Symbol Polski, wolności i zjednoczonej Europy - Suecia Polonia

Intervju/wywiad
Czy Polacy ochrzcili Szwedów?
Rozmowa z prof. Władysławem Duczką
Var det polackerna som
kristnade svenskarna?
Zbigniew Bidakowski: Czy to Polacy ochrzcili Szwe dów?
Władysław Duczko: Trwa ciągła dyskusja, kto tego dokonał.
Miał to zrobić misjonarz z Anglii, czy też biskup niemiecki,
były tu jeszcze inne pomysły, i do dzisiaj zgody nie ma. Według
mnie zostało to załatwione przez pośrednictwo Bole sława
Chrobrego. Prośba o misję wyszła od króla Olofa, wnuka Mieszka
I, no i siostrzeńca Bole sława. Olof nie chciał, aby chrzest przyszedł
od Duńczyków albo od Niemców, bo szłaby za tym zależność
polityczna. Z Polską nie było tego problemu. A chrzcił biskup,
którego wysłał Bruno z Kwer furtu, rezydujący wtedy na dworze
Chrobrego, w roku 1008. Ochrzczono króla, jego dwóch synów
i z tysiąc osób; królowej nie chrzczono, bo żoną Olofa była wtedy
Estrid, księżniczka obodrycka (czyli Słowianka) – ochrzczona już
wcześniej.
Bruno z Kwerfurtu był jedną z bardziej fascynujących postaci
tego czasu: saksoński arystokrata, misjonarz i intelektualista.
Był przyjacielem Chrobrego i przy jego pomocy udał się z misją
do Jadźwingów, gdzie zginął, podobnie jak jego przyjaciel, Św.
Wojciech, którego, trochę wcześniej, zabili Prusi.
Teza, że misja, która ochrzciła króla Olofa, przybyła z
Polski spotkała się z mieszanym przyjęciem w Szwecji.
Niektórzy bada cze zaakceptowali ją, natomiast ze strony
historyków religii została mocno zaatakowana. Przy tej
okazji użyto tak fatalnych argumentów, że nie można tego
brać poważnie. W 1912 r. po wstała praca proboszcza katedry
w Uppsali, który prezentował typowe naówczas podejście, że
Słowianie to są podludzie, a więc w ogóle nie można mówić,
że córka Mieszka I była królową szwedzką i matką naszego
Olofa i oczywiście nie ma mowy, żeby ten brutalny i okrutny
Bolesław Chrobry miał cokolwiek do czynienia z wysłaniem
misji do nas. Te argumenty z początku XX wieku, naznacz-
one rasistowską ideologią tych czasów, zostają przejęte przez
współczesnego badacza! Nie chodzi tu, jak mi się wydaje, o złą
wolę, raczej o dość typową sprawę: szwedzcy historycy nie
znają wczesnej polskiej historii, i przez to nie mogą zrozumieć,
jak bliskie związki istniały między Polską a Szwecją we wczesnym
średniowieczu.
Samtal med professor Władysław Duczko
4
Zbigniew Bidakowski: Och så var det polackerna som kristnade
svenskarna.
Władysław Duczko: Det pågår en ständig diskussion om vem
som gjorde det. Det skulle vara en missionär från England eller
en tysk biskop, även andra förslag förekom och än i dag råder
ingen enighet i detta. Enligt mig var det via Boleslav den dristige
som den saken ordnades. Det var kung Olof, barnbarnet till
Mieszko I och systerson till Boleslav, som önskade en mission.
Olof ville inte att kristnandet skulle komma från danskarna eller
tyskarna, för med det skulle ett politiskt beroende följa. Med
Polen skulle det problemet inte uppstå. Den som döpte var en
biskop utsänd av Bruno av Querfurt som då uppehöll sig vid
Boleslavs hov. Kungen, hans två söner och cirka tusen personer
döptes, men inte drottningen, för Olofs dåvarande hustru, den
obotritiska (det vill säga slaviska) hertiginnan Estrid var redan
döpt sedan tidigare.
Bruno av Querfurt var en av den här tidens mest fascinerande
gestalter: en sachsisk aristokrat, missionär och intellektuell.
Han var vän med Boleslav och med dennes hjälp begav han
sig med missionen till folkstammen jatvingerna; där avslutade
Bruno sitt liv på liknande sätt som sin vän, den helige Vojtêch,
vilken tidigare hade dödats av pruserna.
Teorin om att det var en mission från Polen som döpte kung
Olof mottogs med blandade känslor i Sverige. En del forskare
accepterade den, däremot attackerades den starkt av religionshistorikerna.
Vid det tillfället använde man sig av så fatala argument
att man inte kan ta det på allvar. 1912 skrev domprosten i
Uppsala domkyrka en avhandling i vilken han presenterade ett
för den tiden typiskt förhållningssätt; att slaverna är undermänniskor,
således kan man överhuvudtaget inte säga att Mieszko I:
s dotter var svensk drottning och mor till vår Olof och självklart
är det inte tal om att denne brutale och grymme Boleslav den
dristige hade något att göra med att sända missionen till oss.
Dessa argument från 1900-talets början, präglade av tidens rasistiska
ideologi antas av nutida forskare! Jag tror inte att det här
handlar om en illvilja, utan snarare om ett rätt typiskt fenomen:
svenska historiker känner inte till Polens tidiga historia