Regional plan med tema knytt til vasskraftutbygging - Sogn og ...

Garden Fossen i Erdalsdalen er den einaste kulturlandskapslokaliteten av regional verdi som erregistrert i delområdet (ingen av nasjonal verdi). Kvartærgeologiske førekomstar er her fleire av,både med nasjonal og regional verdi. Vest for Sunde i Førde (Løland-Soleide) er det registrertterrassar av nasjonal verdi. I Årdalsdalen i Jølster er det registrert moreneryggar av nasjonal verdi.Moreneryggar ved Krokevatna (nordaust for Holsen), i Dvergsdalsdalen og i Helgheimsdalen erlokalitetar av regional verdi. Det same er eit elvedelta på Søgnesand.Biologisk mangfaldFrå naturtypekarlegginga i Jølster er det innan hovudnaturtype ferskvatn og våtmark nemntDalevatnet (rike kulturlandskapssjøer), Flugelona (kroksjøer, flomdammer og meandrerandeparti) og Bjørndalselva (fossesprøytsone) i dette delområdet. Det er registrert ei fossesprøysone idette delområdet; Huldefossen og to bekkekløfter; Gilelva og Tongagjelet.Det vert rådd til at det vert gjort ei systematisk kartlegging av flommarksmiljø (sandbankar,gråorskogar, sumpområde m.m.) langs Jølstra, helst også med meir detaljerte studiar avelvebreiddinsekt. For båe kommunane er det også rådd til at dårleg eller ikkje undersøkte fossefallunder skoggrensa bør kartleggast, særleg for lav og mose. Erdalsfossen er nemnt som eksempel.Forvaltinga undersøkte to bekkekløfter i dette området i 2009. Dette gjeld Slåtteelva i Jølster ogGilelva i Førde. Det er svært sannsynleg at det er fleire verdifulle bekkekløfter i delområdet.Digrenesvatnet i er verna som våtmarksreservat og er av særleg interesse som hekkelokalitet forfleire artar av våtmarksfugl, m.a. storlom og smålom. Vassenden-Movatnet er registrert somviktig overvintringsområde for songsvane og lakseand. Det er ein lokalitet med hubro og tre medhønsehauk i delområdet. Vidare er det fem registrerte kongeørnlokalitetar.Inngrepsfrie områdeI dette delområdet er det ein del inngrepsfritt areal i sone1 og 2 på sørsida av Jølstravatnet. Vestfor Skryklingsdalen er også ein utløpar frå det store inngrepsfrie området i/rundt Jostedalsbreen,jamfør 3.9 om Goppen og Stryn, men Kjøsnesfjorden kraftverk har gjort eit stort innhogg i detteområdet.Kulturminne og -miljøPer i dag er det relativt lite registreringar som er gjort av kulturminne i delområdet. Det er likevelmange freda bygningsmiljø. I Førde (sentrum) ligg den freda bustaden; Kirkevolden. På Brulandligg den freda ”Futegarden”. I Movika finn vi Sunnfjord museum, med m.a. fleire freda bygg.Gardane Fleten (Holsen) og Støylen (Svidal) har kvar sitt (automatisk) freda stabbur.Ålhus har mange freda kulturminne; m.a. bygningsmiljø, ruinar etter ei borg (frå 12-1300-talet) ogein gravhaug. Ved Sanddal og Sanddalsstrand finn vi det freda Midttunet, Tegastova og denverneverdige kunstnarheimen til Nikolai Astrup. På Sandnes er ei stove og eit stabbur freda. PåKjøsnes er det ei freda stove. Der er det også ei (freda) gravrøys.Det har frå gamalt av gått ferdsle-/drifteveg frå Skei via Skryklingen til Haukedalen og frå Førdeog Vassenden/Gjesdalen via Holsen til Mjell (i Gaular kommune).Fisk og fiskeBestandsstatus for laks i Jølstra er karakterisert som ”Redusert bestand - bestand med betydelegredusert ungfiskproduksjon” (kategori 4a). Jølstravatnet har ein av totalt fem storaurebestandar ifylket. Utløpselva frå Jølstravatnet er viktigaste gyte- og rekrutteringsområde for storauren og verti inngrepssamanheng vurdert på linje med anadrome elvestrekningar (elvestrekningar med laks og/eller sjøaure).