DERNEKLERİN ÜLKE EKONOMİSİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ
DERNEKLERİN ÜLKE EKONOMİSİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ
DERNEKLERİN ÜLKE EKONOMİSİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
konusudur. Gelişmekte olan ülkeler için yıllık % 6’nın, gelişmiş ülkeler için ise<br />
yıllık % 4’ün altındaki fiyat artışlarını ifade eder.<br />
b) Yüksek Enflasyon<br />
“Dörtnala enflasyon” ya da “aşırı enflasyon” da denilen yüksek<br />
enflasyonda, fiyat artışları iki rakamlı ve hatta üç rakamlıdır. Aylık fiyat artışlarının<br />
% 5 ila %10'a ve hatta % 15'e eriştiği enflasyondur. Ülkemizde de 1970'lerden bu<br />
yana % 30 ile % 50 arasındaki değişen yıllık fiyat artışları yaşanmaktadır.<br />
c) Hiperenflasyon<br />
Bu enflasyon türünde fiyat artışları o denli büyük ve süratlidir ki, fiyat<br />
artışları gün aşırı ve hatta aynı gün içinde bile yaşanır. Kişiler, satın aldıkları bir<br />
malı yeniden aynı fiyata satın alma olanağına sahip olamazlar. Yıllık enflasyon<br />
oranının yüzde binlere yaklaştığı hiperenflasyonda, enflasyon oranı yıllık oranlar<br />
yerine aylık oranlar olarak hesaplanır.<br />
3.1.3.1.3 Nedenlerine Göre Enflasyon Türleri<br />
Bir ekonomide ortaya çıkan sürekli fiyat artışları, çeşitli nedenlerden<br />
kaynaklanabilir. Enflasyonla mücadelede başarı sağlamanın koşulu, önce<br />
enflasyonun hangi nedenden kaynaklandığına sağlıklı teşhis koymaktan geçer.<br />
Ortaya çıkışına neden olan etkenler göz önüne alınarak enflasyon, talep<br />
enflasyonu ve arz enflasyonu olarak ikiye ayrılır.<br />
a) Talep Enflasyonu<br />
Talep enflasyonu, cari fiyatlar genel düzeyinde, üretilen mal ve hizmetlerin<br />
toplam talebi karşılayamaması durumunda, fiyatların yükselmesidir.<br />
Talep enflasyonuna neden olan ilk talep şoku, para arzının herhangi bir<br />
nedenle artması sonucu olabilecektir. Bu nedenlerin en önemlileri arasında<br />
devletin açık finansman politikası izlemesi, kredi hacminin genişlemesi, gerek<br />
kişilerin gerek firmaların atıl paralarını dolaşıma arz etmeleri (iddihar çözülmesi),<br />
ödemeler dengesi fazlalığından kaynaklanan gelir artışları, sayılabilir.<br />
b) Arz Enflasyonu<br />
Ücret ve maliyet artışlarının fiyatlar genel düzeyini yükseltmesi ve<br />
deflasyonist açığın kapatılması için para arzının arttırılması yönünde fiyat<br />
76