2023-25

5 december 2023 3
EEN KWART
zekerheid nog gunstige chartercontracten
voor kolenvervoer tegen veel hogere tarieven.”
Ook het verbruik van kolen en cokes in
de staalindustrie zal gaan afnemen. Dat
duurt nog wel even, voorspelt ING
Research, maar er zijn zowel in Duitsland
(Thyssen Krupp) als in Frankrijk (Arcelor
Mittal) forse subsidies verleend voor de
overgang naar staalproductie met behulp
van waterstof. Dat zal de kolenvraag verder
verminderen.
VERPLICHTE EXTRA VEILIGHEIDSCHECK
VOOR HELE HISTORISCHE ZEILVLOOT
De masten en tuigages van de hele historische
zeilvloot worden vóór 1 april 2024
onderzocht. Het is een van de maatregelen
die ervoor moeten zorgen dat de vloot voor
het begin van het nieuwe vaarseizoen aantoonbaar
veiliger wordt. Dat heeft minister
Harbers van Infrastructuur en Waterstaat
laten weten aan de Tweede Kamer.
De maatregelen volgen op het rapport
dat de Onderzoeksraad voor Veiligheid in
september uitbracht, naar aanleiding van
twee dodelijke ongevallen met historische
zeilschepen. Minister Harbers stelde een
taskforce samen met daarin het ministerie,
de ILT, de Raad voor Accreditatie, keuringsinstanties
en BBZ, de branchevereniging
voor de beroepschartervaart.
Klimaatverandering
Het klimaat(beleid) heeft niet alleen effect
op de vraag naar kolen. De energie transitie
werkt ook nog op andere manieren door
in de binnenvaart. Zo verwacht het Internationaal
Energie Agentschap voor 2030
ook een afname van het verbruik van
minerale olieproducten, zeker in Europa
met de groeiende vloot elektrische auto’s.
Dat hoeft de tankvaart niet per se te raken.
Het verlies zal op termijn deels opgevangen
worden door nieuwe ladingstromen,
WISSELING VAN DE WACHT OP DUITS MINISTERIE
De afdeling Vaarwegen en Scheepvaart in het Duitse verkeersministerie heeft een nieuwe
leidinggevende: Wibke Mellwig. Haar voorganger, Norbert Salomon, ging eind juli met pensioen
maar er was nog geen opvolger aangewezen. Wibke Mellwig heeft twaalf jaar bij de stad Hamburg
gewerkt, waar zij leiding gaf aan de afdeling Haven, Scheepvaart en Logistiek.
Ook de onderafdeling Scheepvaart heeft een nieuw hoofd. Het gaat om Martina Kohlhaas, die
eerder de stuurgroep Transformatie Deutsche Bahn leidde. Zij volgt Achim Wehrmann op, die
als afdelingshoofd Scheepvaart onder meer heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van de
Nationale Havenstrategie. Wehrmann is binnen het verkeersministerie verantwoordelijk geworden
voor de stafafdeling Crises en Veiligheid.
Een complicerende factor is dat NBKB geschorst
is door de Raad voor Accreditatie,
aldus het ministerie. “Maar met de inzet
van alle betrokken partijen kunnen de aanvullende
onderzoeken voor de start van het
vaarseizoen worden uitgevoerd. Daarvoor
is het uiteraard belangrijk dat alle schippers
hun verantwoordelijkheid nemen en
volledig meewerken aan de onderzoeken.”
De taskforce heeft naast ook maatregelen
voorgesteld waarvoor meer tijd nodig is.
Zo wordt onder meer gekeken hoe de normen
die de branche zelf heeft ontwikkeld,
kunnen worden vastgelegd in regelgeving.
Ook gaan partijen onderzoeken of de eisen
voor het verkrijgen van een zeilbewijs moeten
worden aangescherpt.
De nieuwe tankers die in de vaart
komen, zorgen niet voor een grote
overcapaciteit, aldus ING Research.
(foto Tekst & Toebehoren)
zoals LNG, waterstof en CO 2
. Ook spelen
tankers in havens een rol in het bijmengen
van biobrandstoffen en de bunkering van
(groene) methanol.
Klimaatverandering is voor vervoer over
water ook een thema door het extreme
weer. Dat heeft een toenemende impact
op de Rijn, aldus ING Research. “In 2023
bleef extreem laag water grotendeels uit,
maar door het versnelde wegsmelten van
de gletsjers in de Alpen wordt de rivier grilliger.
Langdurig laag water en dus een
beperkte diepgang en beladingsgraad
maken verladers ongerust en maakt dat
ze rondkijken naar alternatieven. Dat zet
de concurrentiepositie van de binnenvaart
onder druk, waarschuwen de onderzoekers.
Gunstig is dat het binnenlands vervoer aan
belang wint. Sinds 2010 is dit aandeel in
de vervoersprestatie toegenomen van 25
tot bijna 30 procent. Ook op lange termijn
is het binnenland kansrijk, verwacht ING
Research, voor grotere ladingstromen die
gepland kunnen worden. “De middellange
termijn-prognose van Panteia gaat er zelfs
vanuit dat de groei de komende jaren uitsluitend
uit het binnenland komt.”
