2, KİTAPCIK

ACIL SERVISE ORGANOFOSFAT ZEHIRLENMESI
ILE GELEN HASTAYA GÜNCEL YAKLAŞIM
DR. ÖĞR. ÜYESI ABDULLAH OSMAN KOÇAK
ATATÜRK ÜNIVERSITESI TIP FAKÜLTESI
ACIL TIP AD-ERZURUM
Organofosfatlı bileşikler zararlı böcekleri öldürülmesi için
kullanılmaktadr. Son dönemlerde Kimyasal silah olarak da
kullanılmaktadır. Tüm zehirlenmelerin 1/6-8’i organofosfat
zehirlenmesine bağlıdır. Bu oran Asya kırsalında ise 1/3’dir.
Kolinesteraz enzimini inhibe eder. Tanısı Anamnez, Böcek
ilacı kokusu(Sarımsak benzeri koku) Klinik(Kolinerjik bulgular
) ile konur. Plazma kolinesteraz ölçümü, zehirlenmenin
ciddiyeti ile doğrudan ilişkili olmamakla birlikte Organofosfat
zehirlenmesinin teşhisinde yararlıdır.
Kolinerjik Sendrom Yapabilen Ajanlar; Organik fosfat,
Karbamat, Mantarlar, Kolin esterleri(Asetil kolin,Karbakol,
Betanakol, Metakolin) Parasempatikomimetik
alkaloidler(Pilokarpin Kolinesteraz inhibitörleri) Rivastigmin,
Fizostigmin, Pridostigmin, Edrofonyum, Demakoryum ve
sarin gazı.
Organofosfatlı bileşikler İnhalasyon, transdermal,
transkonjuktival, gastrointestinal yol ile bulaşabilir.
Organofosfatlı bileşiklerin yağda çözünürlüğü yüksektir.
Serumda 6-8 saatte pik seviyeye ulaşır. 48 güne kadar
serumda tespit edilebilir.
ORGANOFOSFAT ZEHIRLENMESINDE FIZIK MUAYENE
BULGULARI:
• Baş-boyun: Pupiller miyotik (iğne ucu pupil), dilde
fasikülasyon, ağızda yoğun sekresyon artışı
• Solunum sistemi: Hırıltılı solunum, Havayolu daralması
• Kalp: Bradikardi, hipotansiyon
• Batın: Barsak sesleri artmış
• Cilt: Terli
• Ekstremite: Fasikulasyon, kas güçsüzlüğü, ölüm
Organofosfat Zehirlenmesinde 30 dk-3 saat içinde semptomlar
ortaya çıkar. Yağdan salınanlar tekrarlayan zehirlenmeye neden
olabilir. Organofosfat zehirlenmesinde 3 dönem tariflenir
-Akut kolinerjik kriz
-Ara sendrom
-Geç polinöropati
Klinik olarak; Salivasyon, Lakrimasyon, Urinasyon ,
Defakasyon, Gastrointestinal pain , Emezis
Organofosfat Zehirlenmesinde tedavi prensipleri şunlardır;
Hava yolu kontrolü sağlanmalı: O2 verilmeli
Dekontaminasyon Hastanın giysileri çıkarılmalı
Deri ve saçlar sabunla ve bol su ile yıkanmalı (Yıkanmazsa
toksik madde ciltten emilmeye devam eder)
Kendimizi koruyalım
Kişisel koruyucu ekipman
Mide lavajı, aktif kömür
Antidot tedavisi: Atropin, Pralidoksim
Semptomatik tedavi
Hemodinaminin stabilizasyonu
Atropin tedavisi
-sistolik kan basıncını> 80 mmHg,
-nabız> 80 atım / dk olacak şekilde izlenmelidir
Atropin:P ostsinaptik muskarinik reseptörlerde asetilkolinin
yarışmasız antagonisti
Artmış salgı, miyozis, bradikardi, bronkospazm, bronkore,
kusma, ishal, terleme ve idrar kaçırmayı geri çevirir.
ATROPIN
Nikotinik reseptörlerde etkili değildir . İV puşe ile başlanır.
Mukozal sekresyonlar kuruyana ve havayolu temizlenene
kadar doz tekrarlanır. Midriazis ve taşikardide tedavi
sonlandırılmamalı. Tedaviyi sonlandırma kriteri tüm
sekresyonların kuruması. Taşikardi atropin için bir sorun
değildir.
Atropin’e bağlı ajitasyon gelişebilir tedavi olarak
Benzodiyazepin verilmeli
Epileptik nöbetler olabilir tedavisinde Benzodiazepin verilmeli.
Aritmigörülebilir En sık – VT (QT uzaması) ve Torsades De
Pointes görülür tedavisinde Lidokain verilmeli.
Atropin Kas güçsüzlüğü, fasikülasyon ve solunum yetmezliğini
düzeltmez
PAM (Pralidoksim) Tedavi Endikasyonları
• Akut kolinerjik krizle gelen tüm organofosfat zehirlenmeli
10