Ekber ONUK - Savunma Sanayii Müsteşarlığı

SAVUNMA SANAYİİ GÜNDEMİ
63
değiştirilerek rekabetçi bir yapıya kavuşturulmuştur.
Türk Savunma Sanayiinde Ar-Ge, Ürün
Geliştirme ve TÜBİTAK
SSM, yeni ve özgün savunma sanayii ürünlerinin
ülke ihracatında oynayacağı rolü 2009-
2016 stratejik planında tespit etmiştir. Bu
konularda destek vermeyi de öngören ilk
adımlarında, teknoloji geliştirilmesine destek
vermiştir. Fakat, 2012 yılında hazırlanan yeni
stratejilerde bu adımdan vazgeçen SSM,
doğrudan “yeni ürün geliştirme” projelerine
destek vermeye başlamıştır. Bu konudaki
formül şudur: SSM, TSK’nın öngördüğü veya dış
pazarda da iş yapacak ürünleri geliştirme
görevini kabiliyetli şirketlere dağıtmakta,
ortaya çıkan ürünleri TSK, Test, Ölçme ve
Değerlendirme Tugaylarında denemekte,
başarılı bulduklarını tedarik yolunu seçmekte,
diğerleri için ise geliştirme önerilerini
sıralamaktaydı. Böylece Türklerin savunma
ürünü geliştirme süreci, sürekli yeni ürünlerin
ortaya çıkarılmasını sağlamakta; TSK’nın ise
“şimşek gibi bir ordu” imajını pekiştirmekte idi.
SSM’nin yanı sıra TÜBİTAK ise, araştırma ve
geliştirme alanında Türkiye’nin son yıllarda
yaptığı atılımlarda öncülük etmiştir. Teknoloji
ve ürün geliştir-mede sağladığı teşviklerle
TÜBİTAK, savunma sanayiinin en büyük
destekçi kurumlarından olmuştur. 2011’den
itibaren SSM ve TÜBİTAK yeni bir işbölümü
yapmış; SSM, Ar-Ge desteği sağladığı
“teknoloji geliştirme” görevini TÜBİTAK’a
devretmiştir. Buna karşılık TÜBİTAK ’ta bir
zamanlar el attığı seri üretim işlerine
girmemeye; ancak geliştirdiği teknolojilerin
ticari olarak üretilmesini sanayiye bırakmaya
başlamıştır.
2005-2010 aralığında yan
sanayiye en az %20 pay
verilmesini zorlayan sistem,
2011’den başlayarak daha fazla
iş payının aktarımını
öngörmüştür. 2023 itibariyle
ana müteahhitler aldıkları işin
takriben %50’sini Türk şirketleri
ile paylaşmak zorundadır.
Türk Savunma Sanayiinin Belirgin Özellikleri
Sayın Başbakan,
TC’nin Cumhurbaşkanlarından Turgut Özal’ın
ileri görüşlülüğü ile 1980’lerde kurulmuş olan
Türk Savunma Sanayii, dünya pazarında
aşağıdaki ayırıcı özellikleri ile diğer ülke
savunma sanayiilerinden ayrılır:
Türk Savunma Sanayii Şirketleri güvenilirdirler.
Türkler verdikleri sözü tutan işadamlarıdır.
Yazılı kontrat önemli olmakla birlikte,
verilen söz ülke sanayicisinin namusudur.
Garanti süresinden çok sonra, uzun yıllar
sonra, eskiyen sistemleri sorun çıkardığında
müşterinin yanında olur ve soruna çözüm
bulmaya çalışırlar. Bunu, Müşterinin
aleyhine ve kısa zamanda para kazanıcı bir
eyleme çevirmek yerine, “önce yardımcı ol,
sana güvensin; iş sonra zaten gelir!” anlayışı
ile yaparlar.
Türk sanayicileri yüksek ahlaklıdır! Bu
şirketlerin girdiği pazarlarda vergi verenler,
Türk Şirketlerinin çevrelerinde yarattıkları
ahlak kültüründen olumlu anlamda
etkilenir.
Türk savunma sanayicileri inatçıdır; hiçbir
koşulda vazgeçmezler! Cesurdurlar. Risk
almayı severler.
