yerel ölçekli planlama yerel toplumların sürdürülebilir ... - REC Türkiye

yerel çevre | K APAK KONUSUREC ARNAVUTLUK OFİSİTemizliğe yönelik yatırımlar Arnavutluk halkınaekonomik olanaklar sunuyorTurizm temizliðiArdi PulajArnavutluk’un Korca flehrindeyaflayan 12-14 yafl aras› çocuklar,yerel çevre hakk›ndaki düflünceleriniEkim ay›nda düzenlenen bir kompozisyonyar›flmas› için kaleme ald›.“…Köyüm neden böyle diye kendimesorup duruyorum. Birinin bu ‘güzellik’bilmecesini çözmesi gerekiyor. ‹nsanlardo¤aya afl›k oldu¤u için köyümün güzelleflmesive okul bahçemizin rengârenkçiçeklerle dolmas› umuduyla yafl›yorum,”demifl yar›flmaya kat›lan 450 çocuktanbiri.60,000 nüfuslu Korca, Arnavutluk’ungüney do¤usunda, Yunanistan s›n›r›nda,geleneklerin yaflat›ld›¤› bir flehir. REC’inTiran’daki Arnavutluk Ofisi’nde projeyöneticisi olan Eduart Cani, “Korca’n›nçevresel statüsü göz önüne al›nd›¤›nda,bir ‘baflar› öyküsü’ olarak düflünülebilece¤ini,”belirtiyor.Türk usulü kilim ve hal›lar› seviyorsan›z,yüksek bir yaylada bulunan Korca’y›mutlaka görmelisiniz. Sanki bütünKorcal›lar, envai boy, renk ve çeflidindenbu kilim ve hal›lar› yap›p satmaya adam›flkendini.Ancak Arnavutluk’un di¤er flehirlerigibi Korca da, ülkedeki siyasî ve toplumsalgeliflmelerin etkisiyle bir geçifl dönemiyafl›yor. Kentsel nüfusun artmas› ve kentleringeçirdi¤i de¤iflim çevre sorunlar›n›da beraberinde getiriyor.Korca eskiden, kuyular›n kurumas›,flebekenin yetersizli¤i ve borulardakis›z›nt›lar yüzünden su s›k›nt›s› yaflam›fl.Su sorunu çözülmüfl olsa da s›rada baflkasorunlar var.Cani, bugün Korca’n›n temel sorunununçöp sahas›n›n dolmas› oldu¤unusöylüyor. Maliq flehrinde aç›lmas› planlanançöp sahas›n›n sorunu çözmesi bekleniyor;kanalizasyon projesinin tamamlanmas›hijyen koflullar›n› epey iyilefltirmiflti.Bir di¤er konu da Korca’n›n merkezî›s›tma tesisinin y›k›m›yd›. Yerel ÇevreEylem Plan› (YEÇEP) uyar›nca art›k kullan›lmayanbu termal tesise ait genifl alan,yeni ulafl›m yollar›na sahip, halka aç›k biryeflil alana dönüfltürüldü. Merkezî ›s›tman›niptâliyle birlikte konut ve iflletmelerinmüstakil ›s›nma için art›k odun ve elektrikkullanmas›, verimlilik için de yal›t›mprojeleri gerekiyor.“Is› yal›t›m› gelecekte yaflanacaksorunlardan biri,” diyor Cani.Su kanallarından mezarlıklaraKorcal› çocuklar, kompozisyonyar›flmas› kapsam›nda çevrelerindekiflora ve faunan›n yok oluflu karfl›s›ndaduyduklar› üzüntüyü dile getirdi.Yar›flmac›lardan Armalda Muka, yaz›s›nda,çevreyi korumalar› için yetiflkinlereflöyle sesleniyor: “insanlar özen göstermezse,bir gün su kanallar›n›n mezar›-m›z olmas›na hiç flaflmam. Bütün buy›k›mda do¤an›n hiç suçu yok. Do¤ay›mahveden, ve bunu yaparken asl›ndakendi hayatlar›n› mahvettiklerinin fark›ndaolmayan, insanlar.”