DERNEKLERİN ÜLKE EKONOMİSİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ

aşlamıştır. Türkiye ekonomisi ve kültürel hayatına devletin etkisi azalmıştır. 33
Devletçi politikalar yerine neoliberal politikaların uygulanmaya başlaması yeni bir
girişimci sınıf ortaya çıkmasına neden olmuştur. Böylece sivil toplum bağlamında
çalışmalar artmış STK’lar sesini daha fazla duyurmaya başlamıştır.
1990’lı yıllar, dernekler, meslek örgütlerinin siyasi faaliyeti, siyasi partilerin
kadın ve gençlik kollarını örgütlemeleri önündeki yasakların anayasa
değişiklikleriyle kaldırılması gibi gelişmelere tanıklık ettiği için sivil toplumun
gelişimi bakımından önemli yıllardır. 34 Her ne kadar 1990’lı yıllarda toplumsal
değişimin etkisiyle STK’lara daha fazla önem verilmeye başlanmışsa da bu süreç
yalnız toplumun iç dinamikleriyle açıklanmamalıdır. Türkiye’nin içinde yer alma
çabasını giderek yoğunlaştırdığı Batının Türkiye üzerindeki etkileri de dikkate
alınmalıdır. 35
1.2.4 Habitat Konferansı 1996
1996 yılında Habitat Konferansı’nın Türkiye’de gerçekleşmesi sivil
toplumun dünya çapında artan önemine dikkat çekmiş ve ülke genelinden
yüzlerce STK’yı bir araya getirmiştir.
Bu dönemde STK’ların öne çıkmasının bir nedeni de kamusal alanın
düzenlenmesinde, yönetim ilkelerinde ortaya çıkan değişikliklerdir. Bu ilkelerden
yönetişim ve yerindenlik ilkelerinin etkileri özellikle HABITAT II Konferansından
sonra Türkiye’deki STK’larda ve STK-devlet ilişkilerinde hissedilmeye
başlanmıştır. Yönetişim kavramını “kamuoyunu ilgilendirecek bir karar alınacağı
zaman, karar verme sürecine konuyla ilgili ve karardan etkilenecek tarafların
dahil edilmesi” olarak tanımlamaktadır. 36 Bu ilke merkezi ve yerel yönetimlerin
yanı sıra STK’lara da kendi çalışma alanlarını ilgilendiren konularda söz alma
hakkı tanımaktadır. Yerindenlik ilkesiyse, bir sorunun ortaya çıktığı yere en yakın
yönetim birimi tarafından ve o birimin mali kaynaklarıyla çözülmesi anlamında
kullanılmaktadır. Bu ilke, karar alma düzleminin ölçeğini küçültmekte ve
33 (Sarıbay, 2000: 105)
34 (Ak, 2003: 61)
35 (Özüerman, 1998: 94)
36 (Uğur, 1998b:77)
13