Ekber ONUK - Savunma Sanayii MüsteÅarlıÄı
Ekber ONUK - Savunma Sanayii MüsteÅarlıÄı
Ekber ONUK - Savunma Sanayii MüsteÅarlıÄı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
SAVUNMA SANAYİİ GÜNDEMİ<br />
55<br />
tasarlanması, tedarik makamlarının ödediği<br />
yüksek geliştirme maliyetlerini ortaya çıkarmıştır.<br />
Kaynaklarda kısıntıya gidilmesi, bir<br />
tedarik kapsamında geliştirilen bir temel<br />
yeteneğin bir başka tedarik kapsamında<br />
kullanılması sebebiyle öncelikle Yeniden<br />
Kullanım (re-use) Kavramının doğduğu bu<br />
makale kapsamında anlatılmıştır.<br />
<strong>Savunma</strong> <strong>Sanayii</strong> Müsteşarlığı tarafından, 1985<br />
yılından bugüne teknoloji transferi, teknolojik<br />
işbirliği ve Ar-Ge projeleri ile savunma<br />
sanayiine yönelik pek çok alanda altyapı<br />
oluşturma çalışmaları sonuç vermeye başlamış,<br />
bu altyapı çalışmaları, yeniden kullanılabilir<br />
bileşenler ve ürünler olarak özgün<br />
savunma sistem çözümlerinin içinde yer<br />
almaya başlamışlardır.<br />
Dünyada izlenen gelişmelerden Türk <strong>Savunma</strong><br />
<strong>Sanayii</strong> de etkilenmiş, askeri standartların<br />
maliyet yükselten etkenler olması, modern<br />
sistem çözümlerinin Hazır Ticari Ürünleri<br />
desteklemesi sebebiyle, <strong>Savunma</strong> <strong>Sanayii</strong><br />
Müsteşarlığı tarafından yürütülen projeler<br />
kapsamında, sistem bileşeni olarak Yükleniciler<br />
tarafından Hazır Ticari Ürün satın alımları<br />
artmıştır.<br />
Bu Ürünler, yerli katkı oranını düşüren<br />
bileşenler olmakla birlikte maliyet etkinlik,<br />
teknolojilerinin güncel olması ve yukarıda<br />
anılan çeşitli diğer avantajları sebebiyle sistem<br />
bileşenleri olarak kullanılmaları kaçınılmazdır.<br />
Hali hazırda projeler kapsamında tedarik<br />
edilen sistemlerin içinde Hazır Ticari Ürünlerin<br />
yüzdelerinin %40’lar seviyesine kadar<br />
yükseldiği görülmektedir. Hazır Ticari Ürünlerin<br />
yerli katkı oranını düşüren bir etken<br />
olduğu düşünüldüğünde, yerli savunma<br />
sanayinin ticari uygulama alanı olan ürünlerde<br />
üretimlerini desteklemesi gerektiği değerlendirilmektedir.<br />
Bu noktada değerlendirilmesi<br />
gereken bir diğer husus ikili kullanım (dual use)<br />
hususudur. Eğer bir ürün, son kullanıcısı<br />
sadece Türk Silahlı Kuvvetleri olmayacaksa,<br />
milli imkânlarla üretim için mutlaka desteklenmelidir.<br />
Hazır Ticari Ürünlerin yüksek miktarda Türk<br />
Silahlı Kuvvetleri envanterine girmesine<br />
rağmen hala, Hazır Ticari Ürünlerin seçim<br />
kriterlerine yönelik herhangi bir uygulama<br />
dokümanı veya bu ürünlerin yerini alacak milli<br />
ürünlerin hangi koşullarla geliştirileceğine dair<br />
bir politika belgesi henüz uygulamaya<br />
konulmamıştır. Ticari alanda da uygulaması<br />
olan ve özellikle yazılım alanında geliştirilebilecek<br />
Hazır Ticari Ürünler için bu gibi<br />
uygulama dokümanlarının destekleyici ve<br />
yönlendirici olabileceği görülmektedir.<br />
Bir diğer husus da, Hazır Ticari Ürünlerin tabi<br />
olduğu standartlar ve bu standartların<br />
belirlenme yöntemleridir. Askeri standartlar<br />
(MILSTD, STANAG) sadece tedarikçi ve son<br />
kullanıcıların katılımları ile belirlenirken, ticari<br />
standartlar, sanayinin oluşturduğu gruplarda,<br />
son kullanıcının da katılımıyla belirlenmektedir.<br />
Bu noktada Milli <strong>Savunma</strong> Bakanlığı’na<br />
bağlı tedarik makamları, yerli savunma<br />
sanayini standartların oluşturulduğu platformlara<br />
katılmaya teşvik etmelidir.<br />
Bir başka yeniden kullanım yöntemi olan Ürün<br />
