You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
✩ <strong>Sanat</strong> <strong>Cephesi</strong><br />
lesine karfl› sorumluysa, sanatç› da insanl›¤a ve sanat›na karfl› sorumlu. öyle<br />
akflama kadar içece¤im, zevk peflinde koflaca¤›m, efendim Orhan Veli’nin dedi¤i<br />
gibi “rak› fliflesinde bal›k olaca¤›m” ondan sonra da sanat olacak. Ve bu<br />
yüzden de Fikret Mualla’n›n hayat› bir yerde ac›kl›d›r, bir yerde utanç vericidir<br />
sorumsuz oldu¤u için. Bir yerde sanat›n› da etkilemifltir bu iradi zaaflar,<br />
içkiye tutkunluk ve resimlerinde de ayn› zaaf, ayn› sendeleme görülmektedir.<br />
Malzeme seçmesi ona göredir, gayet rasyonel malzemelerle resim yapm›flt›r,<br />
ç›rp›flt›rmalardan ibarettir, bir ilkokul talebesinin temrininden/ödevinden fark›<br />
yoktur. Renkli renkli k⤛tlar üzerine resim yapm›flt›r ama ne yaz›k ki bugün<br />
Türkiye’deki bu modac› sanat çevreleri, sanat borsas› bunu sömürüyorlar.<br />
Daha evvel niye sahip ç›k›lmad› bu adama? Onu alkolizmden kurtarma<br />
yollar› niye aranmad›? Bu bir spekülasyondur ve maalesef Fikret Mualla’n›n<br />
ne resmini be¤enirim ne de yaflam›n›.<br />
Gelelim Abidin Dino’ya. Abidin Dino bizim ilk örnek ald›¤›m›z hocalar›m›zdan<br />
biridir.<br />
Nas›l ki devrimci sanatç›lar›n ilk örnek ald›¤› flair-yazar Nâz›m Hikmet<br />
gibi ustalarsa resimde de Abidin Dino buydu. Meselâ, köylülerimize ait çok<br />
güzel olumlu resimler yapm›flt›r. Çok dinamik resimler yapm›flt›r halka dönük.<br />
Paris’e gitti¤inde bu tarz›n› yitirmedi fakat sonra sonra, zaman geçtikçe<br />
alafranga üsluplara kendini kapt›rd›. Kapitalist Bat›’n›n kültürünü özümsedi,<br />
ulusal motiflerini resimde hemen hemen yitirdi diyebilirim. Bugün ne yaz›k<br />
ki Abidin Dino’ya en çok sahip ç›kan Türk burjuvas›, Türk sermaye çevreleridir.<br />
O bir sergi açt›¤› zaman büyük sanat holdingleri ve sermaye çevreleri<br />
resimlerini kap›fl kap›fl eder, sergilerine gayet büyük reklamlar yaparak afifllerler,<br />
genifl halk kesimlerine empoze ederler. Çünkü Abidin Dino sanatta soyuta<br />
–abstreye- kaçm›flt›r, kapitalist Bat› kültürünün etkileri içersine girmifltir.<br />
Ve bu yüzden Abidin abimize k›rg›n›m.<br />
Bedri Rahmi’ye gelince… Bedri Rahmi için derler ki: “Bizim halk sanat›na<br />
ilk defa parmak basan, halk sanat›na resmi sokan, halkç› bir ressamd›r”.<br />
Hatta devrimci diyenler de var. Hâlbuki Bedri Rahmi bir burjuva entelektüelidir,<br />
fikir yap›s› itibariyle ondan ötesine gidememifltir. Taa 1955’te ben ‹zmir’de<br />
iken (Isparta-Senirkent ‹lçesinde kardeflim S›rr› Öztürk’ün yönetiminde<br />
yay›mlanan) Kök 3 adl› bir dergide onun için flöyle yazm›flt›m: “Bedri Rahmi<br />
halk sanat› yapm›yor halk sanat›n› sömürüyor.” fiöyle ki rastgele bir insana<br />
köylünün nak›fll› çar›¤›n›, heybesini, kilimini tak›p tak›flt›rmakla, rastgele<br />
bir insana köylü k›yafeti giydirmekle halk resmi yap›lmaz. Halk resmi yapmak<br />
demek, halk› içten tan›mak demektir. Halk›n dram›n› kavramak demektir.<br />
Halkla bütünleflmek, halk olmak demektir. Halk›n ac›s›n› tatmak, düflünce<br />
ve duygu olarak özümsemek demektir. Ondan sonra onun resmini nas›l<br />
74
Change language