Çocuklar›n kompozisyonlar›, merkezîve yerel yönetimler ile, kâr amac› güdmeyenuluslararas› kurulufllar›n destekledi¤i‘Temiz ve Yeflil’ projesinin bir parças›yd›.Projenin odak noktas›, çevre tahribat›konusunda fark›ndal›¤› art›rmak veyerel çevreyi iyilefltirecek küçük çapl›projeleri hayata geçirmek.Bu, Korca’da, farkl› paydafllar›n do¤rudankat›l›m›yla yürütülen projelerdenyaln›zca biri. Korcal› yetkililer sorunlar›çözmek için, temiz bir çevreye yönelikstrateji ve önlemleri içeren bir plan olanYEÇEP’i uyguluyor.YEÇEP’ler, plan›n amaçlar›n› tan›tmakiçin medyay›, kad›nlar›, çocuklar› ve di¤erbirçok aktörü sürece kat›yor. BölgedekiREC ARNAVUTLUK OFİSİYEÇEP, Pogradec, Maliq, Bilisht, Erseke,Leskovik ve Korca’da uygulan›yor. RECArnavutluk Ofisi de plan›n hayata geçirilmesinedestek veriyor.Cani, yerel halk›n sürece kat›l›m›n›nçok önemli oldu¤unu, çünkü toplumun,plan›n uygulanmas›na katk›da bulunabilece¤inive yaratt›¤› f›rsatlardan da yararlanabilece¤inisöylüyor.Cani, “plan, çevre alan›ndaki önceliklerive sorumluluklar› sapt›yor. Ayr›ca eleal›nacak yap›lar› da belirliyor,” diyor veYEÇEP’in, yerel yönetiflim kapasitesinigelifltirebilece¤ini, toplumu ve çevreyiiyilefltirecek bütün çabalar› destekleyebilece¤inide sözlerine ekliyor.REC Arnavutluk, YEÇEP konusundaçal›flan Korca belediye personeline profesyonele¤itim veriyor.Yeni altyapıREC’e göre, Korca yerel yönetimibugüne dek içme suyu, kanalizasyonsisteminin ›slah›, bölgedeilk kez uygulanan çöp toplamave sa¤l›k altyap›s›, yollar›nyeniden inflas›, yerelkapasitelerin gelifltirilmesive Korca merkezinde çeflitliparklar›n ve yeflil alanlar›nyarat›lmas›na yönelik projelerinyarar›n› gördü.Korca, YEÇEP çerçevesinde, beflproje aras›nda paylaflt›r›lan 100,000 avrolukhibeden faydaland›.“Bir plan›n tasla¤›n›n oluflturulmas›-n›n hemen ard›ndan yat›r›mlar›n gelmesiArnavutluk’ta ilk kez görülüyor; bu dayerel yöneticilere ve topluma, sürecedahil olmalar›n›n olumlu sonuçlar do¤urdu¤unugösteriyor,” diyor Cani.Korca Belediye Baflkan› RolandDamo da, giriflimden memnun oldu¤unubelirtiyor.“Böyle bir örnek ilk kez yaflan›yor,”diyor Damo. “Böyle bir stratejiyi tasarlayanilk Arnavutluk flehri Korca. Bu ba¤lamdabelediyemiz, strateji kapsam›ndaki beflyat›r›m›n giderlerine ortak olma konusundahiç tereddüt etmedi. ‹nsan kapasitesiningelifltirilmesine de bütünüyle destek veriyoruz,”diyerek devam ediyor sözlerine.Cani de, “kent ve çevresi ne kadartemiz olursa, flehrin özelliklerini görmekiçin o kadar çok turist gelecektir,”diyor. “Temiz bir çevre toplumun yarar›nad›r;baflka hiçbir fley, güzel bir çevredendaha fazla ziyaretçilerin ilgisiniçekemez.”◗13 | OCAK - MART 2007 | yeşil UFUKLAR• Y E R E L E Y L E M A R N A V U T L U K •