Margarine Vetten Oliën - ISPT Institute for Sustainable Process ...

3.4.4 Impact innovaties valorisatie oliën en vetten
Naar verwachting zal de oleochemische industrie haar marktaandeel
voor grondstoffenlevering aan de organische chemie ten opzichte
van de petrochemie in 2030 verdubbelen van 5% naar 10%.
Conventionele plastics leiden tot veel (niet-recyclebaar) afval,
dat veelal gestort of verbrand wordt (met uitstoot van CO 2 en
andere stoffen als gevolg). Bioplastics kennen deze nadelen
niet. Aansluiten bij de bioplastics markt draagt tevens bij aan het
behalen van eisen vanuit Europese wet- en regelgeving, zoals
meer recyclen met minder verpakkingsmateriaal.
Het vervangen van petrochemische grondstoffen door hernieuwbare
grondstoffen zoals plantaardige of dierlijke vetten en oliën
leidt vervolgens tot een significante energiebesparing in de
fijnchemie (zie tabel 7). Bijvoorbeeld de productie van 1 ton
weekmaker volgens de conventionele productiemethode kost
61 GJ per ton. De oleochemische productie van weekmakers
hoeft ‘slechts’ 27 GJ per ton te kosten: een verschil van
34 GJ per ton (bron ‘The future of oils and fats for the chemical
industry – a roadmap to 2030’ by Dr. Blaauw). Een soortgelijk
besparings potentieel geldt ook voor andere producten.
In de Actieagenda Topsector Chemie (New Earth, New Chemistry
van juni 2011) formuleert de Topsector Chemie zijn ambitie
voor de halvering van de CO 2 -uitstoot en de duurzame economie
voor 2030. Men wil in 2030 25% van de materialen vervangen
door hernieuwbare grondstoffen. Om het mogelijk te maken dat
de helft van de 25%, net als in de huidige situatie, uit plantaardige
en dierlijke vetten en oliën komt zullen de MVO- en de
chemiesector samen moet optrekken bij onderzoek en ontwikkeling.
De ontwikkeling van duurzame producten moet een
equivalent van 79 PJ aan energiebesparing opleveren en 5,8 Mt
minder CO 2 -emissie in 2030.
Ook aan deze laatste doelstelling kan de MVO-industrie een
bijdrage leveren, doordat een deel van de producten via
microbiologische processen kan plaatsvinden. Doordat deze
processen op relatief lage temperaturen verlopen zal er minder
(fossiele) energie nodig zijn. De actieagenda noemt specifiek
de samenwerking met de voedselindustrie. Hieraan nemen ook
MVO-bedrijven zoals Cargill en Croda deel.
Op dit moment geldt dat ongeveer 7% van de organische
chemie zich baseert op MVO-grondstoffen (oliën, vetten en meel
samen). Gegeven het energieverbruik van de chemie en een
besparing van 50% door de inzet van biobased productieprocessen
is een indicatie van het besparingspotentieel bij het huidige
productievolume weergegeven in Tabel 7.
KADER 12
IJkjaar 2010 Energieverbruik
(TJ)
Routekaart MVO
Bioplastics en biopolymeren
Bioplastic is de naam die wordt gegeven aan plastic dat
wordt gemaakt uit natuurlijke producten. Het zijn in feite
kunstmatige biopolymeren. Biopolymeren is een verzamelterm
voor alle kunststoffen die gemaakt zijn van grondstoffen
die gewoon voorkomen in de natuur.
Bioplastics worden toegepast in een gesloten kringloop,
cradle-to-cradle (C2C). Daarmee wordt het verbruik van
fossiele brandstoffen verminderd en de uitstoot van CO 2
beperkt. Voor de productie en verwerking van bioplastics is
bovendien minder energie nodig. En toekomstige generaties
worden niet opgezadeld met afval- en milieuproblemen.
Bioplastics worden in Nederland met name gebruikt
in verpakkingsmateriaal, voor zakken voor in de gft-bak en
als potjes en afdekfolie in de land- en tuinbouw.
Bron: Wikipedia en www.biopolymeer.nl
Energie besparing
(TJ)
Chemie (MEE) 341.000 11.935
Chemie (MJA3) 34.940 1.223
Totaal 375.964 13.158
Tabel 7 Energiebesparingen door vervanging van petrochemische
grondstoffen door natuurlijke oliën en meel in 2030
3.4.5 Ontwikkeltraject tot 2030
Het verdubbelen van het marktaandeel van de oleochemie
is afhankelijk van een aantal randvoorwaarden. Zo moet de
toe gevoegde waarde van oliën en vetten ten opzichte van
andere biobased grondstoffen (zoals zetmeel, suikers, etc.)
duidelijk worden aangetoond.
De totale productie van oliën en vetten moet sterk
toenemen, van 170 miljoen ton nu naar 400 miljoen ton in
2030. Dit is nodig om geen concurrentie te laten ontstaan tussen
voedsel, diervoeder en technische toepassingen van oliën en
vetten. Deze verhoogde productie wordt met name mogelijk
gemaakt door de commerciële en succesvolle toepassing van
olieproducerende micro-organismen.
Genetische modificatie van oliehoudende gewassen
is geaccepteerd en leidt tot gewassen met een verhoogd
oliegehalte en de gewenste vetzuursamenstelling (meer dan 90%
van één specifiek vetzuur). Dit draagt tevens bij aan verlaagde
productiekosten, omdat bijvoorbeeld bepaalde stappen in het
productieproces eenvoudiger worden.
Er is een ‘level playing field’ voor alle markten van producten
die olie als grondstof hebben. Politieke mandaten en
MVO | 37