DERNEKLERİN ÜLKE EKONOMİSİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ

Tablo-2’de kar amacı olmayan özel hizmet kuruluşlarının GSMH
içerisindeki payı ve miktarı yıllar itibariyle görülmektedir. Kar amacı olmayan özel
hizmet kuruluşlarının yıllar itibariyle GSMH içerisindeki payı 1993 yılından 1999
yılına kadar benzer bir seyir takip ederek % 0,2 civarında kalmıştır. 1999 yılıyla
birlikte bir ivme kazanarak 2000 yılında % 0,4, 2001 yılında % 0,5, 2002 yılında
% 0,6, 2003 yılında ise % 1,0’lık gerçekleşme ile GSMH içerisindeki en yüksek
payına ulaşmıştır. 2004 yılında % 0,8 ve 2005 yılında % 0,6 ile gerileme
gözlenmiştir. Yine 2006 yılında % 0,8 ile 2005 yılına göre artış göstermiş ancak
2004 yılı ile aynı pay oranında bir gerçekleşme sergilemiştir. Miktar olarak
incelediğimizde ise 2004 yılı ve 2005 yılı hariç diğer yıllarda hep artış
gözlenmektedir. Kar amacı olmayan özel hizmet kuruluşlarının ekonomideki
payının 1999 yılında bir ivme kazanmasının nedeni birinci bölümde ifade ettiğimiz
STK’ların Türkiye’deki tarihsel gelişimiyle ilişkilidir. Hatırlanacağı gibi 1999 yılı
ülkemiz için önemli bir yıkım olarak kabul edilebilecek 1999 Depreminin olduğu
yıldır. 1999 depremiyle birlikte STK’lar beklenmedik bir şekilde seferber olmuş,
ortak bilinç ile sorunlara etkin ve etkili çözümler getirmişlerdir. Bu değişim sivil
toplumun payına da yansımıştır. Yine 1999 yılındaki Helsinki Zirvesi de
Türkiye’deki sivil toplum ve siyasi dönüşüm bakımından önemli bir tarihtir.
Helsinki Zirvesi ile başlayan ve devam etmekte olan süreçte Türkiye’de sivil
toplum alanı yolunda büyük adımlar atılmıştır. Bu süreç sivil toplumun GSMH
içerisindeki payının da artış göstermesine neden olmuştur.
Miktar olarak bakıldığında ise 1999 yılında, 1998 yılındaki 98.742.447.-
milyon TL’lik düzeyden 272.486.469.- milyon TL’lik düzeye sıçrama olmuştur.
Miktar açısından 1999 yılındaki artış, 1998 yılına göre % 175’tir. Yine 1999
yılından sonra miktar olarak % değişmeler ise, 2000 yılında, 1999’a göre % 75,
2001 yılında, 2000 yılına göre % 92, 2002 yılında, 2001 yılına göre % 81, 2003
yılında, 2002 yılına göre % 116’lık bir artış, 2004 yılında 2003 yılına göre % 3’lük
bir azalış, 2005 yılında 2004 yılına göre % 16’lık bir azalış, 2006 yılında 2005
yılına göre % 56’lık bir artış olmuştur. Kar amacı gütmeyen özel hizmet
kuruluşları kaleminin yıllar itibariyle gösterdiği değişim sürekli gelişme yönünde
olmuştur. Özellikle de AB ile müzakere sürecine paralel olarak kar amacı
26