HABERLERTürkiye’den Kısa Kısa■ Sinop NKP sitesi açıldıSinop Nükleer Karfl›t› Platformu’nun(NKP) web sitesi aç›ld›. Sitede platformuoluflturan kurum ve giriflimlerin ba¤lant›adreslerinin yan› s›ra, nükleer enerjiyekarfl› ç›kma nedenleri, güncel duyurularve nükleer karfl›t› imza kampanyas›nakat›l›m için ba¤lant› bulunuyor.■ Hava kalitesi ağıÇevre ve Orman Bakanl›¤›’n›n ‘Hava Kalitesini‹zleme A¤› Projesi’ Türkiye’nin 81ilinde birden hizmete girdi. 81 ildeki 94istasyonda saat bafl› otomatik olarak ölçülenkükürt dioksit ve partikül madde oranlar›naweb sitesinden ulaflmay› mümkünk›lan proje, yaklafl›k 10 milyon avroya maloldu. ■ Türkiye’nin önemli doğaalanlarıDo¤a Derne¤i’nin iki cilt olarak tasarlad›¤›,Türkiye’nin önemli do¤al alanlar›-n›n (ÖDA) 1,112 sayfal›k envanterini içerenÖDA kitab› yay›mland›. Üç y›ll›k birçal›flma sonucunda haz›rlanan, 870foto¤raf, 623 harita içeren ve 305 tan›ml›önemli do¤a alan›nda yaflayan türlerive tehditleri listeleyen kitap, Türkiye’nindo¤al zenginli¤i ve bu zenginli¤in nas›lkorunabilece¤i üzerine temel kaynakniteli¤inde. ■ Enerji verimliliği2006’da TBMM’de tasla¤› haz›rlanan,enerji kaynaklar›n›n ve enerjinin verimlikullan›lmas›, israf›n önlenmesi ve enerjimaliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükününhafifletilmesini amaçlayan EnerjiVerimlili¤i Kanunu, 22 fiubat 2007’dekabul edildi. Yeni yasayla bireyleringünefl ve rüzgâr gibi do¤al kaynaklardankendi elektri¤ini üreterek, ihtiyaç fazlas›n›enerji da¤›t›m flirketlerine satmas›n›n dayolu aç›ld›. Bunun uygulanmas› için mevcutsayaç sisteminden, dünya ölçe¤indeyayg›nlaflmakta olan çift tarafl› çal›flabilensayaçlara geçmek gerekiyor.■ Kısa filmlerle çevreHer y›l geleneksel olarak gerçeklefltirilen,Türkiye’nin çevre temal› ilk ve tekk›sa film etkinli¤i olan ‹stanbul ÇevreK›sa Film Festivali’nin beflincisi, 5-10Haziran tarihlerinde gerçeklefltirilecek.Festival kapsam›nda; çevre temal› k›safilm gösterimleri; ulusal çevre k›sa filmyar›flmas›; uygulamal› film yap›m atölyesiile; çevre, sinema ve k›sa film konuluçeflitli etkinlikler yer al›yor. K›sa filmyar›flmas›na son baflvuru tarihi 1 May›s.Festivalin bu y›lki özel bölümü ‘KüreselIs›nma’ konusuna ayr›l›yor. Festival veyar›flma ile ilgili ayr›nt›l› bilgi için,BIRAKIN GÜNEŞ PİŞİRSİN: Adıyaman'ın Besni-Tekağaç Köyü sakinleri,Rotary kulüplerinin girişimiyle güneş ocakları ile tanışıyor.Y E N İ L E N E B İ L İ Rİ K L İ MD E Ğ İ Ş İ K L İ Ğ İE N E R J İTürkiye yüzünü güneşe dönüyor■ Günefl enerjisini farkl› teknolojilerle kullanmaya çal›flan bir çok giriflim ve kurum,kaynak zengini oldu¤u bu alanda Türkiye’nin at›l›m yapmas› için ilk örneklerioluflturuyor.Temiz enerji konusunda araflt›rma ve üretim yapmak, yeni yöntemler gelifltirmekamac›yla Hacettepe Üniversitesi bünyesinde 1993’te kurulan Yeni ve TemizEnerji Uygulama ve Araflt›rma Merkezi ile; Temiz Enerji Vakf›’n›n giriflimiyle 1999depremi sonras› ‹zmit’te oluflturulan Günefl Evi ve Bilim Oyunlar› Merkezi Türkiye’dekiilk günefl evlerinden ikisiydi. Süleyman Demirel Üniversitesi’nde 2002’dekurulan Temiz Enerji Evi de, yenilenebilir enerji konusundaki çal›flmalar› gelifltirmek,mevcut teknolojileri ülkemize kazand›rmak için çal›fl›yor.Pamukkale Üniversitesi bünyesinde faaliyete geçen; Bereket Enerji, DevletPlanlama Teflkilat› (DPT) ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt›rma Kurumu(TÜB‹TAK) taraf›ndan