Türk savunma sanayicileri girdikleri pazara
yerleşir; yerlileşirler… Bu raporun yazarları
olarak bizleri en çok etkileyen hususlardan
birisi de bu olmuştur. Yüksek milliyetçi
duygulara sahip olan Türkler, bir pazara
yerleşirken bencil davranmaz; mutlaka
güçlü yerel ortaklar bulur; kendileri de o
ülkenin vatandaşı imiş gibi bir ruha
bürünürler.
Türkler daha fazla kazanmanın yolunu,
ortağına da kazandırmaktan geçtiğini
bilirler. Bu nedenle, Türk şirketleri ile iş
yapmanın cazibesi giderek yayılmaktadır.
Türklerin yüksek özgüveni, iş becerisi ile birleşmiştir.
1980’li yıllardan itibaren Üniversitelerin
en parlak öğrencilerini daha
öğrenci iken kendilerine bağlayan savunma
sanayicileri, bunun semeresini Şirketlerine
sadık, genç, yaratıcı çalışanlara sahip
olmakla almaktadırlar.
Türk sanayicileri mütevazıdır! Tevazu, Türk
kültürünün bir parçası olmakla birlikte Türk
sanayicileri Türkiyenin son yirmi yılda
parlayan yıldızının şımartıcı etkisine
kapılmamış; muhatapları karşısında daima
saygılı ve mütevazı olmuşlardır.
Türk Savunma Sanayii ve KOBİ’ler
Sayın Başbakan,
Türkler, savunma sanayiini geliştirirken önce
ana müteahhitlerin filizlenmesini sağlamış;
daha sonra bu müteahhitlerin hızını artırmak,
riski paylaştırmak ve yerel sanayii de geliştirmek
için verdikleri ihalelerden belirli
payların yan sanayiye aktarılmasını sağlamışlardır.
2005-2010 aralığında yan sanayiye en az %20
pay verilmesini zorlayan sistem, 2011’den
başlayarak daha fazla iş payının aktarımını
öngörmüştür. 2023 itibariyle ana müteahhitler
aldıkları işin takriben %50’sini Türk şirketleri
ile paylaşmak zorundadır.
Bu konudaki ilk çabalar, ana müteahitlik
görevini üstlenen şirketlerin, üretim ağırlıklı iç
yapılarında dirençle karşılaşmış; temel
yetenekleri bünyede tutup, detay üretim
işlerini yan sanayiye aktarmak yerine pahalı
makine yatırımlarını bünyelerine yapmışlardır.
Buna kalite ve üretim kültüründen yoksun olan
bazı yan sanayi firmalarının varlığı da sebep
olmuştur. Ancak, SSM’nin teşvik ve zorlamaları
ile yan sanayide son on yılda olağanüstü
gelişmeler sağlanmıştır.
Devletin sanayi ile işbirliğine en iyi örneklerden
birisi de 2013’lerde kurulan Türk Savunma
Sanayii Akademisidir (TÜSSAK). SSM, Savunma
İmalatçıları Derneği (SaSaD), OSTİM, KOSGEB
işbirliği ile kurulan Akademi, savunma
sanayiinin ihtiyaç duyduğu yetenek dallarında
şirketlerin personeline eğitim vermekte ve
sertifikalandırmaktadır. Çok geniş olan müfredat
konuları arasında kaynakçılık, CNC operatörlüğü,
ağır iş makineleri operatörlüğü, kalite
kontrol uzmanlığı, test uzmanlığı, kalibrasyon,
ERP vs. gibi olağanüstü sayıda konu bulunmaktadır.
SSM, şirketlerin personelinin bu
akademiden sertifika almasını şart koşmuştur.
Böylece geçen on yılda, gerek ana müteahitler
ve gerekse yan sanayide ortak bir savunma
sanayii üretim kültürü oluşmuştur. Bu kültüre
sahip olan OSTİM firmalarının artması,
özellikle bu şirketlerin gerek Türkiye’de gerekse
yurtdışında bu şirketlere ilave iş olanakları
sağlamıştır.
V. Tekrarlamakta Yarar Olan Hususlar; Ya Da
“sonuçlar”
1. Türk Devleti, Hükümeti ve Ordusu ile Türk
Savunma Sanayiinin arkasındadır.
2. Güçlü bir Ordu, beraberinde birçok siyasi
ve ekonomik avantaj getirmektedir.
3. TSK, Türk Savunma Sanayiini kendi stratejik
gücü olarak kabul etmekte, her
türlü çalışmayı birlikte yapmaktadır.