Hattı Uygulaması ile yeni bir tedarik yaklaşımı<br />
önerilmektedir. Ortak ve yönetilebilir,<br />
gereksinimleri belirlenmiş ve aynı Ürün<br />
Hattı’na ait farklı ürünlerin, günümüz açık<br />
sistem mimarileri, platformdan tam bağımsızlık<br />
gibi sistem çözümlerinden yararlanılarak<br />
ortak olarak tek elden tedarik edilmesi, uygun<br />
bir çözüm olarak görülmektedir.<br />
Yeniden kullanım, hazır ticari ürün kullanımı ve<br />
ürün hattı konseptinin HAVELSAN’da özellikle<br />
GENESİS tabanlı Savaş Yönetim Sistemleri<br />
alanında ve Gemi Veri Dağıtım Sistemi geliştirilmesinde<br />
etkinlikle kullanılması, gelişmekte<br />
olan savunma sanayimiz için örnek alınacak ve<br />
ümit verici uygulamalardır.<br />
YARASA projesinde geliştirilen Görev Destek<br />
Sisteminde kazanılan ve Ürün Hattı’na esas<br />
olan sistemin, takip eden sistemlerde <strong>Savunma</strong><br />
<strong>Sanayii</strong> Müsteşarlığı’na zaman ve maliyet<br />
olarak kazanımlarda bulunduğu görülmüştür.<br />
Benzer uygulamaların, Savaş Yönetim Sistemleri,<br />
komuta kontrol sistemleri ve Ani Müdahele<br />
Botu gibi deniz platformları ve insansız<br />
hava araçlarında uygulanabileceği düşünülmektedir.<br />
Ürün Hattı Uygulamasına ilişkin uzun vadeli<br />
planların yapılamaması, son kullanıcının<br />
isteksizliği ve sanayi ile yürütülecek olan<br />
çalışmalarda sorumluluklar ve iş paylaşımına<br />
ilişkin çeşitli aksaklıkların ortaya çıkması<br />
karşılaşılabilecek temel sorunlar olarak<br />
değerlendirilmektedir.<br />
Ancak maliyet etkinlik, proje süreçlerinin<br />
kısalması, teknoloji yönetiminde getireceği<br />
kontrol, yatırım tekrarlarının önlenmesi<br />
dikkate alındığında, Ürün Hattı Uygulamasının<br />
öncelikle pilot projelerde uygulanması, zaman<br />
içerisinde de yaygınlaştırılması gerektiği<br />
değerlendirilmektedir.<br />
KAYNAKLAR<br />
ALBERT, Cecilia, BROWNSWORD, Lisa “Evoloutionary Process for Integrating COTS-Based Systems (EPIC)”, Kasım 2002<br />
<br />
BERGEY, John, CLEMENTS, Paul, COHEN, Sholom, DONOHOE, Pat, JONES Larry, KRUT, Bob, NORTHROP, Linda, TILLEY, Scott, SMITH, Dennis, WITHEY, Jim, “DoD<br />
Product Line Practice Workshop Report”, Mayıs 1998.<br />
BERGEY,John, “Basic Concepts of Product Line Practice for the DoD”Pittsburgh, PA:Software Engineering Institute, Carnegie Mellon University, Şubat 2000<br />
<br />
<br />
BERGEY K., John, COHEN, Sholom, DONOHOE Patrick, JONES, Lawrence G., “Software Product Line: Experinces from the Seventh DoD Software Product Line<br />
Workshop”, Mart 2005.<br />
BERGEY, John,CLEMENTS, Paul, COHEN, Sholom, DONOHOE, Pat, JONES, Larry, KRUT, Bob, NORTHTROP, TILLEY, Scott, SMITH, Dennis, WITHEY, Jim. “DoD Product Line<br />
Practice Workshop Report”, Mayıs 1998.<br />
BLM Architecture Summary Report, s.33 ulaşım tarihi 17 Ağustos 2006<br />
BRIGGS,John, “Reuse As A Strategy For System Acquisition”<br />
CARNEY, David J, MORRİS, Edwin J, PLACE0, Patrick R.H., “Identifying Commercial Off-the- Shelf (COTS) Product Risks: The COTS Usage Risk Evaluation”, Eylül 2003<br />
CLEMENTS, Paul “A Framework For Software Product Line Practice” Version 2.0. Pittsburgh, PA:Software Engineering Institute, Carnegie Mellon University<br />
Department of Defense Joint Technical Architecture, Sürüm 1.0. Ağustos, 1996.<br />
Department of the Navy, Department of the Navy Software Reuse Guide, Naval Information Systems Management Center, NAVSO P-5234-2, Haziran 1995<br />
Devlet Planlama Teşkilatı, e-Dönüşüm Türkiye Projesi 2003-2004 KDEP Uygulama Sonuçları ve 2005 Eylem Planı, 2005
Change language