Yukarılara doğru güverc nler g b kanat çırpalım ve çok ... - Yeni Ümit

Muhammedî kitabı işte tam bu sırada ve şartların Müslümanlar
için böyle ağırlaştığı bir ortamda milletin mânevî
değerlerini ve dinî düşünceyi koruma adına yazıldı.
Kitap, Çağatay Türkçesinde, Arap alfabesiyle önce müsvedde
olarak kâğıt evraklara yazılmış, sonra temize aktarılmıştır.
Müellifin hüsnühat sahibi olan oğlu Muhammedyâr
sonradan o defterlerden iki ciltli bir kitap oluşturmuştur.
Tarih-i Muhammedî’nin basımında bu iki ciltli elyazması
esas alınmış; ancak basım aşamasına ulaşıncaya kadar 30 yıldan
fazla saklanmıştır. Matbaa, fotokopi ve daktilo makinelerinin
kontrol altında tutulması sebebiyle de basılamamış,
çoğaltılamamıştır. Güvenilir bir hattatla anlaşarak, yedek
nüsha oluşturma girişiminde bulunmuşlar; ama müellifin
1976’da vefat etmesinden sonra bu iş yarım kalmıştır. Geniş
kitlelere hitap edebilmesi için eserin Kiril alfabesine aktarma
teşebbüsleri olmuş; ancak bu da mümkün olmamıştır.
Müellifin vefatından hemen sonra, bu elyazması esere
ve Sağunî’nin kütüphanesine Özbekistan İlimler Akademisi
talip olmuş; fakat vârisleri bunu kabul etmemişler.
Zorla almaya kalkışırlar korkusuyla oğlu Kutlukhan Bey
teneke kutu yaptırarak kitabı ve diğer el yazılarını içine koyup,
avlunun bir kenarında toprağa gömmüş. Her yağmur
yağdığında, tedirgin olmuş, gece yarılarında toprağı kazarak
gömülenlerin ıslanıp ıslanmadığını kontrol etmiş, daha
sonra topraktan çıkararak un çuvalları içinde de saklamış.
1988 yılında bir gün evin salonunda uyuya kalmış olan
Kutlukhan Bey sertçe bir sesle uyanmış. Bakmış ki, babasının
duvarda asılı olan portresi hemen başının yanına düşmüş,
ağır resim çerçevesi divana saplanmış, başı kıl payı
kurtulmuş. O bunu, kitap için harekete geçme zamanına
bir işaret olarak kabul edip, kitabın basımı için çalışmaya
koyulmuş. Gece yarılarından sabahlara kadar sürekli çalışarak
eseri Kirilceye aktarmış ve basıma vermiş. Bu işi yaparken
hiçbir yorgunluk ve bıkkınlık hissetmemiş, aksine
sahifeden sahifeye, başlıktan başlığa geçerken inanılmaz
bir zevk ü şevke kapılmış. Bu işi yaparken eşi Merhametay
Osmankızı da kendisine destek olmuş.
Kitap baskı aşamasına geldiğinde Özbekistan’da şartlar
müsait olmadığı için bir Eston-Amerikan firması olan
“Bulak” yayın şirketiyle anlaşma yapılarak yayın evinin
Taşkent’teki şubesi tarafından Özbekistan’da 80 bin adet
bastırılmış. Basımdan sonra depolama ve dağıtım işi de
vârislerine düşmüş. Kutlukhan Bey yayın şirketiyle anlaşarak
evini depo, kendini de depo müdürü yaptırmış. Kitapları
garaja ve evin odalarına depolamış, sonra da gizlice
dağıtmaya başlamış. Kısa süre sonra Özbekistan devlet televizyonunda
eser hakkında bir söyleşi olmuş. Vârisler kısa
bir istişareden sonra, “sırrımız” artık fâş olmuşken gizlenmekte
fayda yok diyerek kendilerini ilân etmişler. Büyük
ilgi toplayan bu eser dört defa neşredilmiş, ayrıca Kazakçaya,
Tacikçeye ve Uygurca'ya da tercüme edilmiş. Şimdi ise
Özbekçe beşinci baskısının hazırlıkları yapılmaktadır.
