13.07.2015 Views

Letra T - Terra de Miranda

Letra T - Terra de Miranda

Letra T - Terra de Miranda

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Dicionário Mirandês-Português – Ama<strong>de</strong>u Ferreira e José Pedro Cardona Ferreira 10huorta temprana horta <strong>de</strong> primavera.patata temprana batata produzida emsequeiro.temprano, tamprano adv. Cedo:lhebantaba-se to ls dies mui ~; … ténenque las sembrar na terrenos que nun sonhúmados i sémbran-se más tempranas,más cedo… (MF, 2001).temprar vd. temperar.tempras 1 s.f.pl. A véspera. SIN.bíespera. <strong>de</strong> ~ na véspera.tempras 2 s.f.pl. Suporte circular, emferro, on<strong>de</strong> se colocam as cal<strong>de</strong>iras aolume.tempratura, temperatura s.f. 1.Temperatura. 2. Febre. SIN. m.us. lfebre.tempreira s.f. Pieça <strong>de</strong> l telar. ~ <strong>de</strong> lsmius sentidos (AMM, 1961)tempreiro s.m. Barra <strong>de</strong> ferro paraesticar a tela no tear, à medida que vaitecendo. SIN. temprel.temprel s.m. Peça do tear, que consistenuma barra <strong>de</strong> ferro que serve paramanter a tela esticada enquanto vai sendotecida. SIN: temprel.temultoso adj. Tumultuoso: feliç <strong>de</strong>quien passou por antre la mauga i llhuitar <strong>de</strong> la bida temultosa (MS, 194).tenca s.f. Tenca, peixe <strong>de</strong> água doce.Zoo. tinca tinca.tencion, tençon 1 s.f. Intenção: nunfago ~ <strong>de</strong> ir alhá; las ubas si ténenbuona cara, mas you nun tengo ~ <strong>de</strong> lascomer. SIN. antencion.tencionar v. Tencionar. SIN. m.us.fazer tencion.tençon 2 s.f. 1. Tensão arterial: ando atomar uns cumpremidos i nun beiomodos <strong>de</strong> me beixar la ~. SIN. tension. 2.Tensão eléctrica: nun ye buono quepássen porqui ls filos d’alta ~.ten<strong>de</strong>iro s. Ten<strong>de</strong>iro, pessoa que andapelas feiras a ven<strong>de</strong>r tecidos.tendéncia, ten<strong>de</strong>nça s.f. Tendência.ten<strong>de</strong>r v. Ten<strong>de</strong>r, esten<strong>de</strong>r. SIN.brunhir, amassar.tendido adj. Tendido. SIN. brunhido,amassado.tendon s.m. Tendão. SIN. nembro;cabeilhos, çfila.tenebroso adj. Medonho, sombrio.tenedor s.m. Parque para bebé.tener v. 1. Ter. 2. +-se Aguentar-se empé. 3. +-se Ater-se, agarrar-se: tem-te naraiç. 4. +-se Consi<strong>de</strong>rar-se: ten-se que yespierto, mas <strong>de</strong>sta beç bien se amolou. 5.Dar à luz: ten un filho a cada anho; iba atener l purmeiro filho i <strong>de</strong>i ua caída muifuorte. SIN. parir. 6. Sentir,experimentar: tube uns <strong>de</strong>lores que ninquiero que me lhembre. 7. Trazervestido: nun hai que anganhar, ye l queten ua jiqueta ber<strong>de</strong>. 8. Colher, produzir:astanho inda tube buonas ubas. 9. Pesar:l cor<strong>de</strong>irico ten por en<strong>de</strong> dieç quilos. irou benir/ir a ~ a vir/ir dar a, chegar: tantoandubo que fui a ~ al riu. ir ou benir a ~cun ir encontrar-se com alguém: quandobieno a tener cumigo inda tenie lacarteira cun el. nun ~ mais que terapenas: anque fura bien alto, nun teniemais que quinze anhos. ~ an piesustentar, aguentar: era eilha que tenieaqueilha casa an pie. ~ an bista ter emvista, visar: ... solo tengo an bista dar uaei<strong>de</strong>ia ... (JLV, 1884). ~ <strong>de</strong> ter obrigação<strong>de</strong>: tenes <strong>de</strong> pagar la décima senó inda tequédan cula casa. ~ <strong>de</strong>do para ter jeito,ter habilida<strong>de</strong>. ~ eimenda ter emenda,ganhar juízo. ~ horas saber as horas:tenes horas que me digas? tener-lafrisgada ter uma i<strong>de</strong>ia fixa, terpremeditação: el tenie-la frisgada i senun la fazie até arrebentaba. ~ mano an i.segurar: era mui custoso tener manonaqueilha mula; ii. controlar. ~ muito queber ser digno <strong>de</strong> ser visto: l baile <strong>de</strong> labicha tenie muito que ber: beilaba todomundo fortemiente, casados, sulteiros itodo. ~ pie chegar com os pés ao fundoda água <strong>de</strong> um rio, do mar, <strong>de</strong> um poço:nun te metas muito al para drento ne l

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!