Geen overcapaciteit
In de droge lading zijn in de afgelopen
vijf jaar gemiddeld slechts ruim dertig
nieuwe schepen in de vaart gekomen. Op
een Rijnvloot van rond de 7.300 schepen
is dat maar 2 procent. In combinatie met
het verdwijnen van kleine schepen vindt
ING Research dat geen goede ontwikkeling:
“Per saldo is er geen capaciteit bijgekomen.
Hierdoor veroudert de vloot en
tegelijkertijd is de inzetbaarheid (op het
kanalennetwerk) afgenomen.”
Nieuwe tankers komen nog wel volop in
de vaart, maar dat zal de markt niet overspoelen,
denken de onderzoekers. “Anders
dan na 2008-2009 ontstaat er nu dus geen
grote overcapaciteit door golf aan bestellingen.
Marktwaardes van schepen – zeker
die van tankers – zijn hierdoor ook goed
relatief goed op peil gebleven.”
Laag water en een lagere beladingsgraad
zorgen voor een minder efficiënte inzet
van schepen, en dus schaarste. “In de tankvaart
speelt dit ook door de introductie
van meerdere producten (alternatieve)
brandstoffen, waaronder biobrandstoffen,
die vaak niet tegelijk kunnen worden vervoerd.
De flexibiliteit neemt hierdoor af.”
Een andere ontwikkeling, die ook de
capaciteit van de tankvaart beïnvloedt, is
het verbod op varend ontgassen dat voor
2024 gepland staat. “Dit betekent dat
schepen ofwel ‘dedicated’ op een vaste ladingstroom
zullen moeten gaan varen, of
gebruik moeten maken van een installatie
aan de wal. Het ontgassen van een schip
van 3.000 ton duurt daar zo’n vijftien uur
en het gaat in Nederland om circa 5.000
ontgassingen per jaar.
Eén pot nat
Bijna 25 procent van de kiezers
heeft op Geert gestemd (ik zei toch
dat mijn voorspelling niet uit zou
komen), dus ruim 75 procent niet.
Hoe liggen die cijfers in de binnenvaart?
Ik denk anders. In een sector
zonder grenzen stem je niet op
iemand die uit de EU wil stappen
en de grenzen dicht wil timmeren.
In een sector die zich de afgelopen
twintig jaar heeft onderscheiden
als wezenlijk deel van de oplossing
voor de klimaatproblemen stem je
niet op iemand die ontkent dat er
een klimaatprobleem is. In een sector
die een onmisbare schakel is
van een internationale (voor de binnenvaart
onmisbare) keten stem je
niet op nationalistische ideologieën
van begin twintigste eeuw.
Zelfs het kwart van de mensen in
de binnenvaart dat wel wat voelt
voor de schatkist plunderen om
arme mensen cadeautjes te geven,
beseft dat hij fantasieverhaaltjes
vertelt. Sowieso weten ondernemers
dat de balans aan het einde
van het jaar in evenwicht moet zijn,
anders heb je het jaar d’rop niet te
eten.
Toch zijn er in de binnenvaart ook
mensen die vonden dat er verandering
moest komen, en dan stem je
op iemand die gegarandeerd alles
anders wil doen. Ook al is het een
clown die malle fratsen uithaalt,
het is wel anders.
Peter de Waard haalde in zijn column
in de Volkskrant vorige week
een oud Turks spreekwoord aan:
“Als een clown het paleis binnengaat
en de koning verjaagt, dan
wordt de clown geen koning maar
wordt het paleis een circus.”
Je mag Geert geen polderfascist
noemen (hè, nou doe ik het toch)
want aan polderen heeft hij een
broertje dood. Behalve hij heeft in
zijn partij niemand wat te vertellen.
We mogen niet vergeten dat
zijn hele partij is gegrondvest op
xenofobie, de angst voor vreemdelingen.
Eén van die opgeblazen thema’s
waar de huidige demissionaire
regering steken heeft laten vallen.
Verreweg de meeste buitenlanders
komen naar Nederland om hier te
werken en zonder hen zouden heel
wat sectoren – waaronder de binnenvaart
– het behoorlijk moeilijk
krijgen.
De angst voor vreemdelingen zit
diep bij veel mensen. Boris Johnson
en Donald Trump hadden net
als Geert de kwaliteit om die angst
te gebruiken en vreemdelingen de
schuld te geven van alles wat er
mis is of zou kunnen zijn.
In Nederland is daar gelukkig geen
meerderheid voor en de andere
partijen in de Tweede Kamer gaan
niet mee in die gekkigheid van de
wanhopig over allerlei door hemzelf
opgeworpen schaduwen heen
springende Geert.
Alleen de hijgende BBB wil met
iedereen regeren. Maar denk
erom: geen van die B’s staat voor
Binnenvaart.
Michel Gonlag