çocukluk çağında kronġk florozġsġn kardġyak etkġlerġ - Süleyman ...

gözlenmiştir. Ayrıca serum TSH oranı da kontrol grubundan belirgin yüksek
saptanmıştır. Bu sonuçlar, yüksek iyot ve florun insanlarda hipotroidiye neden
olabileceğini düşündürmektedir. Ayrıca aynı çalışmada, idrar flor düzeyinin vücuttaki
flor düzeyindeki değişiklikleri belirlemede önemli olduğu da saptanmıştır.
Hipotiroidinin kardiyovasküler sistemdeki etkileri, sinus bradikardisi, 24 saatlik
ambulatuar holter incelemelerinde ortalama ve maksimum kalp hızında azalmaya sebep
olmasıdır (173). Hipotiroidinin kardiyovasküler sistemde etki ettiği en kesin olarak
bilinen ilk bulgu kalp hızındaki düşme ve atriyoventriküler ileti bloklarıdır (174).
Miyokard kasılma gücünde kayıp, ejeksiyon fraksiyonunda azalma, diyastolik
fonksiyonlarda bozulma, bazen kardiyak atım hacminde azalmaya sebep olmakta ve
nadir olgularda kalp yetersizliğine neden olabilmektedir (175). Tiroid hormon
eksikliklerinde nadiren perikardiyal effüzyon da saptanabilmektedir. Tiroid hormon
eksikliği total ve LDL kolesterolde artışa ve HDL kolesterolde azalmaya neden
olmaktadır (176).
Çalışmamızda ağır florozisli olguların serum T4 seviyelerinde kontrol grubuna
göre istatistiksel olarak anlamlı bir düşüklük saptandı. Ağır florozisli olgularda T4
seviyesi düşük olmasına rağmen kalp hızında istatistiksel olarak anlamlı bir fark
saptanmadı. Bunun olası sebebi, olgulardaki T4 seviyelerinin normal referans aralığında
olması dolayısıyla bulgu vermemesi şeklinde yorumlanabilir.
Karaciğer, metabolizmanın merkezi kontrol organıdır. Serum AST, ALT ve LDH
karaciğer dokusundaki önemli enzimlerdir (177). Yükselmeleri karaciğer hasarına işaret
edebilir. Akdoğan ve ark. (178), tavşanlarda akut florozis etkisine bağlı AST, ALT ve
LDH düzeylerinde düşüş gözlemişlerdir. Araya ve ark. (179), florozisli sığırların AST
ve ALT aktivitesini önemli derecede yüksek bulmuşlardır. Aynı şekilde Sel (180),
florozis belirtisi gösteren koyunlarda LDH aktivitesinin düştüğünü tespit etmiştir. Daha
çok karaciğer fonksiyonları ile ilişkili olan bu enzimlerin üçünde de kontrole göre artış
görülmüştür. Bu enzim aktivitelerindeki artış, karaciğerde olası bir hasarın işaretidir.
Akdoğan ve ark. (178) sadece LDH aktivitesinin istatistiksel olarak anlamlı bulunmasını
doz ve maruziyet süresi ile ilişkilendirmiştir.
Çalışmamızda AST, ALT ve ALP düzeyleri kontrol grubundan farklı değildi.
Bunun sebebi yukarıdaki çalışmalardan farklı olarak flor alımının içme suyuyla daha
ufak dozlarda ve daha uzun sürede olması ile açıklanabilir.
42