Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Sanat</strong> <strong>Cephesi</strong> ✩<br />
etti. Dersim çok kültürlü bir co¤rafya, ne Türk ve ne de Kürt co¤rafyas›na benzer,<br />
‘etno-dinsel’ bir üst kimlik oluflumu mevcut, tarihsel alg› biçimi de buna<br />
göre flekillenmifl. Her iki co¤rafyayla bir araya gelebildi¤i gibi, ayr›flmaktad›r<br />
da. Hapishanelerdeki Dersim insan kifliliklerine bakt›¤›nda da bunu görmek<br />
mümkün. Dersimli insan›n alg› dünyas›n›, mevcut modern kavramlar›n flekillendirdi¤i<br />
inanc›nda de¤ilim. Geçmifl tarihsel izleri, bu sözlü gelenek arac›l›¤›<br />
ile çok canl› tutmakta. Asl›nda bu Anadolu’nun tamam›nda mevcut ancak orada<br />
daha belirgin, daha keskin gibi geliyor bana. Modern kavramlar›n etkisi, genelde<br />
ülkemizin solunu kendi damarlar›ndan koparm›flt›r. Halk› dinlemeyen,<br />
ideolojik kavramlar›n› halka dayatan bir üst merkezci alg›lay›fl var. Kendi militan<br />
kitlesini dahi dinlemeyen bir solculu¤un halk› alg›lamas›, yafll› atalar›na<br />
sorup, onlar›n yaflananlardan neler hissettiklerine kulak vermesi mümkün mü?<br />
Ulus eksenli ayd›nlanmayla sorunu olan biriyim, bu sebeple ‘ulus merkezli’<br />
dizgenin, bu dizgenin ma¤duru s›radan insan› tercih ediyorum.<br />
Yaflam›ma etkisine gelince, ailemin bütün kuflaklar› devletin ma¤duru oldu,<br />
öldürüldü, sürüldü, a¤abeylerim hapisler yatt›. Hapisten ç›kt›¤›mda gidecek<br />
bir evimin dahi olmad›¤›n› fark ettim, köylerimiz boflalt›lm›fl. Cezaevi kap›s›n›n<br />
önünde kala kald›m. Bizim Dersim’de her fleyin bir mekan› vard›r.<br />
Düzgün Baba’n›n yeri, Düzgün da¤›ndaki kayal›k, Sultan Baba, Oria H›d›r gibi<br />
ziyaretlerin mekan› var, mekans›z tek kutsal fley H›z›r’d›r. H›z›r’›n at› dahi<br />
nefestir, uçar, her yerde görülebilir, ancak onun da¤larda dolaflt›¤›na inan›rd›m.<br />
‹nsan mekans›z b›rak›lm›fl, nefes de¤iliz ki, rüzgâra kar›flal›m, insan›z<br />
ve mekan›m›z› ar›yoruz. Hayalet gibi insanlar gördüm, vard›¤›m her kap› a¤l›yordu<br />
mekan›n› yitirdi¤i için. Bu mekans›zl›¤› en fliddetli yaflayanlardan biri<br />
de annemdi. Altm›fl befl yafl›nda, do¤up büyüdü¤ü, ac›lar›n› kabullendi¤i<br />
mekan›ndan kopar›lm›fl ‹stanbul flehrine göç etmifl, orada yeni bir dil ö¤renmifl,<br />
ama ruhunu ar›yordu. ‹nsan mekân›n› yitirince, galiba büyük bir yok olma<br />
yafl›yor. Ben kendi yok olmufllu¤um ile annemin yok olmufllu¤unu bir araya<br />
getirdim ve yitirilmifl bu dünyay› kendi içimde yeniden var ettim. Tan›d›-<br />
¤›m, duydu¤um, sevdi¤im insanlara yeniden ruh verdim. Sana kadar dahi geldiler,<br />
demek ki yafl›yorlar diyorum, demek ki var›z ve dünyay› merhamete ça-<br />
¤›r›yoruz.<br />
T. U.: Konuyu pekifltirmek için devam edeyim. Sen bir y›k›m›n yafland›¤›<br />
bir toplumun geçifl kufla¤›s›n. Y›k›m› yaflayanlar›n ac›s›n› savafl›m›n›<br />
dinlemiflsin. Kendinde hissetmiflsin. Bu Dersim’e özgü bir fley de¤il yaln›zca.<br />
Di¤er birçok halk, grup benzeri savafl›mlar sonunda benzeri süreçleri<br />
yaflam›fl. Bugün dünya genelinde bakt›¤›nda y›k›m› yaflam›fl toplumlar›n<br />
sonras›nda yetiflen gençlerinin duygular› nas›ld›r? Öfkeli mi, ac›l› m›, kab›-<br />
na s›¤mayan ya da ayk›r› m›? Dersim özelinde bakarsak önce 38 Katliam›<br />
53
Change language