DERNEKLERİN ÜLKE EKONOMİSİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ

ülkede, mutlaka % 2 ila % 4 arasında friksiyonel işsiz olması normal
karşılanmaktadır.
İş değiştiren kişilerin iş aramaları süresince işsiz durumunda olmaları
sonucunda söz konusu olan friksiyonel işsizliğe, aynı zamanda "arama işsizliği"
de denilmektedir.
bb. Yapısal işsizlik
Her ekonomi sürekli bir değişim içindedir. Bir yandan tüketicilerin talep
kalıpları değişirken, öte yandan üretim teknolojisi değişir. Bu şekilde ekonominin
talep ve üretim yapısında ortaya çıkan değişikliklere intibak sürecinin neden
olduğu işsizliğe, yapısal işsizlik denir. Yapısal işsizliğe neden olan bu yapı
değişiklikleri şunlardır.
-Üretim Teknolojisindeki Değişmeler: Her ülkede, gerek tarım sektöründe
gerekse endüstriyel sektörde, ekonomideki sermaye birikimine paralel olarak,
verimi arttırıcı sermaye yoğun teknolojiler geliştirilmekte ve uygulanmaktadır.
Tarımda “mekanizasyon”, tarım dışı sektörlerde “otomasyon” denilen bu
gelişmeler sonucunda, işlerini makinelere kaptıran işçiler, bir süre işsiz
kalmaktadırlar. Bu tür teknolojik gelişmeye tarım sektöründe başta traktör olmak
üzere, tarımsal makinelerin üretimde kullanılmasını, endüstride ise tekstilde
kullanılan el tezgâhlarının yerini, yarı otomatik ve hatta tam otomatik makinelerin
almasını örnek verebiliriz. Endüstride, makineleşmenin ileri düzeye gelmesi
halinde varılan “otomasyon” aşamasında, üretime insan müdahalesi tamamen
ya da kısmen ortadan kalkmaktadır.
Üretim teknolojisinde, emek yoğun teknolojilerden kapital yoğun
teknolojilere geçişle ortaya çıkan yapısal işsizliğe, teknolojik işsizlik de
denilmektedir. “Emek tasarruf edici teknolojik değişme” ile birlikte kullanılan
makinelerin ilk etkisi, işsizliğin artması yönünde olmaktadır. Ancak zaman içinde
hem ekonominin gelişmesi hem de yeni makinelerin bakım, tamir vb. gibi
istihdam yaratıcı etkisiyle, yeni istihdam alanları ortaya çıkarken, işsizlik
azalmaktadır.
-Tüketim Kalıplarında Değişmeler: Her ekonomide zaman içinde modanın
da etkisiyle zevk ve tercihler, kısaca alışkanlıklar değişmektedir. Yeni
69