desteklenen Temiz Enerji Evi, hem ›s›nma ve elektrik ihtiyac›n›güneflten karfl›l›yor hem de yenilenebilir enerji projelerine ev sahipli¤i yap›yor.DPT’nin destekledi¤i ‘Günefl pilleri arac›l›¤›yla günefl enerjisinden hidrojen eldeedilmesi ve bir konutun elektrik ve ›s› ihtiyac›n›n karfl›lanmas›’ projesinin yan› s›ra,‘Vakum tekni¤iyle g›dalar›n so¤utulmas›’ ve ‘Tekstilde kullan›labilecek enerji yönetimi’bafll›kl› projelerin yürütüldü¤ü deney amaçl› 160 m 2 ’lik ev 500 bin YTL’ye maloldu.Elektrik ‹flleri Etüt ‹daresi’nin (E‹E) 370 m 2 ’lik ‘örnek bina’s› da 2006’da faaliyetegeçti. Ege Üniversitesi Günefl Enerjisi Enstitüsü ise, laboratuar ortam›nda üretti¤iorganik günefl gözesi ile bu teknolojide yeni bir yaklafl›m›n öncülü¤ünü yapmayahaz›rlan›yor. Ayr›ca ‹zmir ve Adana’da çeflitli <strong>yerel</strong> örgütlerin günefl oca¤›n› özendiricigiriflimleri, Dalyan’da günefl enerjisi ile çal›flan tekneler, Türkiye’nin farkl› teknolojilerlegünefl enerjisinden yararlanma yolunda oldu¤unu gösteriyor.Isınma Türkiye’nin gündeminde■ Küresel iklim de¤iflikli¤i, 2007 ile birlikte ilgili resmi kurumlar›n, Hükümet’in veMeclis’in gündeminde a¤›rl›k kazand›. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) GenelKurulu, 13 fiubat 2007 tarihli oturumunda; küresel ›s›nman›n nedenleri, sonuçlar› veçözümleri konusunda, iktidar ve muhalefet partilerine mensup milletvekillerininhaz›rlad›¤› önergelerin birlefltirilmesini ve bir Meclis Araflt›rma Komisyonu kurulmas›n›kararlaflt›rd›. Komisyonun, çal›flmalar›n› Eylül’e kadar tamamlamas› bekleniyor.Baflbakan baflkanl›¤›nda 7 Mart’ta 15. kez toplanan Bilim Teknoloji Yüksel Kuruluda (BTYK), küresel ›s›nmaya karfl› önlem ve uyum sa¤lama boyutunda etkin bir uygulamayap›lmas› için gerekli bilimsel ve teknolojik araflt›rma programlar›n›n haz›rlanmas›n›kararlaflt›rd›.2006’da tamamlanan ve Birleflmifl Milletler ‹klim De¤iflikli¤i Çerçeve SözleflmesiSekreteryas›’na sunulan Türkiye’nin ilk Ulusal Bildirimi ise 23 Mart’ta Ankara’da kamuyaduyuruldu. Ülkenin iklim de¤iflikli¤i ile ilgili tüm sektörlerinde mevcut durumu derleyenUlusal Bildirim, Türkiye’nin k›sa ve orta vadeli eylem plan›n› da içeren ilk kapsaml›belge olma özelli¤ini tafl›yor.SEYHAN ROTARY KULÜBÜyeşil UFUKLAR | OCAK - MART 2007 | 8
HABERLERtürkiyeA V R U P AB İ R L İ Ğ İYedinci çerçeve başlıyor■ Avrupa Birli¤i‘nin, bilim ve araflt›rmay› desteklemek için gelifltirdi¤içerçeve programlar›n yedincisi, Avrupa Araflt›rma-Gelifltirme (Ar-Ge) OrtakPazar›’n›n kurulmas›n› hedefliyor. Toplam bütçesi 53.2 milyar avro olan ve2007-2013 y›llar›n› kapsayacak 7. Çerçeve Program›’na iddial› haz›rlananTürkiye’nin hedefi, 2010 itibar›yla millî gelirinin %2’sini bilim ve araflt›rmayaay›rmak; AB ise bu hedefin %3’e ç›kar›lmas›n› istiyor.‹flbirli¤i, fikirler, insan ve yetiler olarak dört ana bafll›¤› bulunan 7. ÇerçeveProgram›’nda dokuz konuya öncelik veriliyor: sa¤l›k (8.3 milyar avro);g›da, tar›m, biyoteknoloji (2.5 milyar avro); bilgi-iletiflim teknolojileri (12.7milyar avro); nanobilim, nanoteknoloji, malzeme ve yeni üretim teknolojileri(4.8 milyar avro); enerji (2.9 milyar avro); çevre ve iklim de¤iflimi (2.5milyar avro); ulafl›m (5.9 milyar avro); uzay ve güvenlik (4 milyar avro);beflerî ve sosyo ekonomik bilimler (0.8 milyar avro).Avrupa Komisyonu Araflt›rma Genel Müdürü Jose Manuel Silva Rodriguez,iflbirli¤ini gelifltirme