruik van bestaand VAPRO-materiaal (theorielessen),
waarnaast speciale onderdelen specifiek voor de MVO-sector
zijn ontwikkeld (bijvoorbeeld introductie op de MVO-specifieke
processen). De cursus bestaat uit 5 modules:
• Procestechniek: verdampen, drogen, mengen, zeven, malen,
extractie, raffinage, utilities
• Procesbeheersing: regelingen en procesbeheersingssystemen,
meten en monitoring
• Energie: warmte en warmteoverdracht, smelten, verdampen,
warmtewisselaars
• Rekenvaardigheid/wiskunde: rekenen met eenheden, ratio’s
en rendementen, grafieken maken en lezen
• Milieu: lessen als ‘Ons handelen en milieu’, ‘Fossiele en
duurzame energie’ en ‘Duurzaamheid’
De modules en lessen worden besproken tijdens 6 workshops
gedurende een looptijd van 6 maanden. De cursus heeft een
studiebelasting van ca. 15 uur theorie en 25 uur praktijk (on
the job). Aan zelfstudie zal gedurende deze periode ca. 10 uur
moeten worden besteed. Operators worden begeleid door een
professional (externe docent), maar ook intern door zogenaamde
bedrijfsmentoren, die de operators helpen met de praktijkopdrachten
en de theorielessen.
MVO | 19