Derektaniw kk
Derektaniw kk
Derektaniw kk
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ushirasadi. Bunnan basqa Elam jaziwlari tili jaqsi izertlenbegenlikten, ondag`i<br />
jazilg`an so`zler ele toliq u`yrenilmegen. Ilimpazlardin` boljawi boyinsha Elamlar<br />
Hindstannin` qublasinda jasag`an ha`m Boludjistan dravid qa`wimlerine tuwisqan<br />
bolg`an. Bul pikirdi ko`pshilik ilimpazlar quwatlaydi*. S. P. Tolstov ta, 1948-jili<br />
jazg`an G`A`yyemgi XorezmG` degen kitabinda, bronza a`sirinde jasag`an<br />
Tazabag`shilardi dravid tilinde so`ylegen degen juwmaq shig`arg`an edi*.<br />
Elamnan tabilg`an en` a`yyemgi jaziw proto-elam piktografiyaliq tablichka<br />
dep ataladi. B.e.sh. III-min`inshi jillari Elamlilar piktografiyaliq yamasa su`wretli<br />
jaziw payda etedi. Bul Shumerliler oylap tapqan piktografiyaliq jaziwdan o`zgeshe<br />
boladi. Elamlilar su`wretli jaziw menen xojaliq hu`jjetlerin du`zgende, esabatlar<br />
jazg`anda paydalanadi. Ilaydag`i jazilg`an tablitsalarda u`lken shaqli qara<br />
mallardin` su`wretlerin beredi ha`m u`y turmisi haqqinda mag`liwmatlar aliwg`a<br />
boladi. Bilayinsha aytqanda bul, su`wret arqali mag`liwmat beretug`in jaziwlar<br />
tariyxta logografikaliq jaziw boladi.<br />
Su`wretli belgiler menen tablichkalar tek Elam territoriyasindag`i Suz,<br />
Anshan qalalarinda emes, al, Irannin` qubla-batisindag`i qalalardan, Orayliq<br />
Irannin` Sialk qalasinan tabiladi. Ja`nede ha`zirgi Kashan qalasi janinan ha`m<br />
Kermannan 225 km qubladag`i Tepe-Yax`ya ha`m Irannin` qubla-shig`is jerlerinen<br />
tabiladi.<br />
Usidan tiyisli juwmaq shig`ariw kerek, Elamlilar a`yyemgi da`wirde Irannin`<br />
ko`p jerlerin iyelegennen derek beredi. Biraq bul jazba tekstler ele toliq<br />
u`yrenilmegennen son`, bul jaziwlardin` tek Elam tilinde me, yamasa eki tilde<br />
jazilg`an ba? buni aytiw qiyin.<br />
Su`wretli jaziwlar Iranda 400 jil dawaminda o`mir su`rdi. B.e.sh. III<br />
min`inshi jildin` ekinshi yariminda Elamitler tuwri so`z jaziwin oylap tabadi. Bul<br />
jaziw su`wretli jaziwdan bo`lek, o`zinshe payda boladi. Buld jaziw mu`mkin basqa<br />
tilde jazilg`an da boliwi mu`mkin.<br />
1. Danumaev M. A. Iran i Sredney Azii. Istochnikovedenie istorii drevnogo<br />
Vostoka. M., 1984, s 224. 2. Tolstov S. P. Drevniy Xorezm. M., 1948, s 48.<br />
46
Change language