Derektaniw kk

kelisimler jaziladi. Sargon II nin` Ashshur qalalar menen kelisimleri, sawg`alar,
xizmetleri haqqinda kelisimler jazilg`an.
Assiriyanin` yuridikaliq hu`jjetlerine orta assiriya zakonlari jatadi. Ashshur
qalasin qazip izertlegende 14 tablichka tabiladi. Bul hu`jjetler akkad tilinde, orta
assiriya dialektinde jaziladi. Jaziwlarda sawda, qariz, zatlardi saqlaw, sawda beriw,
tilxat, neke kontrakti, na`silge qaldiriw, protokollar t.b. aytiladi. B.e.sh. II-
min`inshi jillari basinda Assiriya patsha jaziwlari b.e.sh. VII-a`sirge shekem
da`wirdi aladi.
Erishuma I patshanin` Ashshura xramdi saliwi, Tiglatpalasara I din` (XII-
XI), su`wg`ariw kanalin qazdiriw, Ashshurbanapalanin` Ishtar xramdi
retstavratsiyalaw, t.b. jaziladi. Patsha jaziwlarinda, patshalardin` ju`risi jaziladi,
Ashshurbanapaldin` Elamlar u`stinen jen`isi, Marduk qudayg`a arnap sadag`a
bergeni jaziladi. Assiriya tariyxi boyinsha jazba tariyxiy dereklerge, assiriya patsha
dizimi, amerika arxeologlari Xorsabad dizimin, Dur-Sharrukin qalasinan tabadi.
Dizim b.e.sh. II-min`inshi jilda b.e.sh. 609-jilg`a shekem patsha dizimleri
berilgen.
Assiriyada, Ninevii qalada muzikantlardin` ilaydan islengen ko`rinisleri
tabiladi. G`Gil`gamesh haqqinda eposG` akkad varianti Nineviiden tabiladi.
B.e.sh. VII-a`sirde Assiriyada G`Axikare Premudri degen povest`G` jaziladi.
Onda dawisti qatti shig`armay so`ylesiw, qatti so`ylegen menen, baqirip jay sala
almaysan`, eger baqirg`an dawis paydali bolsa, eshek jay salar edi, degen aqilli,
parasatli boliwdi u`gitleydi. Bul povest` ja`han xaliqlari fol`kloristi ta`repinen 250
jildan beri u`yrenilip atir. Assiriya tariyxi boyinsha antik tariyxshilari Geradot,
Ksenefont, Strabon t.b. miynetleri mag`liwmat beredi.
Òåìàíû Òåìàíû áåêêåìëå7 áåêêåìëå7 óøûí óøûí ñîðà7ëàð`
ñîðà7ëàð`
q. !éåìãè Àññèðèÿ ì1ìëåêåòè 3àé æåðäå æàéëàñ3àí
w. !éåìãè Àññèðèÿ ì1ìëåêåòèíè4 ïàéòàõòû
e. !éåìãè Àññèðèÿ ì1ìëåêåòè 3àøàí ïàéäà áîëäû
r. !éåìãè Àññèðèÿ ì1ìëåêåòèíè4 åñòåëèêëåðè.
28