konusunda, program›n Türkiye’deki koordinasyonunuyürüten Türkiye Bilimsel Teknik Araflt›rmalar Kurumu (TÜB‹TAK)ile Ankara’da görüfltü. Türkiye, çerçeve programlar›na kat›lmaya 6. ÇerçeveProgram› ile bafllam›fl, bu programa 200 milyon avro katk›da bulundu¤uhalde, yeterli proje üretilemedi¤i için ancak 50 milyon avrodan yararlanm›flt›.PHOTODISCY A S A M AMeclis’de nükleer görüşmeler■ TBMM Çevre Komisyonu bünyesinde, 17 Ocak’ta bafllayan‘Nükleer Santral Kurulmas›, ‹flletilmesi ve Enerji Sat›fl›na ‹liflkinKanun Tasar›s›’ görüflmeleri pek çok tart›flmaya sahne oldu.Tasar›n›n çevreye zarar verece¤i ve ülkeyi d›fla ba¤›ml› halegetirece¤i endiflesini dile getiren muhalefet milletvekilleri,at›klar›n bertaraf›yla ilgili bir düzenlemenin olmad›¤›na dikkatçekerek Türkiye’nin nükleer santral pazar›n›n çöplü¤ü olaca¤›n›öne sürdü. Elektrik Mühendisleri Odas› (EMO), GreenpeaceAkdeniz ve TEMA Vakf› temsilcilerinin de kat›ld›¤› görüflmelersonucunda karfl›t görüfllere ra¤men kanun tasar›s›benimsenerek onayland›.Nükleer enerjinin tehlikeli ve gereksiz oldu¤u gerekçesiyleyasaya karfl› ç›kan EMO, Greenpeace Türkiye ve TEMA Vakf›,nükleer enerjiye ayr›lmas› düflünülen kaynaklar›n enerji verimlili¤ive yenilenebilir enerjilere yönlendirilmesi gerekti¤ini dilegetirdi. EMO, Türkiye’nin zengin yenilenebilir enerji potansiyelidururken at›k sorunlar› çözülememifl, ilk yat›r›m maliyetleriçok yüksek, uzun erimli teflvik gerektiren, risk ve zarar getireceknükleer santrallerin dayat›lmas›n›n siyasî bir tutumoldu¤unu ifade etti. Greenpeace Türkiye, yat›r›m maliyeti 5 milyardolara varacak tek santralin finansal yükünün, bakanlarkurulunun teflvik verme yetkisi ile yurttafl vergilerine yüklenece¤inivurgulad›. Greenpeace ayr›ca, tasar›n›n 3. maddesiylenükleer enerjiye al›m garantisi verdi¤ini ve 15 y›l süreyle Türkiye’ninnükleer elektrik tüketimini garantiye almas›n› elefltiriyor.Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Baflkan› Okay Çak›ro¤lu ise;nükleer santralin kaza riskinin çok az oldu¤unu, radyolojiksonuç do¤uran tek kazan›n Çernobil oldu¤unu ve meydanagelen 14 nükleer kazan›n hiç birinin çevreye zarar vermedi¤inisavundu. Nükleer güç santrallerinin ömrünün 100 y›la ç›kar›labildi¤inibelirten Çak›ro¤lu, ömrü tamamlanan santralin sökülmesiylebulundu¤u alan›n yeflil alana çevrilebildi¤ini bildirdi.Lisansland›rma taslak metni ise Enerji Piyasas› Düzenleme Kurumutaraf›ndan haz›rlan›yor.İ K L İ MD E Ğ İ Ş İ K L İ Ğ İKyoto için imza■ 16 fiubat’ta Türkiye Yeflilleri taraf›ndan bafllat›lan ve 16Nisan’a kadar 100,000 imza toplamay› hedefleyen TürkiyeKyoto’yu ‹mzalas›n kampanyas›, ilk iki haftas› dolmadan say›salhedefine ulaflt›.Yefliller, imza kampanyas›nda, Türkiye’nin, küresel ›s›nmadakipay›n› inkâr politikas›n› b›rakmas›n›, gerçekçi bir seragaz› indirim hedefi koymas›n›, sorumlulu¤un ‘Ayfle Teyze’dede¤il politika belirleyen hükümette oldu¤unu kabul etmesinitalep ediyor.Kampanya ile, Kyoto Protokolü’nü imzalamas›n›n Türkiye’yi,yanl›fl ve kirletici enerji, sanayi, ulafl›m ve tar›m politikalar›n›terk ederek temiz enerjiye, toplu ulafl›ma ve ekolojik tar›-ma yöneltece¤i vurgulan›yor.Kampanya, 16 Nisan’a kadar toplanan imzalar›n Meclis’e teslimedilemesinin ard›ndan, 28 Nisan Cumartesi günü ‹stanbulKad›köy’de Küresel Eylem Grubu’nun düzenleyece¤i ‘Baflka BirEnerji Mümkün’ yürüyüflü ile son bulacak. 9 | OCAK - MART 2007 | yeşil UFUKLAR