Derektaniw kk

matematika, meditsina, juldizlar haqqinda kitaplar bolg`an. Egipet usi da`wirde
Palestina, Siriya, Krit, Italiya, Aziya, Afrika menen baylanista bolg`an.
Egipet jan`a patshaliq ha`m son`g`i da`wirde
(XVII-XVIII dinastiya)
XVII-XVIII dinastiyaliq patshalardin` tusinda Nil da`r`chsi boylarinda bir
neshe xramlar salindi. Amenxotep III tusinda Luxsor, Karnak, Sambe qalalarinda
u`lken qurilislar qurildi. Tutmos III qa`biri turg`an Karnaks xram diywallarinan
Tutmos III ke arnalg`an gimn tabildi.
XVIII dinastiya da`wirine tiyisli Axetaton qalasin qazip izertlegende Egipet
tariyxina tiyisli arxiv tabildi. Arxiv b.e.sh. II min`inshi jillar ortasinda akkad tilinde
jazilg`an bolip, 350 den ko`birek klinipis tablitsaliq jaziwdan turadi. Bul jaziwda
Egipettin` Jaqin Shig`is elleri: Mitan, Xett, Vabilon ma`mleketleri menen qatnasi
haqqinda jaziladi. XVIII dinastiya waqtinda, Xmos I tusinda matematika kitabi
jaziladi. Egipette XVIII dinastiya da`wirinde suw saati (klepsidr) oylap tabiladi.
XIX-XX dinastiya.
XIX-XX dinastiya da`wirinde Fiva, Abidos, Nubin qalalarinda u`lken
qurilislar qurildi. Ramses II patshanin` Xett patshasina jazg`an xatinda, o`zinin`
kesel qiz apasina vrach jiberiwin iltimas etip jazadi.
Bul dinastiyanin` monumental` xramlari Nubinnin` ko`plegen jaziwlari ha`m
su`wretleri menen bezeldi. Ramses V patshaliq etken da`wirde papirusqa jazilg`an
hu`jjetlerde egislik jerdin` ko`lemi, xramdag`i adamlar sani, ku`sh-ko`likler tu`rleri
haqqinda mag`liwmatlar saqlang`an.
Jan`a patshaliq tariyxina baylanisli Deyr Al`-Baxri qa`birinnen
G`O`lilerpdin` kitabiG` degen papirus. Terige jazilg`a a`debiyat tabildi. Bul
a`debiyat sarkofagqa salinip saqlanadi.
Usi dinastiyalar da`wirinen bizin` da`wirimizge shekem papirusqa jazilg`an
matematika, meditsina, astronomiya tuwrali qisqasha mag`liwmatlar jaziladi.
8