Regional plan med tema knytt til vasskraftutbygging - Sogn og ...

Boks. 1.3.1 (forts.)Som ein ser kan kommunen legge vekt på både busetjings- og landbruksomsyn når dei vurderer om det skal gjevastkonsesjon. Kommunen har også høve til å setje vilkår for å ta i vare slike omsyn, jamfør § 11. Det er søkjaren sittformål, med kjøpet, som vert utgangspunkt for vurderingane som kommunen skal gjere. Når eit selskap, i sambandmed ei vasskraftutbygging, søkjer konsesjon for leige av fall- og bruksrettar (framføring av vassveg, tomt tilkraftstasjon mv.) vil det til dømes vere naturleg for kommunen å sjå på selskapsavtalen, og kva som er avtalt der.Jølster kommune er eit døme på ein kommune som, gjennom si handheving av konsesjonslova, ynskjer å styrkjebusetjing og landbruksnæring. Dei har etablert ein praksis der dei legg særleg vekt på kor vidt den aktuelleselskapsavtalen er eigna til å fremje busetjing og landbruksdrift (Klakegg, pers. med., 2009). Deira vurdering er atdersom fallrettshavarane vert tilgodesett på ein tilfredstillande måte så vil dette fremje både busetjings- oglandbruksomsyn. Konkrete ser dei på kven som står som deltakar/eigar i selskapet. Dersom fallrettshavarane også erdei som eig selskapet, er det i utgangspunktet ein formalitet for selskapet å få konsesjon. Når fallrettshavarane eigutbyggingsselskapet gjev det, etter Jølster kommune si vurdering, grunnlag for at fall- og bruksrettar vert nytta tilbeste for lokalsamfunnet og styrkja busetjing og næringsgrunnlag.Jølster er i utgangspunktet negativ til søknad om konsesjon dersom eigarskapen til selskapet ikkje ligg tilfallrettshavarane. Dette på bakgrunn av at det kan innebere ei svekking av grunnlaget for lokal busetjing oglandbruksnæring, på lang sikt.Vi skulle gjerne hatt betre dokumentasjon av kva positive ringverknader småkraftutbygging gjevlokalt. Det kunne vere ynskjeleg med eit eige (forskings-) prosjekt som systematisk hentar innkunnskap om eksisterande (små) vasskraftutbyggingar – kva effektar har desse hatt? Kvainntekter skapar dei? Kven eig prosjekta og kor bur dei? Kva for entreprenørar og konsulentar erbrukt? Kva inntekter har kommunane fått? Osv. I tillegg kunne det vere aktuelt å sjå påeigedomstilhøva for fallrettar som ikkje er nytta – kven sit på desse?Bygging av vasskraftverk vil gje sysselsetjing også i anleggsperioden. Noko som kan komelokalsamfunna til gode. Investeringane som vert gjorde i samband med bygging av vasskraftverkvil ofte vere relativt store, sett frå ein lokal ståstad. Dei kan utgjere viktige inntekter for mellomanna lokale maskinentreprenørar.Konkrete positive sider ved ei utbygging vert også utgreidd i søknader/konsekvensutgreiingar forenkeltprosjekt, slik at dei vil vere kjent når det vert gjort vedtak i konkrete saker.1.3 Inngrep i samband med små vasskraftverkDei mest vanlege fysiske inngrepa i samband med småkraftutbygging er:• Redusert vassføring på utbygd fallstrekning• Vassinntak – oftast med inntaksdam (typisk 3-5m høg og 20-30m brei)• Røyrgate/vassveg – frå nokre hundre meter til nokre kilometer lang. Kan vere røyr i dagen,nedgravne røyr eller tunnel/borehol• Kraftstasjon - oftast i dagen, men kan òg vere i fjell• Anleggsveg og tilkomstveg – for legging av røyrgate og bygging av inntak og kraftstasjon,samt som tilkomst for drift og vedlikehald• Tilknyting til kraftnett – luftline eller kabel (i jord eller vatn)• Massedeponi for overskotsmassar (spesielt aktuelt i samband med vassveg i fjell).Val av utbyggingsløysing og kunnskap hjå utbyggjar/underentreprenør er viktige faktorar og kanvere avgjerande for kor vidt inngrepa kjem i nemnande konflikt med andre interesser, eller ikkje.7