çocukluk çağında kronġk florozġsġn kardġyak etkġlerġ - Süleyman ...

Kronik olarak flora maruz kalan hayvanlarda nitrik oksit üretiminin arttığı
gösterilmiştir (75,76). Yapılan çalışmalarda floridlerin intrasellüler kalsiyum miktarını
arttırması ve bunun da iki yolla (hem direkt olarak nitrik oksit sentetaz enzimini
indükleyerek hem de cGMP aracılığıyla yine bu enzimi aktive ederek) nitrik oksit
düzeyini yükselttiği saptanmıştır (77–79).
Farelere 6 ay boyunca 67–71 mg /kg/gün sodyum florid verilmesi ile miyokartta
mineralizasyon gözlenmiş ve bazı dişi farelerde miyokardiyal dejenerasyona
rastlanmıştır (80). Sodyum florid verilen tavşanlarda da miyokartta histolojik
bozulmalar ve EKG değişiklikleri saptanmıştır (81). Bir çalışmada içme sularıyla
yüksek oranda floridlere maruz kalan farelerin kalp dokularında miyosit nekrozu,
fibrinolizis, sitoplazmada yaygın vakuol oluşumu, nükleuslarda ayrılmalar ve
interstisyal inflamatuvar hücre infiltrasyonu saptanmıştır (82). Bu bulgular daha önce
yapılan çalışmalar ile uyumlu bulunmuştur (80,81). Doğal ortamlarında yüksek düzeyde
floridlere maruz kalan koyunlar üzerinde yapılan elektrokardiyografik çalışmada sinüs
bradikardisi ve PR mesafesinde uzama tespit edilmiştir (83). Bu bulgular Takamori ve
ark.‟nın (84) endemik florozis bulunan bölgelerde yaşayan Japon halkı üzerindeki
çalışması ile benzerlik taşımaktadır.
Çin‟in içme sularında yüksek florid bulunan bölgelerinde (4,1–8,6 ppm) yaşayan
iskelet florozisli bireylerinde kontrol grubuna (içme suyunda 0,1–0,6 ppm florid) göre
anlamlı oranda fazlaca elektrokardiyografik değişiklikler saptanmıştır. Xu ve ark.‟nın
(85) yaptığı bu çalışmada EKG bulguları (sinus ritim düzensizlikleri, sinüs bradikardisi,
düşük voltaj, ST ve T dalga değişiklikleri) bildirilmiştir. Aşırı flora maruz kalmış metal
endüstrisi işçilerinde sinüs aritmisi ve/veya bradikardisi ile değişik ileti bozuklukları, T
dalga değişiklikleri, prematür atriyal atımları ve miyokardiyal iskemi bulguları
saptanmıştır (86). Bildik ve Çamas (87), florozisin değişik karaciğer enzimlerine etkisini
ve iyot metabolizmasına etkisini koyun deneylerinde incelemişlerdir.
Bir çalışmada farelerde tiroid bezinin etkilendiği saptanmış ve bunun flor alımı ile
doğru orantılı olduğu, florun tiroid bezine yüksek afinitesi olduğu gösterilmiştir (88).
Tiroid bezindeki yüksek derecede flor birikiminin, kronik florozisli hastalarda T3 ve T4
hormon seviyelerinin azaldığı gözlenmiştir. Kanda proteine bağlı iyot ile T3 ve T4
seviyelerinin azalması metabolik hızı %30–40 oranında azalttığı tespit edilmiştir
(88,89). Bir köpek deneyinde, kronik florozisli köpeklerde sinüs bradikardisi, P-Q
12