Tarih-i Muhammedî adlı kitap, adından da anlaşılacağı
üzere Peygamberimiz’in hayatını anlatmaktadır. Şüphesiz ki
İslâm’ın 1400 küsur yıllık tarihi boyunca Efendimiz’in (sas)
hayatı ve faaliyetleri konusunda çeşitli dillerde muhteşem bir
külliyat oluşmuştur. Ancak bu eser, fıkhu’s-sire türündendir.
Yani tarihî hâdiseler anlatıldıktan sonra yer yer onlardan çıkarılacak
derslere de temas edilmiştir. Müellif, Hz. Peygamber’in
ümmeti olduğunu ikrar eden herkesin kendi ana-babasını tanıdığı
gibi Peygamber Efendimiz’i tanıması gerektiği inancından
hareketle bu eseri kaleme almıştır. (Sağunî, Tarih-i Muhammedî, s.
11). Eser ihlâsla yapılmış bir “salih amel” ürünü, Resulü Ekrem
sevgisiyle yoğrulmuş bir kalbin semeresidir. Müellifin
eserin Hâtime kısmında yapmış olduğu duada söylediği “Ey
fazl u kerem Sahibi, Rahman u Rahim sıfatlı, esirgeyen Rabbim!
Bu kitapta adı geçen iyi kulların hürmetine, ben garip
kulunu yalancı çıkarma, okuyucuların günahlarını bağışla, onları
belalardan esirge, imanlarını koruyarak ahiretlerini âbâd
eyle. Benden sonra evlâdımı yolundan şaşırtarak beni Resul-i
Ekrem’in nezdinde mahcup etme. Onların dinlerini, dünya ve
âhiretlerini Sana emanet ediyorum.” sözleri, onun kalbî titreşimlerinin
ve dinî hassasiyetlerinin bir göstergesidir. Kısacası
kitapta, onun gönlünün derinliklerinde yatan düşünce ve duyguları
ifade ettiği görülüyor.
Merhum müellif bu eserini hiçbir vakit yanından ayırmaz,
kaybetmemek için çok dikkatli davranırmış. Aile içinde
ve arkadaşlarıyla perşembe günleri düzenlediği sohbetlerde
devamlı bu kitabı okurmuş. Basımından sonra da kitaba ilgi
bir hayli fazla olmuş. Tarih-i Muhammedî’ye olan ilgi okuyuculardan
yayıncılara gelen mektuplarda da çok açık ifade
edilmiş. Vârisler gerek ilmî ve gerekse dinî çevrelerden eserin
kendilerinde güzel bir tesir bıraktığına dâir mesajlar almışlar.
Hattâ hapishanelerde bu eseri okuyan bazı mahkûmlar bu
eser vasıtasıyla Efendimiz’i tanıyıp namaza başladıklarını ifade
etmişler. Şimdilerde “Tarih-i Muhammedî” Özbekistan
medreselerinde ders kitabı olarak okutulmakta ve üniversite
talebeleri için de “Marifet ve Maneviyat” dersleri için kaynak
kitap olarak resmen tavsiye edilmektedir.
*Araştırmacı-Yazar
mtoprak@yeniumit.com.tr
Kaynaklar
1. Tahir Taner, “Hazan Yıllarında Peygamber Sevgisi (s.a.s)” Yağmur Dergisi,
sayı: 31 Mayıs-Haziran 2006.
2. Alihan Töre Sağunî, Tarih-i Muhammedî, Taşkent 1997.
3. Kutlukhan Şakirov, “İki Türkistan Gururu”, Şark Yıldızı Mecmuası, sayı:
7, Taşkent 1993.
4. Yılmaz Polat, “Alihan Töre Sağunî: Türkistan’ın son yüzyılında önde gelen
mücadeleci ilim ve devlet adamı”, Altay Dünyası Beynelhalk Jurnalı,
sayı 1-2, Bakı 1997.
5. Baymirza Hayıt, Türkistan Devletlerinin Milli Mücadeleleri Tarihi, s.
327-328.
6. http://en.wikipedia.org/wiki/Elihan_Tore
66