el sanatlar dergisi(7) MATBAA.indd - İSMEK - İstanbul Büyükşehir ...

- Satır sonlarındaki kelimenin terkip, izafet, car mecrur, sıfatmevsuf gibi ayrılmaması gereken terkipleri göz önündebulundurulup okuma kolaylığı sağlamak amacıyla satırsonları ve başları tanzim edilmiş. Örneğin ‘Alallah’ kelimesindeki‘ala’ harf-i cerinin satırın sonunda kalıp Allah lafzınındiğer satırın başına gelmesini engelleyip birbirindenayırmamak gibi.Mehmet Arif Vural, mushafı hazırlarken, günümüz insanınınKur’an alfabesinden ve hat sanatından uzak kaldıklarınıdüşünerek bazı kolaylıklara gittiklerini de belirtiyor. VuralNesih hattının özelliklerini muhafaza etmeye çalışarakyaptıkları değişikliklerden bazılarını şöyle anlatıyor:“Örneğin ‘mim’ harfinin gizli olarak yazılış biçimini yine‘mim’ harfinin diğer yazılış biçimi olan açık mim şeklindeveya üst üste yazılmış olan ve alttaki bir noktanın hangisineait olduğunun şaşırılması muhtemel olan durumlardaharfleri yan yana yazmaya ve noktayı da hangi harfeait ise onun üzerine veya altına koymaya özen gösterdik.Harekeler konusundaki şaşırmaları dikkate alarak harekelemekonusunda son derece titiz davranmaya çalıştık.Bu şekilde nesih hattını bu zamandaki insanların da kolayokumasını sağlamış ve hattan uzaklaşmalarını bir nebzeolsun önlemiş olur muyuz acaba diye düşünüyorum.”Mushafın sure başlığı ve ayet duraklarıyla ilgili özellikleriise şöyle:- Sure başlıklarında herhangi bir değişiklik yapılmadan ikisatır içerisine yerleştirilmiştir. Ayet duraklarında önemlibir farklılık yer alır. Önceki mushafların tamamında mutlakabazı satır başlarında ayet durağı vardır. Bu durağıniçindeki ayet numarası önceki satırda biten ayete aitken,zaman zaman satırın başıyla başlayan ayete aitmiş gibi algılanabildiğindenbu yanlış anlaşılmayı önlemek amacıyla,ayet duraklarının hiç birisi satırın başına getirilmemiştir.Sabır ve İnceliktir İşin SırrıVural’ın mushaf çalışması, Türk İslam sanatlarını günümüzdesürdürmeye çalışmanın zorluklarını da gözlerönüne seriyor. Mehmet Arif Bey, mushaf çalışmasına başlarkenyaşadığı ilk sıkıntının kağıt temini olduğunu belirterek,“Kağıdın asitsiz, mushafa uygun renkte ve arkalı önlüyazılacağı için kalınlığının uygun olması yanında tezhipyapılmaya uygun oluşu gibi bir çok şartları kendinde bulundurankağıdı bulmak hiç de kolay olmadı. Bu vasıflarauygun kağıt bulunduktan sonra işinin ehli olanlar tarafındanson derece titizlik ve itina ile ahar yapıldı. Sonra okağıtları ağırlıkların altında aylarca bekletilerek yazılmayahazır hale geldi” diyor.Kalem seçiminde de son derece titiz davrandığını vurgulayanVural, “Kamış kalemle uzun süre yazı yazılacağı içinkalemin bozulmaması gerekiyor. Bu iş için en uygunu daCava kamışından yapılan kalem.”Yine Vural’dan öğreniyoruz ki hattatlar tarafından önceliklitercih edilen Cava kalemi, ince olduğu için ilk açılmasıbüyük bir hassasiyet istiyor. İyi açılan bir kalemle yaklaşıkyirmi sayfa yazılabiliyor. Yapılacak küçük düzeltmeler dekalemin ömrünü uzatabiliyor. Bu mushafta, kalem ucununkalınlığı tam 1 milimetre olarak ayarlanmış. Bütün mushaftaaynı kalınlığın muhafaza edilmesi de işin olmazsa olmazlarıarasında. Çünkü, milimetrenin 30-40’da biri kadarkalınlık dahi sayfanın ahengi üzerinde büyük etki sahibi.Bu hassas ayarı tutturabilmek için de hassas uzunluk ayarlamasısağlayan dijital kumpas ve büyüteçler kullanılmış.Ve yazıya rengini verecek olan mürekkep. Bu da mushafoluşturulmasında titizlikle üzerinde durulması gerekenaşamalardan biri. Nesih yazısında kullanılan mürekkebinçok akışkan olması gerekiyor. İyi dövülmüş bir mürekkebibulmakta ayrı bir maharet. Vural, kendi yaptığı mürek-103