You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
✩ <strong>Sanat</strong> <strong>Cephesi</strong><br />
Gelecekteki sanat araflt›rmalar›n› bu tür düflüncelere dayanan bir bilim<br />
olarak tasarlamaktay›m. Ancak enformasyonun de¤erini göz önünde bulunduran<br />
bir enformasyon kuram›n›n henüz haz›rlanmad›¤› da belirtilmelidir.<br />
Bugün böyle bir teoriye-özellikle Biyolojide-duyulan gereksinim gözden kaçmamaktad›r.<br />
Enformasyon kuran›mdan tamamen ba¤›ms›z olarak ve kuramsal Biyolojiden<br />
önce, yap›sal bir gözlemleme biçimi edebiyat araflt›rmalar›na uygulanmaktad›r.<br />
Yeni bilimsel estetik henüz bafllang›ç dönemindedir, ama verimlili¤i<br />
bugünden belli olmaktad›r.<br />
Tüm bunlardan, sanat araflt›rmalar›n›n gerçek bir bilim olmas› gerekti¤i<br />
sonucu ç›kmamaktad›r. Onun görevi, sanat yap›t›n›n Nas›l ve Niçin’ini araflt›rmak,<br />
estetiksel de¤er yarg›lar›n› desteklemek ve “be¤eni yarg›lar›n›” d›fllamakt›r.<br />
Zaman zaman ilgili yay›n organlar›nda belirtilen kimi görüfllere karfl›l›k,<br />
sanat araflt›rmalar›n›n ve esteti¤in ça¤dafl bilime yaklaflmas› hiç de bir çeflit<br />
indirgemecilik anlam›na gelmemektedir. Tümleyicilik ilkesi burada geçerli-<br />
¤in yitirmektedir. <strong>Sanat</strong> yap›t› bilimsel yönden araflt›r›ld›¤› zaman duygusal,<br />
estetiksel bütünlü¤ünden yoksun kalaca¤›na iliflkin tasar›m yanl›flt›r. Tam tersine,<br />
de¤eri verilerek yap›lan yap›sal bir araflt›rma genellikle yap›t›n umulmad›k<br />
özelliklerini meydana ç›kar›r ve alg›lanmas›n› kuflkuya yer b›rakmayacak<br />
duruma getirir. Ça¤dafl esteti¤in kurulmas›, estetiksel yarg›lar›n anl›ksal ve<br />
duygusal yönden k›s›tland›r›lmas› de¤il, tersine zenginlefltirilmesi demek<br />
olan sanat fenomeninin gerçekten bilimsel olarak ayd›nlat›lmas›na yol açar.<br />
Puflkin’in dedi¤i gibi, “cebirde uyumu denemek” de¤ildir söz konusu olan,<br />
sanatsal uyumun özünü tüm yönleriyle meydana ç›karmakt›r. <strong>Sanat</strong> araflt›rmalar›n›<br />
do¤a araflt›rmalar›ndan ay›rma çabalar›, kan›ma göre, insanl›¤›n kültürel<br />
yönden geliflmesinin belirleyici yönsemelerine ters düflmektedir. Ça¤dafl<br />
bir sanat araflt›rmac›s› kabu¤una çekilmeyi ve sözümona insanc›l, bilimsel her<br />
bilgiye kapal› bir sanat›n yald›zl› belirsizli¤ini mufltulamay› düflünmez. Gerçeklikte<br />
bilim göz ard› edilememektedir; sanat da kesinlikle gerçek bilimsel<br />
araflt›rmalar›n konusu durumuna gelecektir. Sonuçta bu durum sanatta bir<br />
yükselifle, toplumsal etkilili¤inin artmas›na ve ayn› zamanda bilimin insanc›llaflmas›na<br />
yol açmak zorunda kalacakt›r. Yeni bir Rönesans yaklaflmaktad›r.<br />
* Bu yaz› O¤uz Özügül taraf›ndan tercüme edilerek Us Yay›nevi taraf›ndan 1991 y›l›nda yay›nlanan<br />
Bilim ve <strong>Sanat</strong> Üzerine adl› kitab›n 36-45 sayfalar›ndan al›nm›flt›r. Yaz› O¤uz Özügül’ün<br />
izniyle <strong>Sanat</strong> <strong>Cephesi</strong> - Sosyalist Gerçekçi <strong>Sanat</strong> Dergisi Yay›n Kurulunca yeniden redakte<br />
edilmifltir.<br />
122
Change language