Derektaniw kk
Derektaniw kk
Derektaniw kk
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
olardin` sem`yalarinin` dizimi jazilg`an jaziw tabildi. B.e.sh. 824-jilg`a tiyisli,<br />
Vaviloniya patshasi Mardukzakirshum menen Assiriya ha`kimi Shamshi-Adad V<br />
arasinda dosliq kelisimi du`zilgen jaziw, Vaviloniya tariyxi ushin mag`liwmat<br />
beredi. Vaviloniya tariyxina tiyisli hu`jjetlerge b.e.sh. 747-668-jillarg`a tiyisli,<br />
Vaviloniya xronikasi boladi. Onda, Vaviloniya, Assiriya, Elamlardin` siyasiy<br />
jag`dayi, a`skerleri ha`m arameylerdin` Mesopatamiyag`a topilisi so`z etiledi.<br />
Assiriya xronikalarinda tek Assiriya armiyasi jen`isi, aytilip jen`ilip qalg`anlari<br />
so`z etilmeydi. Jaziwlarda Assiriya patshalar dizimi, ha`m olardin` neshe jil<br />
basqarg`anlari haqqinda mag`liwmatlar beredi.<br />
Batis Iran jerinen bronzadan islengen 38 buyim; qanjar, balta, oqjay, tabilip<br />
olarda 1135-940-jillari patshaliq etken Vaviloniya patsha atlari jaziladi.<br />
A`debiy shig`armalarda, elam patshasi Kudur-Naxxunttin` Vaviloniyag`a<br />
qashiwi, ha`m Navuxodonosor I din` elamitlerge qarsi urista erligi jaziladi. B.e.sh.<br />
VII-V-a`sirler arasindag`i jazba dereklerde xojaliq, administrativlik hu`jjetler,<br />
olardi qarizg`a aliw, kontrakt, arenda, qullar, mallar, bunnan basqa botanikaliq,<br />
meditsina, astronomiya, matematika, diniy tekstler jaziladi. Vaviloniya tariyxina<br />
tiyisli jeke u`ylerde jazilg`an arxiv hu`jjetler bar. Ma`selen Murash u`yinen<br />
tabilg`an arxiv hu`jjetleri Xramm arxivleri; olarda patsha jazg`an xatlar, xojaliq,<br />
saliq haqqinda jazilg`an. B.e.sh. 616-538-jillardag`i arxiv hu`jjetlerde, Assiriya<br />
ma`mleketinin`, Midiya ha`m Vaviloniya armiyasinan jen`ilip, tarqalg`ani so`z<br />
etiledi. Klinopis tekstlerde; qudayg`a siyiniw, gimnler, Shumer-Vavilon slovari,<br />
tekstler jiynag`i jazilg`an. Bunda atiz, kala planlari geografiyaliq sxemaliq karta<br />
t.b. berilgen. Vaviloniyada aspan denelerin baklaw alip barg`an. Ko`zge ko`ringen<br />
kuyash, ay, juldizlardin` ha`reketi, juldizlar aralig`i baqlap barilip jazip<br />
qaldirilg`an.<br />
Gerodot, Ksenofont miynetlerinde, Vaviloniya xalqinin` u`rip-a`deti,<br />
qalalari ekonomikasi jazilg`an.1899-1917-jillari Vaviloniyada nemis arxeologi R.<br />
Koldevey. izertlew jumislarin alip bardi.<br />
30