Derektaniw kk

Bul jaziwlarda b.e.sh. VIII-VI a`sirlerdegi diplomatiyaliq jaziwlar,
qatnasiqlar, patshalardin` bergen ko`rsetpeleri ha`m Assiriya agentlerinin`,
dushpanlar ha`m shegaradag`i oblastlar haqqindag`i keltirgen mag`liwmatlari
berilgen.
A`sirese, bul tekstlerde Assiriya patshalarinin` o`z arakul (qa`wenderlerine)
larg`a arnap sorawlari, Assiriya do`geregindegi ellerde bolip atirg`an waqiyalardin`
ta`siri haqqinda mag`liwmatlar diqqatqa turarliq.
Midiya tariyxin u`yreniwde Vabilon xronikalari u`lken a`hmiyetke iye. Bul
jaziwlarda qisqasha Midiya patshalig`inin` siyasiy jag`daylari haqqinda
mag`liwmat beredi.
Midiya tariyxi tuwrali b.e.sh. 616-610 jillardag`i waqiyalardi so`z etetug`in
G`Gyauda xronikasiG` a`hmiyetke iye. Bul xronikada Midiya Vabilon menen
awqamda Assiriyag`a qarsi urista qatnasqani aytiladi. Vabilon patshasi Nabonida
Persiya menen urista Midiyanin` jen`ilisi haqqinda mag`liwmat beredi.
Midiya ha`m Batis Irannin` a`skeriy tariyxi haqqinda b.e.sh. IX-
VIII a`sirlerdegi Urartu a`skerlerinin` jen`isi haqqinda Urartu jaziwlarinda aytiladi.
Midiya haqqinda qisqasha tariyxiy mag`liwmat xristianlarin` karamatli
kitabi Bibliyada aytiladi.
Midiya patshasi haqqinda mag`liwmat a`yyemgi Gretsiya derekleri, xaliq
awizeki traditsiyalarina arnalip jazilg`an. Midiya tariyxi haqqinda mag`liwmatti
Geradot miynetlerinde ushiratamiz.
Gerodot o`zinin` G`TariyxG` miynetinde Midiya patshasinin` payda
bolg`ani, onin` ma`mlekettin` qurilisi ha`m Persiya menen urista jen`ilip tarqap
ketkenin jazadi. Biraq Geradottin` bul mag`liwmati u`lken a`hmiyetke iye bolsada,
ol xaliqtin` awizeki a`debiyatina tiykarlanip aytilg`an. B.e.sh. VII a`sirdegi
Midiya patshalig`i xronologiyasi haqqinda mag`liwmat Geradottin` kitabinda
jazilg`an. Midiya haqqinda Ktesiya, Ksenefont, t.b. antik avtorlari mag`liwmat
beredi. B.e.sh. II a`sirdegi grek avtori Polivey Ekbatandag`i patsha sarayindag`i
jumislar haqqinda bahali mag`liwmat qaldiradi.
50