Jaarmagazine 2022

FILIP DE RYNCK: "Ik gaf het op
om te komen praten over de
vernieuwing van adviesraden.
Die hebben de boot gemist.”
ERIK WIEËRS: "Onze ruimte
nu is ofwel publiek ofwel
privaat. We mankeren een
tussenschaal, een collectieve
ruimte die beheerd wordt
door een groep mensen."
Als je het niet meent met participatie,
als je het niet professioneel
aanpakt, zie je mensen
geen tweede keer meer terug.”
“80% van de mensen aanvaardt
een ‘nee’ als een beleidsbeslissing,
op voorwaarde
dat het proces daartoe eerlijk
en degelijk verloopt. Mensen
willen als volwassenen behandeld
worden.”
Durf dingen doen
Filip: “Ik wil eerst nog even
uitzoomen: mensen kijken
niet alleen naar hun gemeentebestuur
om hun houding
tegenover de politiek of de
democratie te bepalen. Hun
houding wordt vaak beïnvloed
door levenssferen waar een lokaal
bestuur geen vat op heeft:
onderwijs, hun werk, als cliënt
in een ziekenhuis… Als mensen
uitgesloten worden, gaan ze
ook niet participeren aan die
samenleving. Door dat onrechtvaardigheidsgevoel
staat
het vertrouwen van de mensen
in de samenleving onder druk.
Ook het vertrouwen in de lokale
politiek neemt zo af.”
“Mijn raad aan lokale besturen
is: durf dingen doen. Hoe actiever
een gemeente is met zijn
plannen en zijn dienstverlening,
hoe actiever de burgers.
Dynamiek lokt dynamiek uit.
Samen dingen doen, zorgt voor
energie. Ambtenaren hebben
daarbij een belangrijke rol te
spelen als intermediairen tussen
politiek en burgers. In de
voorbije decennia zijn ambtenaren,
o.a. door een betere
opleiding, veel meer betrokken
en deskundig geworden in het
werken met burgers.”
“Sterke politici hebben geen
probleem met participatieinitiatieven:
ze weten dat zij
tenslotte de beslissing moeten
nemen. Maar daarnaast
hebben ze ook hun rol om die
processen te organiseren, te
legitimeren en te verbeteren.
Dat zijn uitdagingen voor
zowel lokale politici als ambtenaren.
Als participatie insijpelt
in de organisatie, zie je
dat er een cultuurverandering
gebeurt.”
Een ander
middenveld
“Het middenveld is de voorbije
decennia grondig veranderd,
o.a. door het ouder worden
van vrijwilligers. Nochtans
kan je ook nieuwe vormen van
dat middenveld ontdekken,
waarbij vrijwilligers informele,
tijdelijke engagementen op
zich nemen. Daardoor is de
druk op de traditionele adviesraden
sterk toegenomen,
zodanig dat ze stilaan hun
legitimiteit verliezen. Ik heb
het opgegeven om te komen
praten over de vernieuwing
van adviesraden. Ze hebben
de boot gemist.”
“Bij die nieuwe vormen van
middenveld heb je als gemeente
niet helemaal de
grondstoffen, de humus voor
die mensen zelf in handen.
Bij de start is vaak iedereen
enthousiast, maar op termijn
is er ook ondersteuning nodig.
Als je het meent met dat middenveld,
moet je er zelf ook in
investeren.”
LIESBET SANDERS
De Siamese
tweeling
Hoe bereid je als gemeente
een participatieproces voor?
“Participatie en een sterke
interne organisatie zijn daarbij
een Siamese tweeling. Bij lokale
besturen schort het vaak
aan dat laatste. Daar moet
nog aan gesleuteld worden.
Maar werk niet te lang aan
een voorbereiding: eenmaal
opgestart, drijf je best verder
op de ontstane wisselwerking
tussen praktijk en beleid.
Het managementteam heeft
daarbij een grote verantwoordelijkheid
om initiatieven niet
te laten vermorzelen door de
bureaucratie. Een grote vraag
daarbij is ook welk mandaat
de mensen krijgen die met het
participatieproces bezig zijn.
Daar moet je over durven praten,
en best vooraf."
PARTICIPATIE
7