Symbol Polski, wolności i zjednoczonej Europy - Suecia Polonia

za jed ną z najpiękniejszych kobiet epoki. Gdy małżonko wie
przybyli do Szwecji Maria została damą dworu królowej Józefi ny,
żony Oskara I, która podobnie jak Maria, była katoliczką.
Małżeństwo jednak nie trwało długo, po urodzinach Mariki,
w styczniu 1875 roku, w rok później przyszedł na świat jej brat
Georg. Maria Stiernstedt zmarła przy porodzie. Owdowiały
Wilhelm zawiózł dzieci do Boczejkowa, gdzie opieką otoczyła
je siostra Marii Paulina. Niedługo potem została drugą panią
Stiernstedt, wychodząc za Wilhelma. Z tego związku na świat
przyszło przyrodnie rodzeństwo Mariki; Erik, Sven, Wilhelm
i Marta.
Rodzina pielęgnowała pamięć o wcześniejszych pokoleniach.
Marika sporo słyszała o krewnych w odległym Boczejkowie,
o przygodach czarującego Jana Rizniča. Po latach zebrała te
opowieści i zamieściła w książce wspomnieniowej pt. Mitt
och de mina (Stockholm 1928). Przy wielu okazjach mówiła,
że jej pierwszą ojczyzną jest Szwecja, drugą – Polska, podobnie
traktowała bliską sercu Francję, z sympatią odnosiła się do
Rosji, podziw wywoływały w niej Serbia i Wielka Brytania,
przyjaznym miejscem były dla niej Włochy, a wstręt budziły
Niemcy.
Pierwsza powieść, rozwód i romans
Marika należała do osób niezależnych i zdecydowanych. Pierwszą
powieść wydała mając zaledwie 19 lat, co było wówczas
rzadkością. Często postępowała wbrew zwyczajom panującym
w jej środowisku. Skandalem był rozwód z pierwszym mężem
baronem Carlem Cederströmem (1867-1918), znanym
szwedzkim lotnikiem, pionierem w tej dziedzinie. Małżeństwo
prze trwało zaledwie sześć lat. Marika postanowiła samotnie
wychowywać córkę Lenę (późniejszą aktorkę Lenę Wallengren,
1901-1974). Już wówczas była osobą znaną i popularną. Szeroko
komentowano jej romans, a następnie małżeństwo z młodszym
od niej pisarzem i dziennikarzem Ludvigiem (Lubbe) Nordstömem
(1882-1942). Związek ten przetrwał aż do śmierci Ludviga, a
Marika poświęciła ich wspólnemu życiu tom wspomnień pt.
Kring ett äktenskap (Stockholm 1953)
Zawsze żywiła sentyment do Polski. Wielokrotnie dawała
temu wyraz popierając sprawy polskie mimo, że właściwie
Polski nie znała. Nie posługiwała się również językiem polskim.
Już w 1917 roku zaangażowała się na rzecz odzyskania przez
Polskę niepodległości. W tym celu opublikowała broszurę pt.
Polens rätt, w której przedstawiła losy Polski na przestrzeni
wieków i podkreślała prawo Polaków do suwerennego bytu.
Romans z komunizmem
Mimo swojego polskiego pochodzenia i działalności na rzecz
Polski, nie była w Polsce szerzej znana. Również dzisiaj, niewielu
o niej pamięta nie tylko w Polsce, ale również w Szwecji.
Jedną z bardziej znanych sfer jej działalności była aktywność
polityczna, która w latach czterdziestych XX wieku związała
Marikę z ruchem lewicowym. Dawała temu wyraz w swoich
powieściach, w których wyrażała głęboką potrzebę równości
i sprawiedliwości. Od tej pory coraz częściej angażowała się
w działalność społeczną, pomoc dla biednych, szczególnie dla
potrzebujących dzieci. Z czasem, do grona jej znajomych należała
także przedstawicielka Związku Radzieckiego w Szwecji Alek
11
Marika Sriernstedt, Ludvig Nordström, 1909
äktenskapet kom Marikas halvsyskon till världen; Erik, Sven,
Wilhelm och Marta.
Familjen vårdade minnet av sina tidigare generationer. Marika
fi ck höra mycket om sina släktingar i det avlägsna Bochejkovo
och om den charmerande Jan Riznič äventyr. Senare samlade
hon berättelserna i den självbiografi ska boken Mitt och de
mina (Stockholm 1928). Hon sade vid fl era tillfällen att Sverige
var hennes första fosterland och Polen hennes andra.
Frankrike låg henne varmt om hjärtat, hon kände sympati
för Ryssland, Serbien och Storbritannien väckte hennes beundran,
hon vurmade för Italien, och Tyskland väckte hennes
avsky.
Första roman, skilmässa och romans
Marika var en självständig och beslutsam individ. Hon gav ut
sin första roman när hon var knappt nitton år, vilket på den
tiden var ovanligt. Hon gick ofta på tvärs mot vad som var
kutym i hennes kretsar. Skilsmässan från hennes första man,
den kände svenske fl ygarpionjären friherre Carl Cederström
(1867–1918), blev en skandal. Äktenskapet varade i knappt sex
år. Marika beslutade sig för att ensam uppfostra dottern Lena
(senare skådespelerskan Lena Wallengren, 1901–1974). Hon var
redan då en känd och populär person. Hennes romans, och sedermera
äktenskap med den yngre författaren och journalisten
Ludvig (Lubbe) Nordström (1882–1942) blev omtalat. Äktenskapet
varade till Ludvigs bortgång, och Marika tillägnade deras
gemensamma liv den självbiografi ska Kring ett äktenskap
(Stockholm 1953).
Marika Stiernstedt hyste alltid sympati för Polen. Det gav
hon uttryck för ett fl ertal gånger genom att stödja Polen i olika
sammanhang, trots att hon inte var bekant med landet. Inte