2. Türkiye <strong>EKMUD</strong> Bilimsel Platformu 11-14 Mart 2009, Bilkent Otel ve Konferans Merkezi, Ankara Konferans: Hastane Enfeksiyonlar›: “0 Enfeksiyon” Dr. Mehmet Do¤anay Erciyes Üniversitesi T›p Fakültesi Enfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal› Kayseri 103
Konferans: Hastane Enfeksiyonları: “0 Enfeksiyon” Hastane enfeksiyonları, yalnızca gelişmiş ülkelerin değil, gelişmekte olan ülkelerin de önemli bir sorunudur. Hastane enfeksiyonları görülme sıklığı, ülkeden ülkeye değişmekle beraber %5-15 arasında bildirilmektedir. Özellikle yoğun bakım ünitelerinde ise hastane enfeksiyonları daha önemli bir konuma geçmekte, oranlar daha yüksek olduğu gibi, hastaların önemli bir kısmı yoğun bakımda kazanılan enfeksiyonlardan kaybedilmektedir. Hastane enfeksiyonlarının önemi; hastanın hayatını tehdit etmesi ve ölümlere yol açabilmesi, bazı hastalarda sekelli iyileşmelere yol açması, hastanın hastanede yatış süresini uzatması, iş güç kaybına yol açması, en önemlisi de tedavi maliyetini artırmasıdır. Maliyet analizleri ve hastanın yatış süreleri ile ilgili olarak ülkemizde yapılan sınırlı sayıda çalışmalara göre, hastane enfeksiyonları hastanın hastanede yatış süresini ortalama 10-20 gün uzatmakta ve 1500-2000 Dolar hasta başına ek maliyet getirmektedir. Ülkemizde hastane enfeksiyonları ile ilgili yapılan akademik çalışmaların sonucu, bugün tıp eğitiminde, mezuniyet sonrası eğitimde ve hemşirelik eğitiminde hastane enfeksiyonlarına yer verildiğini memnuniyetle görmekteyiz. Ayrıca, alanımızla ilgili uzmanlık derneklerinin, bu amaçla kurulan “Türk Hastane Enfeksiyonları ve Kontrolü Derneği”nin hastane enfeksiyonları ve önlenmesi konusunda çalışmalarına daha önem verdiğini takip etmekteyiz. “Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği” 11.8.2005 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Ülkemizde hastane enfeksiyonları kontrolü açısından bu yönetmeliğin yayınlanıp, uygulamaya konulması önemli bir dönüm noktasıdır. “Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği”nin uygulamaya konulması ile, bütün yataklı tedavi kurumlarında enfeksiyon kontrol hemşireleri atanmış ve enfeksiyon kontrol doktorları görevlendirilmiştir. Yönetmelik gereği, enfeksiyon kontrol kurulları oluşturulmuş ve istenilen düzeyde olmasalar bile çalışır hale getirilmiştir. Enfeksiyon kontrol hemşirelerinin görevlendirilmesinde 2007 yılında sertifika zorunluluğu getirilmiştir. Yine 2007 yılında hastane enfeksiyonları ile ilgili Sayıştay denetimi yapılmış ve bir rapor yayınlanmıştır. Ülkemizde 104 geç de olsa hastane enfeksiyonları konusuna devletin sahip çıkması çok önemli bir gelişmedir. Çünkü hastane enfeksiyonları konusu, yalnızca bir sağlık kuruluşlarının, ilgili hastaların veya hekimlerin, yahut Sağlık Bakanlığının konusu değildir. Hastane enfeksiyonları etki alanı itibariyle ulusal bir sorundur. Ülkemizde hastane enfeksiyonlarının görülme sıklığı, hastaneden hastaneye değişmekle beraber, yukarıda belirttiğimiz oranlar arasında kalmaktadır. Önemli soru şudur; 1. Hastane enfeksiyonları oranı ne olmalıdır? 2. Hangi enfeksiyon oranı iyi bir orandır? Günümüzde bu iki sorunun cevabı yoktur. Bugüne kadar yapılan birçok çalışmada da hastane enfeksiyonlarının %10-70’i önlenebilir enfeksiyonlar olduğunu ortaya koymuştur. İdeali hastaneye yatan hastanın, teşhis veya tedavi amacıyla yapılan girişimler, tıbbi bakım sonucu ile herhangi bir enfeksiyon gelişmemesidir. Diğer bir soru, hastane enfeksiyonu gelişmesi önlenebilir mi? yani “0” enfeksiyon hedefine ulaşılabilir mi? Gelişmiş ülkelerde üretilen sağlık hizmetlerinde bugün bu sorunun cevabı aranmaktadır. Gelişmiş batı ülkelerinde, birçok hastanenin, bazı sistem enfeksiyonlarında “0” hedefini yakaladıklarını, geleceğe yönelik de 2010-2012 yıllarında birçok sistem enfeksiyonları açısından “0 enfeksiyon” hedefi koyduklarını görmekteyiz. Ülkemizin hastane enfeksiyonları açısından geldiği noktayı yukarıda özetlemeye çalıştım. Acaba biz “0 enfeksiyon hedefi” için hazırmıyız? Bu sorunun cevabını hep beraber arayacağız. Ulusal toplantılarda hastane enfeksiyonlarının önlenilmesinde “0 enfeksiyon hedefi” konusunun bilinçlendirilme açısından çok önemli bir adım olarak görmekteyim. Hastane enfeksiyonlarının önlenmesi konusunda, ulusal düzeyde devletin ve ilgili bakanlığının sahip çıkması, gerekli yasal eksikliklerin giderilmesi, hastane yöneticilerinin konu hakkında yeterli bilgiye sahip olması, çalışanlarını organize etmesi ve cesaretlendirmesi, hasta bakımı veren bütün klinik çalışanlarının yeterli bilinç düzeyine ulaşması, konuya sahip çıkması, ekip ruhu ile çalışması ile “0 enfeksiyon hedefi” ortaya konabilir. 2. Türkiye <strong>EKMUD</strong> Bilimsel Platformu 2009