Jaarmagazine 2022

Een historisch
gegroeide
ongelijkheid
rechtzetten
tekst ROEL SELS | foto’s CHRIS STESSENS
“Onze geschiedenis maakt ons
tot wie we zijn. Het is onmogelijk
te bouwen aan een rechtvaardige
samenleving zonder
dat je op een correcte manier
omgaat met je verleden. In
ons geval betekent dat dus
ook: met ons koloniale verleden.
Want die periode heeft
sporen nagelaten bij zowel
Congolezen als Belgen. Hoe
gaan we met die trauma’s om?
Hoe pakken we de dekolonisatie
aan?” In haar boek Dochter
van de dekolonisatie stelt politicologe
Nadia Nsayi enkele
pertinente vragen én geeft ze
er ook antwoord op. Avansa
Kempen nodigde haar uit op
zijn jaarlijkse netwerkevent.
Netwerkevent
Een veertigtal geïnteresseerden
waren aanwezig op
het tiende netwerkevent van
Avansa Kempen. “We hebben
de goede gewoonte om
elk jaar een maatschappelijk
relevant thema op de agenda
te zetten,” leidde Martine Coppieters,
coördinator van Avansa
Kempen, de avond in.
“Dit jaar kozen we voor het
thema ‘Kijken naar kolonialisme’.
In de media is daarover
veel te doen. De regering boog
zich in 2022 over de collectie
van het AfricaMuseum, een
commissie zal bepalen welke
voorwerpen onrechtmatig
verkregen werden en teruggegeven
worden aan Congo,
koning Filip bracht een zeldzaam
masker terug naar Congo
en betuigde zijn ‘diepste spijt’
voor de wandaden uit het
verleden. Maar in de Kempen
is de kolonisatie van Congo
en de gevolgen ervan amper
in het publieke debat aanwezig.
Daar willen we met deze
avond iets aan doen. Hopelijk
inspireert het de aanwezigen
om er zelf in de eigen organisatie
mee aan de slag te gaan.”
De anekdotiek
voorbij
Nadia: “Het is pas aan de
universiteit dat ik diep geïnteresseerd
raakte in de koloniale
geschiedenis van België. In het
secundair onderwijs hadden
we er nauwelijks les over ge-
kregen en werd ik niet getriggerd
om er meer over te willen
weten. Dat is trouwens een
belangrijk manco: we leerden
nauwelijks iets over ‘Belgisch-
Congo’, laat staan hoe we in de
21ste eeuw tegenover die geschiedenis
moeten staan. Als
er in de les al iets verteld werd
over Congo bleef dat beperkt
tot anekdotes: koning Leopold
II, het strafregime en de afgehakte
handen… Of ‘Tot 1960
was Congo een kolonie en
daarna niet meer’: dat soort
jaartalgebonden geschiedenis.
Over het globale beeld, over
het systeem van kolonialisme
en op welke principes dat gebaseerd
is: daarover vernamen
we niets. Vreemd toch: het is
alsof je WOII zou samenvatten
tot de gebeurtenissen in een
concentratiekamp, zonder dat
je uitlegt waar het nazisme
voor staat.”
Een heel ander
beeld
“Kolonisatie gaat altijd over
het bezetten van andere landen
om er zelf beter en rijker
23