You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
✩ <strong>Sanat</strong> <strong>Cephesi</strong><br />
Bilimle sanat homojen bir kültürün fenomenleridir. O zaman tüm farkl›-<br />
l›klara karfl›n ortak bir üslup arac›l›¤›yla kendilerini belli etmek zorundad›rlar.<br />
Ne var ki, kiflilik sanatta belirleyici ö¤e olarak kal›rken, günümüzün geliflmifl<br />
do¤abilimleri, yarat›c›lar›n›n ulusal, tarihsel kültürel özelliklerini ortadan<br />
kald›rmaktad›r. Ama yine de aralar›nda bir üslup birli¤i bulunmaktad›r.<br />
Bu durumda 19. Yüzy›l klasik fizi¤i ile elefltirel gerçekçi edebiyat›n geliflmesi<br />
s›ras›nda, ikisi aras›nda bir içsel yak›nl›¤›n bulundu¤u ileri sürülebilir. Çünkü<br />
her ikisi de, do¤adaki ya da kiflisel ve toplumsal yaflamdaki karmafl›k fenomenleri<br />
belirleyen ortak ve basit nedenleri mant›ksal yönden araflt›rmaktayd›.<br />
20. Yüzy›l›n yeni fizi¤i, Görelilik Teorisi ve kuvantum mekani¤i aç›k<br />
seçik olmay› önemsemeyerek, gözlemlenen fenomenlerdeki dolays›z gerçekli¤in<br />
gerisine s›zm›fl ve böylece “sa¤duyu”dan kopmufltur, içsel biçimi arayan<br />
cans›z do¤adaki ya da manzaradaki geometrik içeri¤i meydana ç›karan yeni<br />
resim sanat›, bir Cezanne ya da Picasso’nun resim sanat›, yeni fizi¤e denk<br />
düflmektedir. Her ikisi de Do¤alc›l›ktan kesinlikle yüz çevirme anlam›na gelmektedir.<br />
Bilimle sanat›n içsel birli¤ini, dünyay› yarat›c› bir biçimde kavraman›n<br />
çeflitli biçimlerinin birli¤ini görünürdeki kargaflada sakl› bulunan uyumu kazanman›n<br />
de¤iflik biçimlerinin birli¤ini benimsemek çok genifl kapsaml› bir<br />
olgudur. Bu durum, “fizikçilerle lirikçiler”in karfl›laflt›r›lmas›ndan do¤an yapay<br />
sorunu ortadan kald›r›r ve bilimdeki sözümona insanc›l olmayan durumun<br />
afl›lmas›na neden olur. Bilimsel-teknik ilerleme ça¤›nda bilimsel yaratman›n<br />
tüm zenginli¤ini kavramak, duymak çok önemlidir. Eksikli¤i bilim<br />
adam›n›n yeteneksizli¤i ve güçsüzlü¤ü anlam›na gelen estetiksel duygular bilimsel<br />
yaratmay› teflvik etti¤inden, bunun yararc› bir önemi de vard›r.<br />
Öte yandan bilimle sanat›n bir birlik oluflturmas›, sanat›n ça¤dafl “bilimsel”<br />
toplumdaki rolünün artmas›, toplumsal ifllevinin ve öneminin güçlenmesi<br />
anlam›na gelmektedir, insanl›k tarihi bilimle sanat›n birlikte yükseldikleri<br />
dönemlere tan›k olmufltur. Bu dönemlerden biri de Rönesans’t›r. Daha sonra<br />
birbirlerinden uzaklaflan bilimle sanat günümüzde, art›k bir araya gelmeyeceklermifl<br />
gibi bir kan›n›n do¤mas›na neden olmaktad›rlar. Ancak yukar›da<br />
belirttiklerimizden, bütünlük içindeki ça¤dafl estetik nedeniyle t›pk› Rönesans<br />
dönemindeki gibi sanat ve bilimde yeni bir birleflmenin beklenmekte oldu¤u<br />
sonucu ç›kmaklad›r.<br />
Estetikle Etik ayr›lmaz bir biçimde birbirlerine ba¤l›d›rlar. Bilimin estetiksel<br />
de¤erlere dayand›r›larak insanc›l duruma getirilmesi, do¤rudan do¤ruya<br />
etiksel bir önem tafl›maktad›r.<br />
Yak›n toplumsal fenomenler olarak bilimle sanat birbirleri üzerinde dolayl›<br />
ve dolays›z etkilerde bulunurlar. Daha önce de¤inilen üslup aç›s›ndan<br />
birlikleri, bu etkileflimin bir d›flavurumudur. Bu etkileflimin di¤er yönleri ise,<br />
120
Change language